Yoldaşlarına ya da müəlliminə "Ən gözəl ana mənim anam" ya da "Ən güclü ata mənim atam" deməyən uşaq vardırmı? Neçə uşaq, "Mənim anam sənin anandan daha gözəl", "Mənim atam sənin atanı döyər" cümləsini qürurla söyləməmişdir? Uşağın iç dünyasında gözəl ana təyin etməsi sevgi duyğusunun, güclü ata təyin etməsi də güvən duyğusunun işarələridir. Daha sonralar ən gözəl yemək bişirən ana, ən sürətli avtomobil istifadə edən ata müşahidələri uşağı ana-atasında gücləndirdiyi sevgi və güvən duyğularının daha inkişaf etdirilməsinə kömək edər.
Ananın sevgi və şəfqəti, atanın gücü və qoruyuculuğu uşağın şəxsiyyət inkişafda çox əhəmiyyətli bir rol oynayarkən, uşaq eyni zamanda bu iki duyğunun rəhbərliyində həyatı mənalandırmağa, tanımağa və bu iki duyğunu özündə meydana gətirib böyütməyə başlayır. Bütün bu duyğu mebadiləsi əsnasında uşaq sevildiyini və güvənildiyini də hiss etməyə ehtiyacı duyar. Bütün psixoloji narahatlıqların təməlində, sevgi və güvən duyğusunun əskikliyinin durduğunu bilirdinizmi?
Ana-ata olmanın bəlkə də ən çox məsuliyyətli tərəfi, uşağa sevgi və güvən duyğusunu hiss etdirə bilməkdir. Əlbəttə, hər ana-ata uşağını sevər və onu qoruyar. Yaxşı, o zaman niyə bəzi uşaqlar ana-atası tərəfindən sevilmədiyini ya da az sevildiyini düşünür? Bəs, niyə bəzi uşaqlar özünə güvənmir? Üstəlik bu iki sıx duyğunun əskikliyi elə böyük ziyana gətirib çıxara bilir ki, yetkin insanlar olduqlarında da bu əskikliyin izlərini daşıya bilirlər.
Sevgi sözləri nə qədər az istifadə edilir!
Tanıdığım insanlardan soruşaram: "Bu gün uşağına 'səni çox sevirəm' deyənlər?" Bu insanlar arasında dərin bir səssizlik olar, sonra yavaşca barmaqlar qalxar. O dərin səssizliyin mənası budur: "Niyə bunu soruşur ki?"
Ümumiyyətlə bu tip danışıqlara analar qatılar, onların vəzifəsi uşağı yetişdirməkdir axı! Analar da onsuz da bu məsuliyyətdən yorğun düşmüşdür. Uşağın realda gördüyü budur, ana-atasından "Səni sevirəm" cümləsini və sevgi sözlərini çox az eşidər. Hətta heç eşitməyən uşaqlar da var.
- Bunu yetkin nsanlardan eşidib bilirəm. Fərdi psixo-müalicə seanslarında analarından ya da atalarından heç "səni sevirəm" cümləsini eşitmədiyini söyləyən elə çox insan var ki. Otuz yaşlarında bir kişi atasından nifrət etdiyini söyləmişdi. Onun üzünü görmək istəmədiyini, hətta ölsə çox sevinəcəyini ifadə etmişdi. Ona "Atanı heçmi sevmirsən? deyə soruşduğumda isə, heç sevmədiyini, onsuz da atasının da onu sevmədiyini, bu yaşına qədər bir dəfə olsun ona sevdiyini söyləmədiyini izah etmişdi. Daha sonra bu atayla görüşdüyümdə oğulunu çox sevdiyini amma oğlana sevginin göstərilməməsi lazım olduğuna dair düşüncələrini dilə gətirmişdi. Bir başqa ana, uşaqlarını çox sevdiyini ancaq uşaqları onları sevdiyini onsuz da bildikləri üçün bunu söyləməyə gərək olmadığını ifadə etmisti.
Yalnız "Səni sevirəm" deyil, övladımıza sevgimizi ifadə edən bir çox sözü istifadə etmirik.
• bu gün nə gözəl olmusan
• belə davranmağını çox sevirəm
• geyimin sənə çox yaraşır
• nə gözəl gülürsən
• etdiyin şəkil bir möcüzədr
• otağın nə qədər səlqəli, bu nizamını çox sevirəm, həmişə belə ol
• yoldaşların səni nə çox sevir və s.
Bu növdən cümlələri günərzində neçə dəfə istifadə edirsiniz?
