Ötən il alimlər Saturnun peyklərindən biri Enseladın qalın buz örtüyü altında maye sudan ibarət böyük okeanın mövcud olduğunu aşkar etmişdilər. Elə həmin andaca elm ictimaiyyəti hipotetik yadplanetlilərin yaşaya biləcəyi səma cismlərinin siyahısına Enseladı da aid etdi. Enseladın nüvəsini qızdıracaq Saturnun cazibə qüvvəsi, dərin okean, atmosfer təbəqəsini əvəz edə biləcək qalın buz örtüyü və s. şərtlər səbəbindən bir çox mütəxəssislər yadplanetli canlıları çox uzaqda deyil, elə kosmik ölçülərlə hesabladıqda bir addımlığımızda yerləşən peykdə axtarmağımızın daha məqsədəuyğun olduğunu irəli sürmüşdülər. Amma sözsüz ki iddilar fərziyyədən o yana keçmirdi. Elə isə Enseladda həyatın inkişafı nə dərəcədə mümkündür?
Bir ay əvvəl Kanada və ABŞ-dan olan planetoloqlar nəhayət rəsmi açıqlama verərək, Enseladın həyatın yaranması və inkişafı üçün bütün şərtlərə malik olduğunu bildiriblər. Əldə edilmiş məlumatlar Saturnun peykini Günəş sistemində yerdənkənar həyat nümunəsini tapmaq üçün ən real namizəd edir.
Avtomatik kosmik cihaz "Cassini-Huygens"-in təqdim etdiyi məlumatlar göstərir ki, Enseladdaki qeyzerlər yüksək tərkibli karbon qazı və bir sıra digər birləşmələri ilə fərqlənir. Mütəxəssislər güman edir ki, Saturnun peykindəki sular mineral maddələrlə zəngindir. Məlumatlardan yararlanaraq, alimlər Enselad sularının kimyəvi xüsusiyyətlərinin modelini hazırlayıblar. Hesab edilir ki, duz tərkibinə görə okeanı Yer okeanları ilə müqayisə etmək olar. Enseladın okeanı bundan başqa böyük soda qatılığı və yüksək qələvilik səviyyəsi ilə də fərqlənir.
Bütün bunlar peykin yanar süxurları ilə okean sularının qarşılıqlı əlaqəsindən xəbər verir. Bizim planetdə oxşar şərtlərə Şimali Amerikadakı Mono gölü malikdir. Orada balıqlar yoxdur, amma çubuqşəkilli ekstremofil bakteriyalar olan GFAJ-1 yaşayır. Yerdə varsa, Saturnun peyki Enseladda niyə oxşar mikroorqanizmlər mövcud olmasın?
Enselad Saturnun altıncı ən iri peykidir. Diametri 500 km-ə bərabərdir. 2005-ci ildə "Cassini-Huygens" aparatı oraya yaxınlaşdıqdan sonra peykə maraq daha da artmağa başlamışdı. Saturnun peyklərinin öyrənilməsi işinə həm də NASA və ESA TSSM-in birgə layihəsi həsr edilib. Mütəxəssislər 2030-cu illərdə növbəti dəlillərə yiyələnəcəklərini qeyd edirlər.
"Saturnun peyki Enseladda həyat mümkündürmü?" sualına hələlik verilə biləcək ən doğru cavab nə ola bilər? Mümkündür, amma bunu da nəzərə almaq vacibdir ki, həyatı mümkün edə biləcək şərtlər onu hökmən mövcud etməli də deyil. Yalnız bir şeyi dəqiqliklə qeyd etmək olar ki, tezliklə çox mühim tapıntıların şahidi olacağıq. Bunu, NASA və SETI kimi nüfuzlu kosmik araşdırma mərkəzləri də təsdiqləyir.
Həyatın təkamülü
XƏBƏR LENTİ
Aktrisa 22 aya 90 kiloqram arıqladı - FOTO
Zakir Həsənov: "Düşmənə on qat zərbə vurulacaq”
Dünya liderlərinin ən sevimli içki və təamları
Labirint-9
Makaronu necə bişirək?
Limonlu yaşıl çay detoksu
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?- 31 yanvar
Amerika salatı (foto resept)
Dünyanın ən “şirin” haker hücumu - FOTO
Leonid Kalaşnikov: “Vladimir Putin və İlham Əliyev hər şeyi anlayırdılar, təkcə Paşinyan başa düşmürdü”
Yer kürəsi bu tarixdə məhv olacaq - DƏQİQ VAXT
Azərbaycanda daha 32 nəfər koronavirusdan öldü: 4212 yeni yoluxma
Oktyabr ayında HAVA necə olacaq?
Cəbhədə silah səsləri
Azərbaycanda hamiləlik və doğuma görə ayrılan vəsaitlər artırılır
“Mall”lar açıldı? - RƏSMİ CAVAB
Kəsmikli, qaymaqlı tort (foto resept)
Ronaldo Yeni İmicdə-FOTO
Qeyri-adi görünüşə malik tortlar
Uzunburunlu ayaqqabılarınızla vidalaşın
DÇ-2018-nin loqotipi təqdim olundu
Ronaldo dünyanın ən bahalı avtomobilini aldı
İntiharların 15 ümumi səbəbi (1)
Love you forever
Heyvanlar daha böyük olsaydı...
Hava haqqında
Qatığın faydaları
Gəncədə III Beynəlxalq Şərab Festivalı başlayıb
Qadın boksçularımız dünya birinciliyinə uğursuz başladılar
Azərbaycana ərə gələn Xəzər Xaqanının qızının cehiz SİYAHISI
Qadin.Netlilərlə səyahət(Son)
Hər 40 saniyədə bir nəfər intihar edir
Məşhur aktyor sərxoş halda qəza TÖRƏTDİ
Sensasiya: Marsda həyat tapıldı
İstirahət gününün HAVAsı
Holland pendirli spagetti (foto resept)
Məzəli şəkillər
Neslihan və Kadir Doğulunun İsveçrə tətili Diqqət Çəkdi
Qadınlar üçün xüsusi icadlar
Azərbaycanda karantin tədbirləri hansı halda yumşaldılacaq? - AÇIQLAMA
Bundestaq erməni "soyqırımına" görə məhkəməyə verildi
Sobada souslu toyuq qanadı (foto resept)
Sosial şəbəkələr iş tapmaqda yardımçı olurmu?
Okeana atılmış məktub 50 il sonra tapıldı-FOTO
Kilimancaro dağının ətəklərində təbii həyat
Duruşunuz sağlamlığınıza necə təsir edir?
Molla Nəsrəddin demişkən
Ziyafət geyimləri
Can Yaman "Diriliş Osman"a qatılır?
Azərbaycanda WhatsApp-dan niyə zəng etmək mümkün deyil?
- ŞƏRHLƏR