Çox az adam filosoflar qədər məhəbbət iztirabı çəkib. İstedadlarına nə qədər aşiq olsaq da, tarix ağıllı insanların məhəbbət iztirabları ilə doludur.
Şəxsi düşüncələrinə hörmətlə yanaşdığımız, dühalarına heyran olduğumuz, amma romantik, duyğusal seçimlərindən tamamilə uzaq durmalı olduğumuz şəxslərdən bəhs edən Androu Şafferin “Məhəbbətdə bəxti gətirməyən filosoflar” kitabında Sokratdan Nitsşeyə qədər böyük şəxsiyyətlərin romantik həyatları özünə yer alıb. Kitabdan seçmə nümunələr:
İmmanuel Kant — Alman əsilli filosof İmmanuel Kant müasiri olan Fridrix Riçarda görə, həm bədən, həm də zehin nöqteyi-nəzərindən “tozdan belə daha quru adam” idi. Kant hər gününü müəyyən bir təqvimə görə yaşayıb. O qədər planlaşdırılmış idi ki, onun qonşuları belə saatlarını, vaxtını necə keçirməsini, axşam gəzintilərini dəqiqliyi ilə əzbər bilirdi. Kantın gəzinti saatlarına görə ətrafında yaşayan insanlar günün hansı vaxtı olduğunu asanlıqla müəyyən edə bilirdi. Kant evlilik öncəsi yaşanan cinsi əlaqəni əxlaqsızlıq kimi dəyərləndirir və buna birmənalı şəkildə qarşı çıxırdı. Əslində, onun fikrincə, çoxalmaq, nəsli artırmaq məqsədi güdməyən hər bir cinsi münasibət əxlaqsızlıq hesab olunmalı idi. Həm də, cinsi arzu və istəklər yanlış hesab olunurdu, çünki o insanı heyvanlara daha çox yaxınlaşdırırdı. Bu istəklər əldə olunana qədər insanı alovlandırır, əldə olunduqdan sonra isə adiləşirdi.
Kant evlilik öncəsi olan cinsi münasibətləri cinsi köləlik kimi qiymətləndirirdi.
Dahi filosof evliliyi “digərinin cinsi yaşamı boyu mülkiyyətinə haqq” kimi dəyərləndirirdi. Həyatı boyunca Kanta qarşı iki qadında maraq mövcud idi. Ancaq Kant ikisi ilə də maraqlanmadı. Bundan sonrakı illərdə yoxsulluğunu evlənmək istəyinə ən böyük bəhanə kimi göstərmiş və belə izahat vermişdi: “Bir həyat yoldaşına ehtiyac duyduğum zamanlarda heç vaxt onu saxlayacaq qədər pulum olmayıb”. İşin mahiyyəti isə bunda deyildi. Məsələ burasında idi ki, Kant özü üçün müəyyən etdiyi “cədvəl həyatı”na mane ola biləcək heç nəyi özünə yaxın buraxmaq istəmirdi.
Aristotel — “Məhəbbət nə qədər güclü olduğunu ağıllını axmaq, axmağı isə ağıllı edərək göstərir”. Aristotel qadınlara olan münasibəti ilə müasirlərindən müəyyən qədər fərqlənir. Öz əsərlərində dahi filosof qadınları “əhliləşdirilmiş heyvandan bir pillə yuxarı olan canlılar” kimi dəyərləndirir. Qadınlara olan nifrəti səbəbilə o, uzun illər müzakirə obyektinə çevrilib.
Yunan əsilli filosof qadınların təbiətcə heyvanlardan nisbətən bir pillə daha yaxşı vəziyyətdə və ağıllı olduqlarını iddia edirdi.
Aristotel 37 yaşı olanda öz müəllimi Hermesin ögey qızı olan Pitasla evlənir. Aristotelin müəyyən qədər romantik izah verdiyi bu evlilik onun fikrincə, ideal bir evlilik idi. Çünki “ideal evliliklərdə yaş fərqi ən az bizimki kimi olmalıdır” – deyirdi. Tarixi faktlar Aristotelin öz xanımı ilə xoşbəxt bir ailə həyatı yaşadığını göstərir. Pitas cavan yaşda vəfat etdikdən sonra isə Aristotel qızlarını tək böyütməli olur. Bundan sonra o, ikinci bir evliliyə imza atır. İkinci xanımı ilə aralarında mövcud olan münasibətlər haqda faktlara rast gəlinməsə də, onların o qədər də xoşbəxt olmadığı güman edilir.
