2000-ci il 15 sentyabrında Pekinin kütləvi informasiya vasitələri sensasiyalı açılış edərək Çin arxeoloqlarının əfsanəvi sərkərdə və Monqol imperiyasının banisi olan Çingiz xananın qəbirini aşkar etmələri haqqında bildirdilər.
Bir neçə yüz il idi ki, Çingiz xanın məzarının yeri alimlərin axtarışlarının və mübahisələrinin və bütün dünyanın xəzinə ovçularının maraq obyekti idi. Amma monqol mütəxəssisləri və xalqı hesab edirlərsə ki, onların böyük əcdadının qəbri harada isə Ulan-Batordan (əfsanəyə görə o Burxan-Xaldun dağında dəfn edilib) şimalda dağlıq yerindədir. Çin kolleqaları inandırırlar ki, qəbir onların tərəfindən Çinin ərazisində Altay dağlarının ətəyində Monqol-Çin sərhədinə yaxın yerdə aşkar edilmişdir.
Çingiz xan 1227-ci ildə Si-Sya tanqutlarının ölkəsinə yürüş vaxtı ölmüşdür. Onun ölümünün bir neçə versiyası var. Onlardan birinə görə, vəhşi atlara ov vaxtı sərkərdənin atı nədənsə qorxub və kənara sıçramışdı, xan isə atdan yıxılmışdır.
Bundan sonra qoca imperator özünü pis hiss etdi. Onun sərkərdələri yürüşü dayandırıb evə qayıtmaq istəyirdilər, amma Çingiz xan yürüşün davamına təkid etdi. Və hətta ölümündən əvvəl o tələb etdi ki, onun ölümü tanqutların üzərində son qələbəyə qədər gizli qalsın. Başqa versiyalara görə, Marko Polo yazırdı ki, xan oxla yaralanmadan öldü və hətta ildırım vurmsından öldüyü versiyasını başqa səyahətçi Plano Karpine bildirmişdir. Lakin məşhur monqol əfsanəsinə görə, Çingiz xan tanqut xan arvadı tərəfindən vurulmuş yaradan öldü. Hiyləgərliyi və qəddarlığı ilə fərqlənən tanqut xanı Şidurxo-Xaqan onu özü göndərmişdir. Bu əfsanəyə görə, gözəl xanın boynunu dişləyir, yuxu arteriyaya zərər vurur və xan qanaxmadan ölür.
Hər halda bütün alimlərin fikri üst-üstə düşür ki, xan 1227-ci ildə ölmüşdür və bu ölüm təbii olmamışdır.
Köhnə dünyanın 4/5-ini tutmuş dünya dövlətlərinin ən böyüyünün başçısı, yarım milyard insanın hökmdarı, saysız-hesabsız sərvətlərin sahibi, Çingiz xan son gününə kimi cah-calaldan və sərvətlərdən uzaq olmuşdur. Orta Asiyanın fəth edilməsindən sonra onun sərkərdələri çox gözəl türk dəmir geyimi və Dəməşq tiyəsi aldılar, amma Çingiz xan, baxmayaraq ki, silahın ehtiraslı həvəskarı idi, prinsipial olaraq onlar kimi etmədi və müsəlman cah-calalına laqeyd qaldı. O, köçəri geyimini geyinməyə davam edirdi, qədim adətlərin tərəfdarı idi və öz xalqına Çin və müsəlman mədəniyyətlərinin təsirinə düşməməyi və adətlərə sadiq qalmağı vəsiyyət etmişdir.
Onun dəfn olduğu yer ciddi şəkildə gizlədilirdi. Qəbri yerlə tənləşdirmək üçün min atın köməyi ilə torpaq tapdanaraq düzləşdirildi. Dəfn prosesində 2000 insan iştirak edirdi. Bu insanları dərhal mərasimin sonuna yaxın xanın qoşunundan 800 atlı tikələrə doğradılar. Bu 800 döyüşçü də çox yaşamadılar: tezliklə onları edam etdilər ki, qəbrin yerini heç kim bilməsin. Sonra xüsusi patrullar dəfn yerinə yaxında görünən hər kəsi öldürürdülər.
