Elm adamları uzun illərdir qarışqaların qida axtarmaq üçün uzun məsafələr qət edib, sonra heç azmadan yuvalarına necə qayıtdıqlarını araşdırırlar. Xüsusilə Saxara səhrasında yaşayan səhra qarışqalarının günəş vasitəsilə istiqaməti müəyyən etdikləri məlum olsa da, onların bu diqqətçəkən xüsusiyyəti elm adamlarını bu sahədə daha dərin tədqiqatlara təşviq etmişdir.
Səhralarda istiqaməti müəyyən etməyə kömək edən heç bir iz və ya işarə olmadığı halda, ziqzaq xətt üzrə yem axtaran Saxara qarışqalarının yem tapdıqdan sonra gəldikləri ziqzaq yolun əksinə, düz xətt üzrə yüz metrlərlə yolu qət edib yuvalarına qayıtdıqları və bunun üçün Günəşdən istifadə etdikləri bundan əvvəl elmə məlum idi.
Ancaq Almaniyanın Ulm və İsveçrənin Sürix Universitetinin mütəxəssisləri tədqiqatlarını bir az da dərinləşdirdilər və sıx bitki örtüyünün olduğu yerlərdə qarışqaların yollarını necə tapdıqlarını tədqiq etməyə başladılar. Nəticədə, bu canlıların yuvalarına addımlarını sayaraq qayıtdığı məlum oldu. Bu kiçik canlıların belə bir xüsusiyyəti heyranedici idi. Catalglyphis fortis adlandırılan Saxara qarışqaları atdıqları addımları sayır və geri qayıdarkən eyni sayda addım ataraq yuvalarına çatırdılar.
Bu nəticəyə gəlmək üçün belə bir təcrübə keçirildi: Elm adamları Saxara qarışqalarının yuvalarından yemə qədər düz xətt boyu yerimələrini təmin etdilər. Qarışqalar yemə çatdıqdan sonra, yəni yem ilə yuvaları arasındakı məsafəni əzbərlədikdən sonra qarışqaların yarısının ayaqlarına fiziologiyalarına uyğun material əlavə edilərək ayaqlarının boyunu uzatdılar. Yəni addımlarını böyütdülər. Qarışqaların digər yarısının isə ayaqları bir əməliyyatla qısaldıldı, yəni addımları kiçildildi. Addımların ölçüsünün dəyişdirilməsində məqsəd qarışqaların yuvalarından çıxdığı andan etibarən öyrəndikləri məsafəni addımları ilə ölçüb-ölçmədiklərini müşahidə etmək idi. Yenidən yuvalarına qayıtmaq üçün yola buraxılan qarışqalardan addımları böyük olanlar yuvalarının yanından keçib gedirdilər. Ayaqları qısa, addımları kiçik olanlar isə hələ yuvaya çatmadan dayanırdı. Ancaq qarışqalar tədricən yeni ayaq uzunluqlarına alışdıqdan sonra yuva-yem arasındakı məsafəni yenidən öyrənir və heç yanılmadan yuva ilə yem arasında gedib-gəlirdilər.
Bu təcrübə ilə Ulm Universitetindən neyrobioloq Harald Vulfun rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupu belə nəticəyə gəldi ki, qarışqalar addımlarını sayırlar.
Qarışqa şüuru, ağlı, qərar vermə, mühakimə etmə qabiliyyəti olmayan canlıdır. Şübhəsiz ki, bu canlının öz iradəsi ilə yuvasından çıxıb addımlarını sayaraq yemə doğru gedib, sonra yenidən addımlarını sayaraq yuvasına qayıtması qeyri-mümkündür. Saxara qarışqaları da digər bütün canlılar kimi yaradıldıqları andan etibarən Allahın ilhamı ilə hərəkət edirlər.
R. Əkbərov
XƏBƏR LENTİ
Doğruluğun mükafatı
Bu dərmanlar ən az 2 dəfə ucuzlaşdırıldı
İnstaqramda trendə çevrilən geyimlər
Nikinizin mənasını bilirsinizmi?
Meyvə-tərəvəzlə arıqlayın
Rusiya brendləri
Devid Bekhem evinin altında gizli tunel tikdirir-SƏBƏB
Haçalanan saçlar üçün maska.
"Donuz qripi"nə yoluxan aktrisa hər kəsi QORXUTDU - FOTO
Saçları gücləndirən və qoruyan maska
Bütün idman obyektlərində ibadət otaqları yaradılacaq
Saç rezinləri
Yaponiyada koronavirusa rekord yoluxma
Sev ki, sevən mərd olar...
Vitaminlərin sirləri
Dünyada ən minimalist telefon təqdim olundu
Ronaldinyo çoşqa uğrunda mübarizə apara bilər
Məşhur aktyor metroya mindi, tanıyan olmadı
Sosial şəbəkədən pul qazana bilərsiniz
Kişilərə söyləyərkən diqqət edəcəyiniz məqamlar
Onu özünə aşiq et!
Məşhur müğənnin səhnə geyimi müzakirə olunur - FOTO
Bakıda sürücü fırıldağı: işığı yandır...
Artur Rasizadənin oxşarı tapıldı
Düşmənin ələ keçirilən zirehli texnikaları təqdim olundu - FOTO
Aprel ayının qalibləri!
Bu film hər kəsi GÖZ YAŞLARINA BOДћDU - VİDEO
Mehriban Əliyevaya Pakistanın "Hilal-e-Pakistan" ordeni təqdim olunub
Namaz və onun qaydaları (7-ci hissə)
Sürücülük vəsiqələri smartfonlarda olacaq
Hamilə Miranda Kerr -FOTO
Benzinin qiymətindəki dəyişlik Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətinə təsir etməyəcək
Yoqaya indi başlamağınız üçün 12 səbəb
WhatsApp-da əla yenilik
Hava necə olacaq?
Soyuqdəyməni bir günə necə çıxarmalı?
Ana südü uşaqları bundan da qoruyur
Radio və televiziya işçilərinin peşə bayramıdır
Dostları sayəsində dünyanı gəzdi
Hollivudun ən çox gəlir gətirən aktyoru məlum oldu
Ulduz falı nə dərəcədə düzdür?
Xalq inancları
Naftalanda qeyri-adi layihə
Azərbaycanda qadınların bəzi iş yerlərində çalışmaları qadağan ediləcək
Burak Özçivitdən ilk dəfə -FOTO
Almaz daşı
Azərbaycanda bir kənddə onlarla insan koronavirusa yoluxdu
Prezidentin köməkçisindən təqdirəlayiq addım - VİDEO
Kiçik xalçaların toxunma qaydası (Video)
TQDK sədri Təhsildə Qiymətləndirmə üzrə Avropa Assosiasiyasının konfransında iştirak edəcək
- ŞƏRHLƏR