Ədviyyatlar demək olar ki, mahiyyətcə dərman bitkiləri hesab edilir. Ədviyyat bitkiləri ilə dərman arasında heç bir sərhəd qoymaq olmaz. Ədviyyatla çox qədim dövrlərdən başlamış hazırki dövrə kimi hazırlanan xörəklərin tamını yaxşılaşdırmaq və həzm sistemini normaya salmaq məqsədilə istifadə edilir. Ədviyyatlar tərkiblərində güclü iyə malik efir yağı saxlayır. Bunlardan sarımsağı, soğanı, mərzəni,
kərəvizi, cəfərini, şüyüdü, cirə, zirə və s. göstərə bilərik. Ədviyyatlar tüpürcək, mədə və öd kisəsi vəzilərinə təsir edib onların şirə ifraz etmək qabiliyyətlərini gücləndirir və bunun nəticəsində qəbul olunan qidalar həzm sistemində yaxşı həll olur və maddələr mübadiləsinin düzgün getməsinə şərait yaradır.
Ədviyyat dedikdə dərman xüsusiyyətlərinə malik bitkilər başa düşülməlidir. Onlar orqanizmin sağlamlığında mühüm rol oynayırlar. Sarımsaq, qıtıqotu, turp, soğan, xardal və s. antibiotik təbiətli bitkilər olub qiymətli müalicəvi təsirə malikdirlər.
Lyubistok, mərzə, cəfəri, kərəviz və ardıc böyrəyin fəaliyyətini nizama salır və orqanizmdə olan artıq suyu kənar edir. Mədə şirəsinin ifrazında cirə, razyana, zirə, qıtıqotu, sarıkök, bədrənc, boymadərən mühum rol oynayırlar. Tüpürcək vəzinin normal fəaliyyətində istiot, xardal, sitrus bitkiləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Beləliklə, ədviyyat bitkilərinin insan sağlamlığında oynadıqları rollardan çox
danışmaq olar. Lakin bir sıra ədviyyatlardan çox ehtiyatlı, cuzi miqdarda istifadə etməyi məsləhət görürlər. Çünki bu ədviyyatların içərisində xəstələrə mənfi təsir göstərən xüsusiyyətlərə də rast gəlmək olur. Buna görə də həkimlər xəstələrə ədviyyatlardan istifadə etməməyi və pəhriz saxlamağı məsləhət görürlər. Bir sıra dietoloqlar xəstələr üçün tərkibində ədviyyat qatılmış qida məhsullarının hazırlanmasına çox diqqət verirlər.
Ədviyyatlardan insanlar arasında tez-tez baş verən qrip, qızdırma, soyuqdəymə və s. istifadə etməyi məsləhət görürlər. Ədviyyat qatışıqlarının əksəriyyətinin kimyəvi tərkibi tam öyrənilmədiyindən onlardan istifadə edən zaman ehtiyatlı olmaq lazımdır.
Şəkər xəstəliyində istifadə olunun ədviyyat bitkiləri: adi reyhan, vanil, mixək, zəfəran, kerri, dəfnə, limon, lyubistok, mərzə, bədrənc, adi ardıc, muskat tozu, qırmızı istiot, cəfəri, adi yovşan, rozmarin, kərəviz, zirə, şüyüd, nanə, survə.
Həzm sistemi normal fəaliyyət göstərən insanlar istənilən ədviyyatlardan istifadə edə bilər. Lakin kəskin acı tamlı ədviyyatlardan – qıtıqutu, acı istiot, kayen bibəri və s. az hallarda istifadə edilməlidir. Aşağıdakı ədviyyatlardan istifadə etməyi məsləhət görürlər: mixək, zəncəfil, darçın, vəzəri, dəfnə, adi soğan, muskat qozu, cəfəri (köküdən), kərəviz, şüyüd, sarımsaq.
Qaraciyər və öd kisəsi xəstə olan həmcinin pəhriz saxlayan insanlara orqanizmin normal fəaliyyəti üçün aşağıda qeyd etdiyimiz ədviyyatlardan istifadə etməyi məsləhət görürlər: cirə, reyhan, vanil, mixək, zəncəfil, keşniş, darçın, kuprıc, dəfnə yarpağı, soğan, rozmarin, zirə, şüyüd, bədrənc, qıtıqotu, lyubistok, mərzə, bədrənc, muskat qozu və çiçəyi (az miqdarda), ardıc (qənaətlə), xiyarotu, ətirli istiot, qırmızı bibər (az miqdarda), cəfəri (kökündən), sitrus, nanə, survə,tərxun.
