2000-ci il 15 sentyabrında Pekinin kütləvi informasiya vasitələri sensasiyalı açılış edərək Çin arxeoloqlarının əfsanəvi sərkərdə və Monqol imperiyasının banisi olan Çingiz xananın qəbirini aşkar etmələri haqqında bildirdilər.
Bir neçə yüz il idi ki, Çingiz xanın məzarının yeri alimlərin axtarışlarının və mübahisələrinin və bütün dünyanın xəzinə ovçularının maraq obyekti idi. Amma monqol mütəxəssisləri və xalqı hesab edirlərsə ki, onların böyük əcdadının qəbri harada isə Ulan-Batordan (əfsanəyə görə o Burxan-Xaldun dağında dəfn edilib) şimalda dağlıq yerindədir. Çin kolleqaları inandırırlar ki, qəbir onların tərəfindən Çinin ərazisində Altay dağlarının ətəyində Monqol-Çin sərhədinə yaxın yerdə aşkar edilmişdir.
Çingiz xan 1227-ci ildə Si-Sya tanqutlarının ölkəsinə yürüş vaxtı ölmüşdür. Onun ölümünün bir neçə versiyası var. Onlardan birinə görə, vəhşi atlara ov vaxtı sərkərdənin atı nədənsə qorxub və kənara sıçramışdı, xan isə atdan yıxılmışdır.
Bundan sonra qoca imperator özünü pis hiss etdi. Onun sərkərdələri yürüşü dayandırıb evə qayıtmaq istəyirdilər, amma Çingiz xan yürüşün davamına təkid etdi. Və hətta ölümündən əvvəl o tələb etdi ki, onun ölümü tanqutların üzərində son qələbəyə qədər gizli qalsın. Başqa versiyalara görə, Marko Polo yazırdı ki, xan oxla yaralanmadan öldü və hətta ildırım vurmsından öldüyü versiyasını başqa səyahətçi Plano Karpine bildirmişdir. Lakin məşhur monqol əfsanəsinə görə, Çingiz xan tanqut xan arvadı tərəfindən vurulmuş yaradan öldü. Hiyləgərliyi və qəddarlığı ilə fərqlənən tanqut xanı Şidurxo-Xaqan onu özü göndərmişdir. Bu əfsanəyə görə, gözəl xanın boynunu dişləyir, yuxu arteriyaya zərər vurur və xan qanaxmadan ölür.
Hər halda bütün alimlərin fikri üst-üstə düşür ki, xan 1227-ci ildə ölmüşdür və bu ölüm təbii olmamışdır.
Köhnə dünyanın 4/5-ini tutmuş dünya dövlətlərinin ən böyüyünün başçısı, yarım milyard insanın hökmdarı, saysız-hesabsız sərvətlərin sahibi, Çingiz xan son gününə kimi cah-calaldan və sərvətlərdən uzaq olmuşdur. Orta Asiyanın fəth edilməsindən sonra onun sərkərdələri çox gözəl türk dəmir geyimi və Dəməşq tiyəsi aldılar, amma Çingiz xan, baxmayaraq ki, silahın ehtiraslı həvəskarı idi, prinsipial olaraq onlar kimi etmədi və müsəlman cah-calalına laqeyd qaldı. O, köçəri geyimini geyinməyə davam edirdi, qədim adətlərin tərəfdarı idi və öz xalqına Çin və müsəlman mədəniyyətlərinin təsirinə düşməməyi və adətlərə sadiq qalmağı vəsiyyət etmişdir.
Onun dəfn olduğu yer ciddi şəkildə gizlədilirdi. Qəbri yerlə tənləşdirmək üçün min atın köməyi ilə torpaq tapdanaraq düzləşdirildi. Dəfn prosesində 2000 insan iştirak edirdi. Bu insanları dərhal mərasimin sonuna yaxın xanın qoşunundan 800 atlı tikələrə doğradılar. Bu 800 döyüşçü də çox yaşamadılar: tezliklə onları edam etdilər ki, qəbrin yerini heç kim bilməsin. Sonra xüsusi patrullar dəfn yerinə yaxında görünən hər kəsi öldürürdülər.
