2000-ci il 15 sentyabrında Pekinin kütləvi informasiya vasitələri sensasiyalı açılış edərək Çin arxeoloqlarının əfsanəvi sərkərdə və Monqol imperiyasının banisi olan Çingiz xananın qəbirini aşkar etmələri haqqında bildirdilər.
Bir neçə yüz il idi ki, Çingiz xanın məzarının yeri alimlərin axtarışlarının və mübahisələrinin və bütün dünyanın xəzinə ovçularının maraq obyekti idi. Amma monqol mütəxəssisləri və xalqı hesab edirlərsə ki, onların böyük əcdadının qəbri harada isə Ulan-Batordan (əfsanəyə görə o Burxan-Xaldun dağında dəfn edilib) şimalda dağlıq yerindədir. Çin kolleqaları inandırırlar ki, qəbir onların tərəfindən Çinin ərazisində Altay dağlarının ətəyində Monqol-Çin sərhədinə yaxın yerdə aşkar edilmişdir.
Çingiz xan 1227-ci ildə Si-Sya tanqutlarının ölkəsinə yürüş vaxtı ölmüşdür. Onun ölümünün bir neçə versiyası var. Onlardan birinə görə, vəhşi atlara ov vaxtı sərkərdənin atı nədənsə qorxub və kənara sıçramışdı, xan isə atdan yıxılmışdır.
Bundan sonra qoca imperator özünü pis hiss etdi. Onun sərkərdələri yürüşü dayandırıb evə qayıtmaq istəyirdilər, amma Çingiz xan yürüşün davamına təkid etdi. Və hətta ölümündən əvvəl o tələb etdi ki, onun ölümü tanqutların üzərində son qələbəyə qədər gizli qalsın. Başqa versiyalara görə, Marko Polo yazırdı ki, xan oxla yaralanmadan öldü və hətta ildırım vurmsından öldüyü versiyasını başqa səyahətçi Plano Karpine bildirmişdir. Lakin məşhur monqol əfsanəsinə görə, Çingiz xan tanqut xan arvadı tərəfindən vurulmuş yaradan öldü. Hiyləgərliyi və qəddarlığı ilə fərqlənən tanqut xanı Şidurxo-Xaqan onu özü göndərmişdir. Bu əfsanəyə görə, gözəl xanın boynunu dişləyir, yuxu arteriyaya zərər vurur və xan qanaxmadan ölür.
Hər halda bütün alimlərin fikri üst-üstə düşür ki, xan 1227-ci ildə ölmüşdür və bu ölüm təbii olmamışdır.
Köhnə dünyanın 4/5-ini tutmuş dünya dövlətlərinin ən böyüyünün başçısı, yarım milyard insanın hökmdarı, saysız-hesabsız sərvətlərin sahibi, Çingiz xan son gününə kimi cah-calaldan və sərvətlərdən uzaq olmuşdur. Orta Asiyanın fəth edilməsindən sonra onun sərkərdələri çox gözəl türk dəmir geyimi və Dəməşq tiyəsi aldılar, amma Çingiz xan, baxmayaraq ki, silahın ehtiraslı həvəskarı idi, prinsipial olaraq onlar kimi etmədi və müsəlman cah-calalına laqeyd qaldı. O, köçəri geyimini geyinməyə davam edirdi, qədim adətlərin tərəfdarı idi və öz xalqına Çin və müsəlman mədəniyyətlərinin təsirinə düşməməyi və adətlərə sadiq qalmağı vəsiyyət etmişdir.
Onun dəfn olduğu yer ciddi şəkildə gizlədilirdi. Qəbri yerlə tənləşdirmək üçün min atın köməyi ilə torpaq tapdanaraq düzləşdirildi. Dəfn prosesində 2000 insan iştirak edirdi. Bu insanları dərhal mərasimin sonuna yaxın xanın qoşunundan 800 atlı tikələrə doğradılar. Bu 800 döyüşçü də çox yaşamadılar: tezliklə onları edam etdilər ki, qəbrin yerini heç kim bilməsin. Sonra xüsusi patrullar dəfn yerinə yaxında görünən hər kəsi öldürürdülər.
