Bu məqalədə sizin diqqətinizi rus dilini öyrənməyinizlə əlaqədar olaraq, bəzi mühüm məsələlərə cəlb etmək istəyirəm.
Birincisi, bəzən СЊ və СЉ hərflərini düzgün işlətmir və həmin hərflərin olduğu sözləri düzgün tələffüz etmirlər.
Məsələn: шью yerinə шиу (bəzən də шииу), съел əvəzinə sel və ya, siyРµl, syРµl işlədirlər və s.
Ikincisi, sözlərin hansında СЊ və hansında СЉ yazmaqda çətinlik çəkirlər.
Misal üçün, подъезд sözünü подезд, подииезд kimi yazırlar.
Üçüncüsü, sonu СЊ, ilə bitən isimlərin bir qismi kişi cinsinə, digərləri isə qadın cinsinə aid olduğu üçün həmin isimlərin cümlədəki başqa sözlərlə uzlaşmasında səhvə yol verirlər.
Məsələn, день kişi cinsə aid olduğu halda, тень sözü qadın cinsli isimdir. Теплый день—düzgündür, lakin пробежал тень desək və yazsaq səhvə yol vermiş olarıq. Пробежала тень deyilməli və yazılmalıdır. Bu qayda РєРѕРЅСЊ (kişi cinsi), лошадь (qadın cinsi) isimlərinə də aiddir. Dördüncüsü, fel formalarında СЊ müxtəlif hallarda yazılır. Misal üçün: РћРЅ трудится.—Ему надо трудиться.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz məsələlərlə əlaqədar olaraq aşağıdakıları bilmək lazımdır:
1. Əgər СЊ səsi saitlə samit səs arasında tələffüz edilirsə (məsələn: şyu, syel, muravyi), bu halda yazıda hər üç səsin birləşməsi xüsusi qayda ilə təsvir olunur: samit hərfdən sonra Рµ, С‘, СЋ, СЏ, Рё-dən əvvəl СЊ və ya СЉ yazılır. Onlar da (yəni СЊ və СЉ) bölüşdürücü işarələr (hərflər) (разделительные) adlanır. СЉ hərfi, Рµ, С‘, СЋ, СЏ-dan əvvəl iki halda yazılır: a) sonu samit səslə bitən pristavkaların (sözönlərin) axırında: подъем, предъюбилейный, объявление, подъезд; b) РґРІСѓС…, трех, четырех saylarından düzəlmiş mürəkkəb sözlərdə: двухъярусный və s.
2. Sozün qalan hissəsində СЊ, Рµ, С‘, СЋ, СЏ və habelə Рё hərflərin-dən əvvəl yazılır. Məsələn: шьёт, обезьяна, РІРѕСЂРѕР±СЊРё, вышьёт. Başqa dillərdən alınma sözlərin əvvəlində və axırında saitdən sonra Рє (СЏ) əvəzinə СЊСЋ yazılır: РіРѕСЂ. РќСЊСЋ-Йорк, Рµ (С‘) əvəzinə isə alınma sozlərin çoxunda СЊo yazılır: батальон, бульон, медальон və s. Ay adlarından düzəlmiş aşağıdakı sifətlərdə СЃРє suffiksindən qabaq da СЊ (РјСЏРіРєРёР№ знак) yazılır: (сентябрьский, РЅРѕСЏР±СЂСЊСЃРєРёР№, декабрьский, РёСЋРЅСЊСЃРєРёР№, июльский, февральский, апрельский, habelə деньской (день—деньской—bütün günü), январский sözü СЊ-sız yazılır.
Felin məsdər forması (инфинитив) əksər hallarda СЊ-la bitir; читать, беречь, течь, рассказать, уважать, рисовать, одеваться və s. Saitlərdən sonra qayıdış fellərində СЊ yazılır: одевать, радуюсь və s. Indiki və sadə gələcək zamanın ikinci şəxsin təki də СЊ-la yazılır: рассказываешь, читаешь, напишешь, принесешь və s. Felin üçüncü şəxsinin təki və cəmi qalın tələffüz olunur və СЊ-sız yazılır.
