Deyirlər ki, Albert Eynşteynin iştirak etdiyi məclislərdən birində bir nəfər ona yaxınlaşır və tanış olmaq istədiyini bildirir. Bu məqsədlə həmin adam dünya şöhrətli alimə öz telefon nömrəsini deyir:
- 36361144. Yadda qalan nömrədir, elə deyilmi? İki dənə 36, iki dənə 1, iki dənə 4.
- Bəli, yadda qalandır.
- Xahiş edirəm,təkrar edin.
- 6-nın kvadratı, 19-un kvadratı, 12-nin kvadratı.
Gülməli olsa da, bu lətifə böyük alimin intellektual özünəməxsusuluğundan, orjinal təfəkkür tərzindən xəbər verir.
20-ci əsrin ən böyük alimlərindən sayılan Albert Eynşteyn 1879-cu ildə Almaniyanın Ulm şəhərində yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini yerli katolik məktəbində alan Albert altı yaşından skiripka çalır, təbiət elmləri ilə maraqlanırdı.
Belə geniş yayılmış fikir var ki, Eynşteyn orta məktəbdə pis oxuyurdu. Doğrudanmı dahi fizik, Nobel mükafatı laureatı Albert Eynşteyn uşaqlıqda orta məktəb proqramını da mənimsəyə bilmirmiş?
Eynşteynin 1896-cı ildə aldığı orta məktəb attestatından görünür ki,17 yaşlı Albertin cəbr, həndəsə, fizika, tarix fənləri üzrə bilikləri altı ballıq sistemlə ən yüksək qiymətə layiq görülmüşdür. Gələcək dahinin cəmi bir "3"-ü olub: fransız dilindən. Bununla belə Eynşteyn 20 il sonra dünyanın məşhur universitetlərində müxtəlif dillərdə o cümlədən fransız dilində mühazirələr oxuyurdu.
Bəs elə isə Eynşteynin zəif şagird olması haqqında əfsanə necə yaranıb?
Gənc Albert gimnaziya təhsili alarkən müəllimlərlə münasibətləri həmişə gərgin olub. Azad düşüncəli şagirdin aftoritar müəllimlərdən, hərbi qanunları xatırladan davranışlardan heç xoşu gəlmirdi. Müəllimləri də Albertə eyni "məhəbbətlə" yanaşıblar. Bir dəfə hətta müəllimlərdən biri Eynşteynin üzünə demişdi ki,"Sənin burada olmağın bütün məktəbin nüfuzuna xələl gətirir".
Eynşteyn gimnaziyadakı əzbərçilik sisteminə qarşı çıxırdı: "Ən ağır cəzanı da çəkməyə hazıram, təki məni bu cəfəngiyyatı əzbərləməyə məcbur etməsinlər" deyirdi. Amma o, sərbəst şəkildə öz üzərində çalışır, çoxlu mütaliə edir, uşaqlıqdan böyük alim və filosofların əsərlərini oxuyurdu.
Beləliklə, Eynşteyn pis oxuyan yox, mühafizəkar müəllimlərin nəzərində "pis", daim itaətsizlik göstərən şagird olub. Onun attestatında bəzi fənlər üzrə aşağı qiymətlərin olması da çox güman ki, bəzi müəllimlərin ona qarşı şəxsi münasibəti ilə bağlı olub. Belə nəticə çıxarmaq olar ki, Albertin biliyini yoxlayan bəzi müəllimlər gələcək dahinin məntiqi təfəkkürünün dərinliyini və orijinallığını duya bilməmişlər.
Eynşteyni yaxından tanıyan müasirləri onun çox xeyirxah, istiqanlı adam olduğunu yazırlar. Bu dahi haqqında lətifələrin çox olması bəlkə də onun özünün yumor hissinə malik olmasından irəli gəlirdi.
O yalnız elmə qapılıb bütün gününü yazı masası arxasında keçirən alimlərdən deyildi. Eynşteyn musiqini, ədəbiyyatı, bədii filmləri çox sevir, skripkada gözəl çalır, bağçılıq, filateliya ilə məşğul olurdu.
Elmi dairələrdə böyük nüfuza malik olmasına baxmayaraq Eynşteyn təkəbbürdən uzaq adam idi. Həmişə deyirdi ki, o da səhv edə bilər və əgər doğrudan da, səhv edirsə, bunu hamının qarşısında etiraf edirdi.