Çoxlu sayda arxeoloqlar qəbirin axtarışına çıxanda, arxeoloqlar üçün monqol hökuməti tərəfindən tək şərt var idi — onların böyük əcdadının cənazəsi narahat edilməsin. Ekspedisiyalar bu qəbirin axtarışına milyonlarla dollar xərclədi, amma onların səyləri hədər oldu.
Düzdür, ziddiyyətlərsiz keçinmədi. Hələ 1950-ci ildə Çində çinlilərin iddiası üzrə Sinxay-ın şimal əyalətində aşkar edilmiş böyük Çingiz xanın külü saxlanılan mavzoley tikilmişdir. Amma Urumçidə və Çingiz xanın qəbrini açanlardan biri olan tarix muzeyin rəhbəri professor Xu Çan inandırır ki, Çin mavzoleyində saxlanılan kül xana aid ola bilməz.
İndi yalnız elmi ekspertizanın nəticələrini gözləmək qalır. Əgər bu qəbrdə həqiqətən Çingiz xanın cənazəsi və xəzinələrini gizlədilibsə, onda bu tapıntını II minilliyin ən böyük tapıntısı hesab etmək olacaq.
XƏBƏR LENTİ
Havalar isinəcək
Səhər yuxudan dolların ətri ilə oyanacaqsınız
Bayram namazının vaxtı açıqlandı
Günün qoroskopu:Uğurlu gündür!
Qızıl balıqlı piroq(foto resept)
Abraham Linkolnun oğlunun müəlliminə yazdığı məktub
Yeni qaydalar: ölülərimizi başqa cür basdıracağıq
"Jara" bu dəfə Dubayda olacaq
4 günlük müharibənin qəhrəmanı ANS-ə danışdı
Zövqünüzə uyğun donlar
Düşmən orduda ağır itki
"Artıqçəkili şəxslər arıqlamaq üçün..."
“Dərsdən sonra” teleproqramına start verilir
Burun tıxanmasına qarşı tədbirlər
"Apple" yeni sensor yaradır
Muncuqlu əl işləri
1 saata portret çəkir
Hamam dəstləri
Günün qoroskopu:Məqsədli olun!
Vətənin qəhrəman oğlu
"Maqnit adam" yeni rekordlara imza atdı
Hamiləlikdə pilates etməyin faydaları
Daha sürətli olmaq istəyirsən? Çuğundur ye!
Toy etmək istəyənlərin NƏZƏRİNƏ: “İyun ayında...” - RƏSMİ AÇIQLAMA
Havalar isti keçəcək!
Sərnişin avtobuslarında xüsusi yenilik olacaq?
Prezident İlham Əliyev Azərbaycan xalqını Qurban bayramı münasibətilə təbrik edib
Körpənizin dərisini rahatlatmaq üçün bunu edin!
1 günə izləyicilərinin sayı 2 milyona çatdı - FOTO
Məşhur aktrisa yeni sevgilisi ilə görüntüləndi
6 YAŞLI MODEL - Dünya ondan danışır - FOTOLAR
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? -11 İyun
Bill Gatesdən 9 liderlik sirri
Faydalı saç maskaları
Malta prezidenti Azərbaycana gəldi
Təhsil naziri: “Biz şagirdləri keçmişi düşünüb hazırlamamalıyıq” - VİDEO
Hava haqqında - 14.01.2014
Azərbaycanda əhalinin demoqrafik vəziyyəti açıqlanıb - RƏSMİ
Faydalı məsləhətlər
Ən çox televizora baxan xalq hansıdır?
İmmunitet sisteminin zəif olduğunu göstərən işarələr
Öz qiymətimi bilmirəm, heç vaxt da bilməmişəm...
Orqanizmimiz haqqında 15 maraqlı məlumat
Güclü yağış Gəncədə 12 evi uçurdu
Şəhid ailələrindən 1 700-dək şəxsə təqaüd, pensiya və müavinət təyin edilib
İnsan beynində qeyri-adi zona kəşf edildi-FOTO
İdmandan necə zövq alaq?
Silikon implant qoydurdu - Xərçəng oldu-FOTO
İçimizdə böyüyən şiş...
- ŞƏRHLƏR