Çox zaman cəmiyyətdəki "kişilik" düşüncəsi öz hakimiyyətini legitimləşdirmək və möhkəmləndirmək üçün “qadınları qorumaq”, onları müdafiə etmək diskursundan (müəyyən dünyagörüşünü formalaşdıran sözlər, ideyalar, yanaşmalar, müzakirələr və s) istifadə edir. Buna kişilərin üstünlük təşkil etdiyi toplumlarda daha çox rast gəlinir və adətən qadınlar namus və qeyrət anlayışının “daşıyıcısı”, kişilər isə bunun “təminatçısı” kimi çıxış edir. Misal üçün, əgər yad kişi sizin yanınızda ədəbsiz söz desə, bu halda sizin həyat yoldaşınız o insanın cavabını verməlidir. Amma eyni insan bir qrup kişinin yanında bənzər sözlərdən istifadə edərsə, bu sözlər artıq “ədəbsiz” kateqoriyasına girmir və bunun üçün heç kimin namusunu qorumaq lazım gəlmir. Bu misal yanaşmada olan ayrı-seçkiliyi açıq şəkildə ortaya qoyur.
Beləliklə, qadınlar üçün nəyin daha uyğun və daha ədəbli olduğuna qərarı adətən kişilər verir və qadınlar bununla razılaşır. Bu razılaşma-qəbuletmə daha geniş miqyasda qadınların bir çox hallarda kişilər tərəfindən qoyulmuş qaydalarla oynamalarına səbəb olur.
Burada bir məsələyə də toxunmaq lazımdır. Bayaq qeyd etdiyimiz kimi, qadınlarımız eyni zamanda həm də iqtisadi asılılıqda yaşayırlar. Bir çox ailələrdə qadınlar evdən kənarda işləmir və evin büdcəsinin formalaşmasında iştirak etmir. Təbii ki, son zamanlar bu dəyişməkdədir və indi Azərbaycanda bir çox oxumuş qadın iqtisadi cəhətdən müstəqildir. Amma buna baxmayaraq, hakim düşüncə hələ də onları sıxmaqdadır. İqtisadi müstəqilliyə baxmayaraq onlar hələ də ideoloji və mənəvi savaş verirlər: ailələri, qohumları və cəmiyyətləri ilə. Yəni, iqtisadi sahədə özünü təsdiqləsələr və maliyyə təhlukəsizlilərini təmin etsələr də, ideoloji savaşda hakim diskurs üzərində qələbə çala bilmirlər.
Amma bunu da qeyd etmək lazımdır ki, ideoloji savaşın qazanılmasında iqtisadi müstəqillik çox önəmli mərhələdir. İqtisadi müstəqillik insanın “dilinin uzun olmasını” təmin edir. Yəni, iqtisadi cəhətdən asılı olmayan insan danışa bilir və özünü müdafiə mexanizmini danışmaqla və ya dominant məntiqin təsvir etdiyi kimi “cavab qaytarmaqla” qurur.
İdeoloji savaşı qazanmaq üçünsə ideyalara ehtiyac var. Qadının kişiylə bərabərhüquqlu olduğunu müdafiə edən nəzəriyyəyə feminizm nəzəriyyəsi deyilir. Feminizm qadın huquqlarını mudafiə eden nəzəriyyədir. Bu, bir dunyagorusudur. Feminizmi cox radikal bir yanasma kimi təqdim etmək yanlışdır.
Bunu dəstəkləyənlər tək qadınlar deyil, həm də kişilər olmalıdır. Çünki bu, cəmiyyətimizin ümumi inkişafı deməkdir. Təəssüf ki, Azərbaycanda çox zaman qadınların hüquqları tapdalanır. Qadın seksual obyekt, qulluqçu, uşaq istehsalçısı kimi görülür. Əksər cəmiyyətlərdə qadınlar kişilərdən daha çoxdur. Ona görə də qadınların fəal olmadığı cəmiyyət hesab edin ki, yarı qüvvəsi ilə işləyir. Hətta əgər buna kişi-qadın münaqişəsinin mənfi enerjisini əlavə etsək, demək olar ki, cəmiyyətin faydalı iş əmsalı xeyli dərəcədə aşağı düşür.
