Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Coğrafiya İnstitutu apardığı son tədqiqatlar nəticəsində Abşeron yarımadasında Sabunçu rayonunun, xüsusilə Balaxanı və Ramana qəsəbələrinin və Suraxanı rayonunun neftlə ən çox çirklənməyə məruz qalan ərazilər olduğunu müəyyənləşdirib.
İnstitutun Landşafşünaslıq və landşaft planlaşdırılması şöbəsinin elmi işçisi, coğrafiya elmləri namizədi Qalib Rüstəmov Trend-ə bildirib ki, "Abşeron yarımadasında neftlə çirklənmiş landşaftların ekogeokimyəvi xüsusiyyətləri və onların yaxşılaşdırılması yolları" mövzusunda aparılan tədqiqat zamanı Abşeron yarımadasında ən çox yayılan və yarımadanın landşaftlarına deqradasiyaedici təsir edən, yəni ərazidəki landşaftların pisləşməsinə səbəb olan mikroelementlər müəyyənləşdirilib və onların aradan qaldırılması üçün bəzi tədbirlərin görülməsi təklif edilir.
Q.Rüstəmovun sözlərinə görə, neftlə çirklənmə nəticəsində Sabunçu rayonu, xüsusilə onun Balaxanı, Ramana qəsəbələrində və Suraxanı rayonunda landşaftlar, demək olar ki, tamamilə sıradan çıxıb. Həmin ərazilər neftlə çirklənməyə çox məruz qaldığından orada torpaqda hətta qırla örtülən sahələr əmələ gəlib: "Buna görə də həmin ərazilərdə bioloji məhsuldarlıqdan söhbət belə gedə bilməz. Oralarda nə əkirsənsə, bitmir. Ona görə də həmin sahələr ekoloji baxımdan tamamilə gərgin ərazilər sayılır. Buradakı ekoloji gərginliyin aradan qaldırılması üçün tədbirlərin görülməsinə uzun müddət tələb olunur".
Q.Rüstəmovun bildirdyinə görə, Suraxanı və Sabunçuda 160 ildən çoxdur ki, neft çıxarılır. Bu amil, eyni zamanda hazırda da neft hasilatı və emalı müəssisələrinin bu ərazilərdə cəmlənməsi adıçəkilən rayonların ərazilərinin neftlə daha çox çirklənməsinə səbəb olub.
Mütəxəssis bildirib ki, Abşeron yarımadasının sahil boyu əraziləri neft və neft-kimya sənayesinin məhsulları ilə çirklənməyə nisbətən az məruz qalıb: "Amma ümumiyyətlə, Abşeron yarımadasında çirklənməmiş ərazi yoxdur. Həmin ərazilərdəki torpaqların hamısı ya neftlə, ya da neft-kimya və kimya sənayesinin məhsulları ilə çirklənib".
Q.Rüstəmov deyib ki, landşaftın pisləşməsi onu deqradasiyaya uğdadır və torpağın bioloji məhsuldarlığı azalır. Neftin ağırlıq qüvvəsinin təsiri nəticəsində çirklənmə torpağın dərin qatlarına nüfuz edir və orada bitkilərin kök sisteminin inkişafına pis təsir göstərir. Bunu aradan qaldırmaqdan ötrü həmin ərazilər mütləq çirklənmədən təmizlənməlidir. Bunun üçün ərazilər vakkum nasosu ilə yuyulur və neft sorulur. Neftli hissələr torpaqdan təmizləndikdən sonra oraya landşaftı yaxşılaşdıran, müəyyən üzvi qatışıqları olan kütlə səpilir. Daha sonra ərazidə bioloji rekultivasiya işləri apararaq neft və neft məhsullarına dözümlü olan bitkilər əkilir. Abşeron yarımadasında çirklənmiş ərazilərdə sərv ağacı, zeytun, nar ağacı, əncir, pomidor, badımcan, soğan, kök, biyan, qara yonca, çayırın əkilməsi tövsiyə edilir. Landşaft yaxşılaşdıqdan sonra ərazidə digər bitkilər də əkmək olar.
Mənbə:Milli.Az
XƏBƏR LENTİ
Təhsil Nazirliyindən yeni tədris ilinin başlaması ilə bağlı AÇIQLAMA
Qazaxıstan yeddi ölkə ilə uçuşları bərpa edir
Ziyafət ayaqqabıları
Hava xəbərdarlığı
Hər gün...
Pendir və kələmli qızardılmış lavaş (foto resept)
“Moody's” iqtisadiyyatı çətin vəziyyətə düşən ölkələrin adlarını açıqlayıb
Latviyaya səyahət
Messinin yoldaşından milyon “like”lıq paylaşım - FOTO
Kiçik döşlərə əlvida
Eminin geyimi diqqət çəkdi-FOTO
1950-ci ildən günümüzə qədər makiyajın dəyişimi
FHN-in xilasediciləri Xaçmazda şoka düşdülər
Birləşmiş Millətlərə əsərlər
Can Yamanla Demet münasibətlərini gizlədə bilmədilər-FOTO
Azərbaycan cəmiyyəti bunu qəbul edə bilməz
İldırım 47 nəfəri vurdu
Çempionlar Liqasında bu həftə rekord üstə rekord qırıldı
Kişilər əsəbləşəndə kimə çevrilir?
Ər-arvad dalaşıb 177 minlik cekpot uddular- FOTO
Puluna qənaət etmək istəyənlərin nəzərinə
Koronavirusu ilk dəfə aşkarlayan həkim hər şeyi açıqladı və yoxa çıxdı
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-16 noyabr
Flora Kərimovadan Aygünə sərt cavab: "Dünənki cücə..."
"iPhone 5" köhnəlmiş qurğular siyahısında
Zukerberq Britaniya parlamentinin dəvətini qəbul etmədi
HAVA necə olacaq?- 11 fevral
Soba kətəsi (foto resept)
Yasemin Özilhan gözəllik sirrini paylaşdı
Heydi Klum hər kəsi təəccübləndirdi-FOTO
Rusiyanı "Eurovision 2019"-da Sergey Lazarev təmsil edəcək!
Fitness testi
Azərbaycan Premyer Liqasının açılışında əsgər salamı
Jurnalistin ölümünə prezidentdən reaksiya
Hadisə sinəsini böyüdüb? - FOTO
“Şellak” manikürü dəri xərçəngi əmələ gətirir –XƏBƏRDARLIQ
Melanya Trampın XÜSUSİ PROQRAMI - Fəaliyyətə başladı
İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva Heydər məscidinin inşası və "Bakı Ağ Şəhər"in yeni ofis binası ilə tanış olublar
Burrito (foto resept)
Azərbaycanın bəzi ərazilərində yağış yağacaq
Qız boyunun uzunluğu ilə diqqət çəkdi-FOTO
Qalaktikaların xəritəsi çəkildi
Uşaqlara MANNA və DÜYÜ sıyığı
Gözünüzü gözlüklərdən qoruyun: son hədd əməliyyatdır
NATO Rusiyaya qarşı birləşir
Boksçularımız 17 medal qazandılar
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-82
Məşhurlar makiyajsız necə görünür?
Qaranlıq su pəriləri
Nəmli və canlı dərinin təbii sirri