Məsələn: РђСЂР·Сѓ читает Рё смотрит. Полад умывается. Lakin məsdər formanı felin üçüncü şəxsindən fərqləndirmək lazımdır. Fel məsdər formada что делать? və что сделать? suallarına cavab olur və СЊ-la yazılır.
Müqayisə edək: Расим трудится Рё Расиму надо трудиться. РћРЅ пишет Рё Ему надо писать və s. Fel üçüncü şəxsdə что делает? və что сделает? suallarına cavab verir, özü də СЊ-sız yazılır. Əgər felin əmr forması samit səslə bitərsə bu samitdən sonra СЊ yazılır: РєРёРЅСЊ, киньте (at, tulla, atın, tullayın), Р±СЂРѕСЃСЊ, бросьте və s.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
İsti havada necə qidalanaq?
Biz Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə artıq dözmək fikrində deyilik
Azərbaycanda dəniz suyunu duzsuzlaşdıran zavod və müasir tinglikdən ibarət kompleks istismara verilib
Haqlı olmaq hüzur verir
Riberi küsdü
Azərbaycanda koronavirusdan daha yeddi nəfər öldü – 478 yeni yoluxma
Yaponlar bu dəfə də heyrətləndirdi
Qadınlıq haqqında 10 mif (2)
Rəngli gəlin ayaqqabıları
Xəyallarınızdakı insanı tapmağın 3 yolu
Bağlanmaq təhlükəsi olan bankların adları
Silikon implant qoydurdu - Xərçəng oldu-FOTO
Mona Lizanın sirri açılır
Sibel Canın FOTOsu diqqət çəkdi
Beynin daha bir sirri açıldı: Niyə bizdə inkişaf edib, meymunlarda yox?
Dabandakı çatlaqlar üçün krem
Koronavirusun daha 4 simptomu aşkarlandı - VİDEO
İranda yaşadıqlarına inanmayacaqsınız
Azərbaycanda "Ebola virusu" ilə bağlı ilk müraciət daxil oldu
Faydalı məsləhətlər
2022-ci ildə dünya çempionatı yayda keçirilməyəcək
Evdə yetişdirmək üçün şəfalı bitkilər
Yunan Küftəsi -"Köftedes" (foto-resept)
Qışda hansı ətirlərdən istifadə etməli?
Fərqli ölkələrdə qəhvə mədəniyyəti
500 qram doğulan körpə böyüdü - FOTO
Azərbaycanda karantin dövründə toy təşkil etdilər - VİDEO
Azərbaycanda daha altı nəfər koronavirusdan öldü: 241 yeni yoluxma
Paytaxtın hər yerində pullu olan bulvarda pulsuz olacaq
Nə üçün gözəllikləri görə bilmirik?
Qahirədən şok qərar: şəhərdə cüt-cüt gəzmək olmaz
Direktor olmaq istəyənlər, qaydalar dəyişdirilir
Tənbəlliyə qarşı təsirli həb
Dünya bu xəbərlə sevindi
"Bank of Baku"nun Facebook səhifəsi beynəlxalq Socialbakers xidmətinin sertifikatına layiq görülüb!
Rus dili dərs-27
15 yaşlı aktrisaya 6 milyonluq təklif - FOTO
Bu smartfon 10 dəqiqəyə "dolur"
Baletin ruhu
Yeni Chevrolet Volt
Almaniyanın bu şəhərində cəmi 1 avroya illik ev kirayələmək mümkündür
Terrorçulardan Qərbə xəbərdarlıq
Bakının ən ucuz bazarı
Serdar Ortaç da BOŞANDI
Şarlz Teron Şon Pennlə nişanlanmasından danışdı
Antistress "oyuncaq”lar stressi götürür, yoxsa əlavə problemlər yaradır?
Günün qoroskopu: məsləhətlərə qulaq asın
Tanınmış meyxana ustası Hacıqabulda qəzaya uğrayıb
Rəssam Nachi Diaz
Mətbəx üçün pərdələr
- ŞƏRHLƏR