Fevral ayının 14-ü Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri (HHQ) günüdür. 1992-ci ildən bəri hər il qeyd olunan bu bayramın qısa tarixcəsini xatırlamazdan əvvəl ilk hərbi təyyarəçimiz Fərrux ağa Qayıbovdan bəhs etmək məqsədəuyğun olar. Fərrux ağa Qayıbov 1891-ci il oktyabr ayının 2-də Qazax qəzasının Qıraq Salahlı kəndində dünyaya gəlmişdir. Qafqaz Leyb-Qvardiya Konvoy Eskadronunun dördüncü müsəlman vzvodunun yunkeri Məmmədkərim ağanın oğlu idi. Atasını cavan ikən itirən Fərrux ağa Qayıbov əmisi Səməd ağa Qayıbovun himayəsində böyüyür. Qeyd edim ki, Səməd ağa Qayıbov öz dövrünün maarifçilərindən idi və Fərrux ağa Qayıbovun təhsili ilə yaxından məşğul olurdu. Elə həmin kənddə 5 sinifli məktəbi bitirib, uzaq qohumu Əliağa Şıxlinskinin məsləhəti ilə Tiflis Kadet Korpusunda oxuyur.
1910-cu ildə təhsilini əla qiymətlərlə bitirdikdən sonra, Peterburq Konstantin Topçuluq Məktəbinə daxil olur. 1913-cü ildə hərbi məktəbi başa vurub podporuçik rütbəsi alır. Fərrux ağa Qayıbov xidmət etmək üçün 39-cu artilleriya briqadasına göndərilir. Daha sonra isə məşhur İlya Muroments -16 ekipajına qəbul edilir. I Dünya Müharibəsi başlayanda Fərrux ağa Qayıbovu Qərbdəki 11-ci Aviasiya korpusuna göndərirlər. Poruçik Fərrux ağa Qayıbov 1916-cı il sentyabrın 12-də Qərb cəbhəsi qərargahının tapşırığı ilə Borınaya hücum edir. Onun təyyarəsinə 4 alman qırıcısı hücuma keçir. Qayıbov onların üçünü məhv edir, lakin aldığı zərbədən təyyarə ilə yerə çırpılaraq həlak olur. Almanlar təyyarəçinin igidliyinə heyran qalırlar. Sabahsı gün almanlar tərəfdən Qayıbovun və heyətinin qəhrəmancasına vuruşaraq həlak olduğu və həmin ərazidə şərəflə dəfn edildiyi yazılmış kağız atılır. Fərrux ağa Qayıbovun təyyarəsi almanların müharibə boyunca vurduğu yeganə rus bombardmançı təyyarə olur. Uzun müddət poruçik Fərrux ağa Qayıbovun dəfn olunduğu yer naməlum olaraq qalırdı. Belarusiyalı könüllülər Boruna qəsəbəsi yaxınlığında Fərrux ağa Qayıbovun məzarını aşkar etmişlər.
1992-ci il aprel ayının 8-də baş leytenant Vaqif Qurbanov keçmiş sovet ordusunun Sitalçay aerodromundan "Su-25" döyüş təyyarəsini qaçıraraq Azərbaycan ordusuna gətirir. Bununla da Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin ilk qırıcı təyarəsi olaraq qəbul edilir. Hacı Zeynalabdin Tağıyev adına hərbi aviasiya alayının komandiri, polkovnik V. Kravtsov (Qeyd edim ki, o, Azərbaycan HHQ-nin ilk komandanı olmuşdur) və polkovnik-leytenant A.Pleşin səyləri nəticəsində bu bazalardakı sovet aviasiyasına məxsus təyyarələr Azərbaycan ordusunun tabeçiliyinə verilir. 1992-ci ildən Azərbaycanda Hərbi Hava Qüvvələri ilə bağlı islahatlar dövrü başlanıb. Həmin il bu qurumun strukturu milliləşdirilib. General-mayor Rail Rzayev HHQ-nin komandanı təyin edilib. Sonra Hərbi Hava Qüvvələri Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunları ilə birləşdirilib. General-leytenant rütbəsi alan Rail Rzayev Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunlarının (HHQ və HHMQ) komandanı kimi fəaliyyətini davam etdirib.
Atəşkəs müqaviləsi (1994) imzalandıqdan sonra Azərbaycanda başlanan hərbi islahatların mərkəzini HHQ və HHMQ təşkil edib. Çünki işğal olunmuş Azərbaycan əraziləri yüksək relyefə malikdir və geri qaytarmaq üçün qırıcıların, hərbi təyyarələrin və hava hədəflərini vuracaq texnikaların əvəzi yoxdur.