Aristotel ölümündən sonra birinci xanımının yanında dəfn olunmağı vəsiyyət edir. Buna baxmayaraq, mütəfəkkir həyatının sonuna qədər qadınlara ev heyvanı olaraq yanaşmış və heç nə onun bu münasibətini dəyişdirməyə müvəffəq olmamışdı. Aristotel ölümündən öncə, yazdığı vəsiyyətində birinci xanımının yanında dəfn olunmaq istəyini dilə gətirməkdən başqa, həm də ikinci xanımı haqda yazmışdı: “Mənim ölümümdən sonra, yenidən ailə həyatı qurmaq istəsə, onu dəyərsiz biri ilə evləndirin”.
Ardı var...
Aynur Alimuradbəyli
XƏBƏR LENTİ
Meyvə buketləri
Heç çörək yeməmək nə qədər düzgündür?
Rusiya ən böyük sualtı gəmisini Suriyaya göndərdi
Ağdamda gördüyü mənzərə fotoqrafı dəhşətə gətirdi
"Məni məhv etdilər" - Naibə Allahverdiyeva ağladı
Siqaretin törətdiyi qorxulu bəla: XOAX xəstəliyi
Bildiklərimiz və bilmədiklərimiz
Teatrda yaranmış zərərə görə pul verəcəklər
Ətli sote (foto resept)
Hande Erçel anasının donoru olacaq - FOTO
Məşhur müğənni imicini dəyişdi - FOTO
İçməli kitab hazırlandı
Qırmızı soğanın inanılmaz faydaları
Barmağınızdakı bu nöqtəni 60 saniyə sıxın - DƏRMANSIZ MÜALİCƏ
Millimiz FİFA reytinqində irəlilədi
Uşağa ev tapşırıqlarını necə sevdirməli?
“Facebook”da möhtəşəm yenilik olacaq
"Dərs vaxtı"nın 18 sentyabr cədvəli açıqlandı
"Kurtlar vadisi" bu kanalda yayımlanacaq
Küçədə aktrisaya hücum edib 500 minini oğurladılar
Hamiləlikdə istifadə edə biləcəyiniz bitki çayları
Həyatı asanlaşdıran əşyalar
Ağ mətbəx
“Sefirin kızı” “Çukur”u geridə qoydu
Paytaxtın hər yerində pullu olan bulvarda pulsuz olacaq
Alman kilsəsindən müsəlmanlara dəstək
Kraliça gəlinlər arasında ayrıseçkilik etdi-FOTO
Səudiyyə Ərəbistanında sel oldu
Braziliyada beynəlxalq film festivalı başladı
Dünyanın ən bahalı qadını
"Məqsəd yaxşı oxumaq yox, stress atmaqdır"
İsrail mediası yəhudilərin Azərbaycanla həmrəy olmasından bəhs edib
SON DƏQİQƏ: Arda Turan həbs edildi - 2 il 8 ay...
ÜST koronavirusla bağlı istəyinə çatdı
23 illik həbsdən sonra günahsız olduğu bilindi-SƏBƏB
Uzaq məsafələrə uçanlar üçün dərman
Təcili inflyasiya tapşırığı verildi
İlham Əliyev ailə üzvləri ilə səs verdi - FOTO
Ebola bitmədi
Simurq quşu haqqında maraqlı məlumatlar
Monika gözəlliyi ilə diqqət çəkdi-FOTO
Qara donla makiyaj necə olmalıdır?
Prezident onlara fəxri ad verdi - SİYAHI
Bədənizdə kimin ruhu yaşayır?
Rayondan Bakıya gələnlər belə saxlanılır
Prezidentdən rabitə nazirliyinə yeni təyinat
"Azərişıq"la bağlı sərəncam verildi
Dünyanın ən yaşlı kişisi vəfat etdi
İdman və astma
"Qarabağ probleminin sülh yolu ilə həlli imkanları hələ qalmaqdadır"
- ŞƏRHLƏR