Yekunda, mən qadınlarımızı daha fəal, daha özünə güvənən və daha inadkar olmağa, kişiləri isə daha anlayışlı olmağa çağırıram.
Rəşad Elli
XƏBƏR LENTİ
Qreypfrutla gözəlləşin
Azərbaycanda sərnişindaşıma tarifləri ucuzlaşıb
General Motors qadına tapşırıldı
Demet Akalın karantin günlərindən danışdı
Şəhər sakinləri “həşərat istilası”nın əsarətində - VİDEO
Patoloji qısqanclıq və ya Otello sindromu
Bulvarda fləşmob – “Himnimizi bir yerdə oxuyaq” - FOTO
10 oğuldan sonra qız anası oldu-FOTO
Hava haqqında
30 yaşında olan qadınlarda böhran
Güllü qurabiyə (foto resept)
“Əsas məqam imtahanın yazılı və ya şifahi olması deyil”
Con Kerri: "Bu mənim son dayanacağımdır"
Kim? Harada? Necə? (Final)
Hadise Corc Kluni, Madonna və "Rembo" ilə qonşu olacaq-FOTO
Payız pəhrizi necə edilər?
Efiopiyada 15 nəfər zibilin qurbanı oldu
Məşhur müğənni Azərbaycanda klip çəkdirir
Qadinları yaşlandıran 5 fakt...
Bayram namazının vaxtı açıqlandı
Milli İnternet Mükafatı - Biz birinciyik!
Həqiqəti yıxa bilməyən erməni güləşçinin yalanı - VİDEO
"Bakı-Tbilisi-Qars regiona sülh və sabitlik də gətirəcək"
NASA: Çox güman ki, Marsda həyat var
Şokoladlı-portağallı keks (foto resept)
Məşhur aktrisa qəzəbləndi-SƏBƏB
Coronavirusa qarşı bu dərmanlar tövsiyə edilir - Nazirlik AÇIQLADI
Rəssamın yeməli dəbi
Koronavirus beyini belə məhv edir - ARAŞDIRMA
Susuzluq ağız qoxusuna səbəb olur
FİFA prezidenti İranı qadınlara stadiona getməyə icazə verməyə çağırıb
Xalq artisti Ofelya Sənani xəstəxanaya yerləşdirilib - İnfarkt keçirdi
Rusiyadan 70 milyard dollarlıq sərmayə çıxarılacaq
Çəki azaldan bitki
Aleksandr Samedov: "Azərbaycan mənim vətənim deyil"
Bakı metrosu nə vaxt işləyəcək?
Böyük qalmaqal: İdmançımız 1-ci oldu, Ermənistan himni səsləndirildi
Swatch və Apple toqquşdular
Abdullah Gülə SUİ-QƏSD edilib-FOTO
Evdə işləyərkən məhsuldarlığı artırmaq üçün..
Arıqlama haqda yanlış məlumatlar (1)
Tezliklə ayrılacağınızın 5 əlaməti
Paşinyandan acı etiraf: “Rusiyanın Dağlıq Qarabağ məsələsində neytrallığını anlayırıq”
İmmunitet xərçəng şişlərini məhv etməyə qadirdir
Ermənilərin Laçında törətdiyi barbarlıq davam edir- FOTO
Tanınmış aktrisa öldü
Gənclər Fondu “Mobil kitab rəfi” yaratdı
Əzizim əzizdi, tərbiyəsi ondan da əzizdi...
Sitatlarımız - IV hissə (Son)
Əfqanıstan prezidenti bu gün and içəcək
- ŞƏRHLƏR