Çoxlu sayda arxeoloqlar qəbirin axtarışına çıxanda, arxeoloqlar üçün monqol hökuməti tərəfindən tək şərt var idi — onların böyük əcdadının cənazəsi narahat edilməsin. Ekspedisiyalar bu qəbirin axtarışına milyonlarla dollar xərclədi, amma onların səyləri hədər oldu.
Düzdür, ziddiyyətlərsiz keçinmədi. Hələ 1950-ci ildə Çində çinlilərin iddiası üzrə Sinxay-ın şimal əyalətində aşkar edilmiş böyük Çingiz xanın külü saxlanılan mavzoley tikilmişdir. Amma Urumçidə və Çingiz xanın qəbrini açanlardan biri olan tarix muzeyin rəhbəri professor Xu Çan inandırır ki, Çin mavzoleyində saxlanılan kül xana aid ola bilməz.
İndi yalnız elmi ekspertizanın nəticələrini gözləmək qalır. Əgər bu qəbrdə həqiqətən Çingiz xanın cənazəsi və xəzinələrini gizlədilibsə, onda bu tapıntını II minilliyin ən böyük tapıntısı hesab etmək olacaq.
XƏBƏR LENTİ
Eynəyinizi üz formanıza görə seçin
Boğaziçi körpüsünə şəhidlərin adı veriləcək
Erməni terroru-2 (İşgəncələr, vandalizm, terror aktları...)
Çimərlik geyimləri
31 Avqust- Qubadlı
Oruc tutanlara hansı nemətlər bəxş edilər?
Daha səkkiz rayonda xüsusi karantin rejimi tətbiq olunacaq - SİYAHI
İlham Əliyev: Niyə də olmasın?
Tramp: “Bayden yalnız bu şərtlə Ağ Evə girə bilər”
Uşaq geyimləri
Nə üçün?
Almaniya Suriyaya hücumla bağlı bəyanata qoşuldu
Hava haqqında
İş yerinizi nə zaman dəyişməlisiniz?
Qurama (Dərs-5)
Berk Oktay
Nə yediyiniz deyil, nə qədər yediyiniz vacibdir
Kadırov "WhatsApp"a qarşı
Qapı bəzəyi düzəldək
Bir-birini çoxdan tanıyıb, illər sonra aşiq olan məşhurlar
Qadından içi 14 litr maye ilə dolu nəhəng şiş çıxarıldı
Şəkiyə güclü qar yağıb
Yeni qurğu telefondan istifadə edən sürücüləri aşkar edəcək
4 addımla dərinizi gözəlləşdirin
Azərbaycanın tanınmış yazıçısı vəfat edib
Hər kəsin qüsurları var
Bakının girişində yeni yolötürücülər tikiləcək
Moskva səmasında qəribə obyekt göründü - FOTO
Obamanın İran planını Netanyahu açıqladı
400 il əvvəlki soyuqlar geri qayıdır: "BUZLAŞMA DÖVRÜ" BAŞLAYIR
Çində peyvənd labaratoriyasına qaz sızdı, minlərlə insan bakteriyaya yoluxdu
Pul yığmaq üçün hansı dəyişiklikləri etməli?
Çingiz xanın qəbri haradadır?
Bu fotolar arasında 6 il fərq var
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-12 Sentyabr
Xoşbəxtəm çünki...(2)
Polis Ağdaşın Qoşaqovaq kəndini nəzarətə götürdü: postlar qurulub
Rəngi düzgün seç, incə görün!
"Bizim Tarla" - Bibər pastası
Günün ulduz falı
Prezident xalq artistinə ev hədiyyə etdi
PKK-nın xain Ermənistan planı
6000 illik möcüzə bitki qurd üzümü
Artıq çəki qadını ölümdən xilas etdi - FOTO
"Rio 2016"nın bilet qiymətləri açıqlandı
Estetik burun əməliyyatı
Xurma alarkən bunlara diqqət edin!
Doğru seçimlər edərək öz tərzinizi yaradın
Bu gün Azərbaycana payız fəsli daxil olur
Sabah bu kəndlərdə qaz olmayacaq
- ŞƏRHLƏR