Ədalətsizlik həmişə Eynşteyndə hiddət doğururdu. Təbiət etibarilə humanist, pasifist olan Eynşteynin ən çox nifrət etdiyi söz "zorakılıq" idi. Ona görə də Almaniyada faşist partiyası hakimiyyətə gələndə böyük alim doğma ölkəsini tərk etməli oldu.
Eynşteyn həm də çox xeyirxah insan olmuşdur. Onun şəxsi həkimi yazırdı ki, alim rəssamlara onun şəklini çəkməyə imkan vermirdi. Çünki onların qarşısında saatlarla oturmağa vaxt sərf etmək istəmirdi. Lakin bir dəfə gənc bir rəssam ona bu haqda müraciət edib utana-utana demişdi:
- Mənim maddi sıxıntılarım var. Sizin portretiniz hesabına ehtiyacdan qurtula, maddi vəziyyətimi düzəldə bilərəm.
Onda Eynşteyn heç kimin tanımadığı bu rəssamı otağına dəvət etmiş və ona bir neçə saat vaxt ayırmışdı.
Ömrünün sonuna yaxın Eynşteyn öz dəyərlər sistemini belə ifadə etmişdi: "Mənim yolumu işıqlandıran, mənə cəsarət və iradə verən ideallar xeyirxahlıq, gözəllik və həqiqət olmuşdur".
XƏBƏR LENTİ
"Ən yaxşı sosial çarx" müsabiqəsinin qalibləri açıqlanacaq
Hadise paylaşımı ilə GÜNDƏM oldu
Bengünün xına gecəsindən ilk FOTOlar
Reklamlar beynimizə necə təsir edir?
2018-də qarşınıza çıxacaq 3 trend
Məşhurların daxil ola bilmədiyi ölkələr
Kim ki yüz il yaşamırsa...
Günün qoroskopu:Hisslərinizə uymayın!
Dünya bazarlarında neft 50 dollardan baha satılır
Botoks etdirən qadınlar eybəcər hala düşdülər - FOTO
Ev dekorasiyasında köhnə çamadanlara yer verin
İlham Əliyev: "22 ildir ki, heç nə edə bilmirlər"
Model olduğunu düşünənlər peşəsinə TƏƏCCÜBlənirlər-FOTO
Günün qoroskopu: yeni tanışlıqlar məsləhətli deyil
Bizə xarici həkimlər lazımdırmı?
Kondinsionersiz sağ qalmağın 7 yolu
“WhatsApp”dan iki maraqlı yenilik
Fransız rejissor islamı qəbul etdi
Qəribə qərar: Tutulan hər siçana görə 2 manat pul
Görənlər 70 yaşı olduğuna inanmır - FOTO
Kolleclərə qeydiyyat başlayıb
Şəki xan sarayı
Ər 17 ildir həyat yoldaşının cəsədi ilə yatır – FOTO
Sabahın HAVASI
2010-cu ildə qadın kombinezonları yenə dəbdədir
Leonid Kalaşnikov: “Vladimir Putin və İlham Əliyev hər şeyi anlayırdılar, təkcə Paşinyan başa düşmürdü”
"ATƏT MQ Qarabağ münaqişəsi tərəfləri arasında dialoqun davam etdirilməsində maraqlıdır"
Tikə ətdən sulu yemək (foto resept)
Badımcan ruleti (foto resept)
Bu xanım Türkiyənin “first lady”si olmağa hazırlaşır
Hikmət Hacıyev: “Ermənistan tərəfindən atılan Smerç raketi yaşayış evinin bağçasına düşüb”
Çuğundur salatı
Payız fəslinin ən aktual rəngləri
"Azəriqaz" istehlakçıların smart-sayğaclarla təchizatını davam etdirir
ABŞ səfirliyi qrant qalmaqalına aydınlıq gətirdi
İnna Bakıya gəlir
Kürd lider PKK-ya yox, TSK-ya səsləndi: silahı yerə qoyun
"Tezliklə hər kəs bu uşaqdan danışacaq"
Dövlət başçısı üç ay vaxt verdi
Azərbaycanda daha 70 nəfər koronavirusa yoluxdu - RƏSMİ
15 dəqiqəlik görüşünü hərraca qoydu
Messi Ronaldunun "Qızıl top" almasından danışdı
Günün qoroskopu: məntiqli davransanız, sədləri dəf edə bilərsiniz
Hörümçək toru insan həyatını dəyişdirəcək
Sabah Qaz Olmayacaq!
Dövlət atdığı addımı geri çəkməməlidir
Məşhur əsərlər günümüzdə
Məşhurları bir də belə tanıyın
Çay sodasının faydaları
Diabet xəstəsinin əl işləri
- ŞƏRHLƏR