Uşağınız körpəykən ona söylədiyiniz sevgi sözləri daha çoxdur. Sanki böyüdükcə bu sözlərə ehtiyacı yoxdur kimi bir düşüncəmiz var. Son dərəcə səhv bir ön mühakimədir bu. Halbuki uşaq böyüdükcə necə daha çox yeməyə, daha çox geyimə ehtiyacı olur, eyni zamanda sevildiyini də daha çox eşitmək istəyir. Romantik ehtiyaclar da fiziki ehtiyaclar qədər əhəmiyyətlidir və onlarla paralel işlərdir.
Uşaq bəlkə tənbəllik edir və otağını yığmır, xüsusilə də yetkinlik dövründə çox sıx rast gəlinən bu davranışa ananın reaksiyaları, uşağın otağını yığmaq və onu otağını yığmadığı üçün davamlı tənqid etməkdir. Axşam ata evə gəlincə o da eyni tərzi davam etdirər:
- Ananı çox yorursan, böyük qız oldun, hələ otağını yığışdırmırsan.
Və digər tənqidlər:
- Səliqəsizsən, dağınıqsan, kimə çəkmisən görəsən, bizim ailədə belə pinti biri yoxdur.
Uşaq bu tənqidlərdən bezib otağınısəliqəyə salmaq istədikdə isə bu reaksiyalarla qarşılaşır:
- Nə bacarıqsızsan oğlum, (qızım), bu otaq beləmi yığışdırırlar? Eləmə, istəmirəm, bir də yığışdırma, mən edərəm.
Uşağın etdiyi kiçik yaxşı davranışlarda belə onu motivasiya edib, həvəsləndirin və onun bu davranışını bəyəndiyinizi sevgi sözləri quraraq ifadə edin!
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Qoç bürcü qadını
2011-in yay geyimləri
Haqlı olmaq hüzur verir
Türkiyədən Bakıya başsağlığı
"Mario" qasırğası paytaxtda həyatı iflic etdi
Azərbaycanda GMO qadağan edildi
Maşını olmayan bakılılara xoş xəbər
Prezident İlham Əliyev Qabriel Qarsiya Markesin vəfatı ilə bağlı başsağlığı verdi
Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva Xalq Yazıçısı, kinodramaturq və rejissor Maqsud İbrahimbəyovun Bakıda xatirə gecəsində iştirak edib
Günün ulduz falı
Makiyajımızı özümüz edək
HAVA necə olacaq?
Türkiyədən ermənilərə "qırmızı işıq"
7 xəstəliyə çarə olan QIZILI YAДћ
Üzünüz üçün möcüzəvi baxımı kəşf edin
Qadın dostluğu - xəyal, yoxsa reallıq?
Sevimli aksessuarımız çantalar
Günün ulduz falı
Xiyar salatı (foto resept)
Dilan Çiçek son halı ilə hər kəsi qorxutdu - FOTO
"Vera məhəlləsinin musiqiləri" müzikli təqdim olunub
Gönül Yazardan evlilik AÇIQLAMASI
Mayor Ramil Səfərovun yeni fotosu
40 gün oldu
Yerdən Marsı müşahidə etmək mümkün olacaq
Gəlin gülləri(2)
NASA həll edə bilmədiyi məsələ üçün tələbələrə 180 min dollar təklif edir
Talassemiya xəstələrinin artmasının SƏBƏBİ açıqlandı
Özünüzə dəyər verin
Kliniki ölüm keçirdi həyat tərzini dəyişdi
30 yaşdan sonra hamiləlik
MN: Azərbaycan ordusu Xocavənd və Laçını atəşə tutmur
Azərbaycanda daha 79 nəfər koronavirusdan sağaldı - RƏSMİ
Orucu düzgün tutmağın qaydaları
Atatürk adını qoymaq olmaz?
Bağırsaqları işlədən qidalar
Ordumuzun irimiqyaslı təlimlərindən görüntülər
Gözəl bədən üçün idmanlar
Rusiyada koronavirusa yoluxanların sayı 147-yə çatdı
Su və bitkilər arasındakı ahəng
Xoşbəxtlik və bədbəxtlik
Ağacların yaşı necə hesablanır?
Azərbaycanda imtahan zamanı kütləvi zəhərlənmə baş verib
Avtomobildə saxlanılan dərmanlarla bağlı ŞOK FAKT - Çox ağır fəsadı ola bilər
Yük gəmisini lüks evə çevirdilər - FOTO
21 Fevral-Ana dili günüdür!
WhatsApp trafik qazandırır
Kişilərin boşanma səbəbləri
HAVA necə olacaq?-30 Avqust
Azərbaycan HHQ-nin döyüş təyyarəsi və helikopterləri bugünkü döyüşlərdə tətbiq olunmayıb - RƏSMİ
- ŞƏRHLƏR