İnfarkt və damar xəstəlikləri zamanı profilaktik məqsədlər üçün aşağıdakıları istifadə etməyi məsləhət görürük: cirə, reyhan, vanil, mixək, zəncəfil, cədo, keşniş, darçın, kerri, dəfnə yarpağı, limon, soğan, mərzə, muskat qozu və çiçəyi, xiyarotu, qara istiot, rozmarin, timyan, zirə, şüyüd, bədrənc, sarımsaq, survə.
Böyrəkləri xəstə olan və pəhriz saxlayanlar üçün məsləhət görülən ədviyyat bitkiləri. Böyrək xəstəliyi olanlar istənilən ədviyyatlardan, duzdan başqa, istifadə edə bilərlər: reyhan, vanil, mixək, darçın, kuprıc, soğan, lyubistok, mərzə, ardıc, muskat qozu və çiçəyi (az miqdarda), xiyarotu, qırmızı (şirin) bibər (qənaətlə), cəfəri (kökündən), rozmarin, zirə, şüyüd, bədrənc, qıtıqotu, sitrus meyvələri, nanə,
sarımsaq, tərxun.
Nübar Həkimova
(yazıçı-publisist, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru)
XƏBƏR LENTİ
Liftdən istifadə koronavirusa yoluxma ilə nəticələnə bilər
Məşhur aktrisa 12 kq arıqladı-FOTO
Dünyanın ən unikal nəqliyyat vasitəsi hazırlandı - FOTO
FED-dən açıqlama gəldi - Dollar bahalaşa bilər
Gümüş dəstləri
Soğan haqqında bilmədiklərimiz
500 illik məscid məhv olmaq üzrədir
Ermənistandan Zod qızıl yatağı barədə AÇIQLAMA: “Azərbaycanın nəzarətindədir”
Qüsursuz dəri üçün 5 qızıl qayda
Düz qarın üçün 5 qızıl qayda
Repetitor yanına gedənlərə xəbərdarlıq -VİDEO
Haydi Klumun geyimi Diqqət Çəkdi-FOTO
Azərbaycanda koronaviruslu xəstə əhaliyə çağırış etdi - VİDEO
Səudiyyə nefti bahalaşdırdı
Yun köynəkləri necə yumalı?
UEFA iki klubu cəzalandırdı
Günün ulduz falı
Koronavirusla mübarizə: “Böyüklərə 1000, uşaqlara 500 dollar nağd pul”
Dil normalarını pozanlar 1000 manatadək cərimələnə bilər
"Bizi "Eurovision"da Elnur təmsil edəcək"
HAVA necə olacaq?
Rəngli bilərziklər
İŞİD Paris qətliamının səbəbini açıqladı
Madonna Konsertlərini Ləğv etdi-SƏBƏB
Ən gözəl konbinlər
Bakının bəzi ərazilərinə içməli suyun verilişi dayandırılacaq
Ayaqdakı çatları aradan qaldıran üsul
Ərzaq qiymətləri bahalaşacaq - VİDEO
Yataqda baş verən qəzalar
Hamiləlikdə idman etməyin faydası
Metropolitenin sözçüsü: "Metroda külək də əsir..."
Şəhər işıqlarının quşlara mənfi təsiri var imiş
Bədən formasına görə ətək növləri
Praqa tortu (foto resept)
Facebook-dan pulsuz internet
Magistraturanın boş qalan yerlərinə ixtisas seçimi başlayır
Körpələr üçün maraqlı hədiyyələr
Məşhur model gizlin EVLƏNDİ
Eldar Həsənovun şikayəti ilə bağlı məhkəmə qərarı elan edildi
Ev şəraitində yığa biləcəyiniz saç modelləri (2)
Kişilər necə sevir?!
"Hərbi hissənin bölük komandiri məni mütəmadi döyürdü"
İnteryerdə canlı rənglər
Serdar Ortaç söz-söhbətə son qoydu-FOTO
Telefonlar üçün YENİ TƏHLÜKƏ - Batareyanı partladır
Notr-Damın yanma SƏBƏBİ
Almazdan daha sərt olan mineral tapıldı
Tavada kərə yağlı kartof (video-resept)
Çillərdən azad ol
Bananlı parfe (foto resept)
- ŞƏRHLƏR