Azərbaycanın Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbi milli hərbi təyyarəçilərimizin buraxılışına 1997-ci ildən başlayıb. 2005-ci ildən etibarən Azərbaycanda müdafiəyə ayrılmış vəsaitin bir hissəsi məhz HHQ və HHMQ-nin dirçəldilməsinə sərf edilir.
İndiki dövrdə Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotları MDB məkanında ən çox uçuşlar keçirmiş pilotlar hesab edilir. Azərbaycan pilotları əsasən Azərbaycan Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbində hazırlansa da, Türkiyə, Ukrayna, ABŞ və bir sıra ölkələrdə ixtisasartırma kursları keçirlər.
Vətənimizi qoruyan "şahinlərimizi" bu gözəl bayram münasibəti ilə təbrik edir, onlara cansağlığı, uzun ömür və aydın səma diləyirik.
XƏBƏR LENTİ
Azərbaycan məktəblərində həyəcan təbili
Canlı yayımda verilən sual hər kəsi təəccübləndirdi
Hande Ataizi 200 miln dollardan imtina etdi
“Jek”lərin taleyi müzakirə olundu
HAVA necə olacaq?-18 Avqust
Maraqlı əşyalar
BBC ailəsini itirmiş üç yaşlı Xədicə ilə bağlı reportaj hazırladı: “Deyir, baba, anamı gətir” - VİDEO
Nazirlikdən sosial şəbəkələrlə bağlı - AÇIQLAMA
Təhsil Nazirliyi özəl məktəblərə xəbərdarlıq etdi
Ən populyar brend bilindi
Prezident və xanımı ümumxalq şənlikdə iştirak ediblər
İştahı azaldan qidalar
Məşhur aktrisa gəncliyindən danışdı
31 dekabr Yeni il gecəsi Bakıda Hed Kandi White Party keçiriləcək
Şakira məhkəmə qarşısına çıxdı
Məşhur aktrisa koronavirusa yoluxdu
Yuxusuzluqdan əziyyət çəkənlərə
Rayonlara gediş-gəliş bərpa edilir? - AÇIQLAMA
77-ci Venesiya film festivalı qırmızı xalça
Ondine lənəti-FOTO
Qadın boksçumuz beynəlxalq turnirdə 1-ci oldu
Məcburi köçkün uşaqlarının yemək xərci kəsiləcək
Güclü qadın olmaq
ABŞ Rusiyanı hədələdi: "Bu onlara baha-başa gələcək"
“Dərs vaxtı” üzrə teledərslərin sabaha olan cədvəli
Avropa İttifaqı Krıma uçuşlara müvəqqəti qadağa qoyub
Dejavyu
Elmi hesablamalar nəticəsində dünyanın ən yaraşıqlı kişisi seçildi - FOTO
Naringinin 9 inanılmaz faydası
16 yaşlı məktəblinin Nobel namizədliyi irəli sürülüb
“Oskar” mərasimində 30 ildən sonra ilk
Kartoflu rus salatı (foto-resept)
Fahriye Evcen kökəlməsi barədə yazdı-FOTO
İlham Əliyev: “Məcburi köçkünlər üçün nəzərdə tutulmuş evlər şəhid ailələrinə veriləcək”
Bakıda ərəb mətbəxi təklif edən restoranların sayı artır
Ali məktəblərə distant təhsil üzrə tələbə qəbulu niyə aparılmır?
ABŞ-ı İran prezidentinə həvalə elədilər
Bir parça təbəssüm!
Gəlin çantaları
Ginekoloqa getmək üçün 7 səbəb
Zərif xanımlar üçün gecəliklər
Azərbaycanda doğum və ölümün dövlət qeydiyyatı elektron qaydada həyata keçiriləcək - FƏRMAN
Özcan Dənizin BOŞANMA xəbəri yayıldı
Putinin EVLİLİK xəbəri yayıldı- FOTO
Koronavirusun hansı halda analizdə çıxmadığı açıqlandı
71 yaşlı kişi 64 smartfonla sensasiya yaratdı - VİDEO
Bolqar bibərli qəlyanaltı (foto resept)
2019-da sərvətlərinə sərvət qatan milyarderlər
Rusiya meşə yanğınlarıyla mübarizə aparır
5-dən çox uşağı olan ailələrə müavinət veriləcək
- ŞƏRHLƏR