Çoxlu sayda arxeoloqlar qəbirin axtarışına çıxanda, arxeoloqlar üçün monqol hökuməti tərəfindən tək şərt var idi — onların böyük əcdadının cənazəsi narahat edilməsin. Ekspedisiyalar bu qəbirin axtarışına milyonlarla dollar xərclədi, amma onların səyləri hədər oldu.
Düzdür, ziddiyyətlərsiz keçinmədi. Hələ 1950-ci ildə Çində çinlilərin iddiası üzrə Sinxay-ın şimal əyalətində aşkar edilmiş böyük Çingiz xanın külü saxlanılan mavzoley tikilmişdir. Amma Urumçidə və Çingiz xanın qəbrini açanlardan biri olan tarix muzeyin rəhbəri professor Xu Çan inandırır ki, Çin mavzoleyində saxlanılan kül xana aid ola bilməz.
İndi yalnız elmi ekspertizanın nəticələrini gözləmək qalır. Əgər bu qəbrdə həqiqətən Çingiz xanın cənazəsi və xəzinələrini gizlədilibsə, onda bu tapıntını II minilliyin ən böyük tapıntısı hesab etmək olacaq.
XƏBƏR LENTİ
7 əsr sonra kral ailəsində ilk - əkiz şahzadə doğulacaq
"Məşhurların övladı": Misir Mərdanovun qızı kimdir?
Fındığın qiyməti İKİ DƏFƏ UCUZLAŞDI
Pulsuz dərmanla təmin edilən xəstələrin sayı açıqlandı
HAVA necə olacaq?
Yoqurt yeyin, sağlam olun (I hissə)
Ayaqlarınız xasiyyətdən danışır
Opera müğənnisi həbs edildi - SƏBƏB
Mayamidə sehirli quş
Müdafiə Nazirliyi və Dövlət Sərhəd Xidməti birgə bəyanat yaydı - Ermənistana XƏBƏRDARLIQ
Ən çox siqaret çəkilən ölkələrin SİYAHISI
"Viber"də yeni funksiya
Alma yığan robotlar
Leysan 12 nəfərin ölümünə səbəb oldu
Qara "maska"nın ağ "maska"dan fərqi-FOTO
Ən varlı adamlardan birinin gözlənilməz addımı
Qış avatarları
Hidrogenlə işləyən ilk gəmi dünya turuna çıxıb
5 günə 2 kq arıqla
Liquid Mind IX - Lullaby
Azərbaycan çempionatından fantastik sıçrayış
Kişilərin dəyişməyən vərdişləri
"Gələcəyə dönüş"-filmində 2015-ci il
Demet Akalın Serenay və Cem Yılmaz münasibətinə söz atdı
Prezident İlham Əliyev Azərbaycan-Almaniya biznes forumunda iştirak edir
Limonlu bisküvit (foto resept)
Zirəddin Rzayevdən tükürpədici proqnoz
Tramp ailəsinin növbəti sirri məlum oldu
NUHUN GƏMİSİ, İSANIN EVİ: Bibliyada yazılan TARİXİ MƏQAMLAR reallıqdır, yoxsa uydurma?
10 uşaqlı ananın gözəllik sirləri
İtlərə hürmək qadağan ediləcək
Bu il Günəş üç dəfə tutulacaq
Müalicəvi vannalar
Sellülitə son
İrandan İŞİD-ə zərbə
Qaya boyda qızıl tapıldı-FOTO
Yataq paltarları
Ən populyar brend bilindi
İlker Kaleli və Biran Damlanın sevgisi
Uşaq pulu bərpa oluna bilər - AÇIQLAMA
Yaxşı əti necə seçmək lazımdır?
Ərdoğan: “İki dövlət, bir millət olaraq bu yolda bir addımlayacağıq” - VİDEO
"Kupça"sız əmlaka görə vergi verilməlidir?
Mel Gibson koronavirusa yoluxduğunu niyə gizlədib
Ana bətni daha dəqiq görüləcək
Özbək plovu (video-resept)
Göyərtili börek (foto resept)
Rekord qiymətə maşın satıldı
Azərbaycanda yağış yağacaq
Kaliforniyalı qadın 10 dəqiqəyə 32 burger yedi
- ŞƏRHLƏR