Əgər hamiləsinizsə, böyük ehtimalla uşaq gözləyən bütün analar kimi sizin də müəyyən qorxularınız vardır. Bu ortaq qorxu uşağın zehni və fiziki cəhətdən şikəst doğulması qorxusudur. Zehni şikəstlik dedikdə bir çoxunun ağlına ilk öncə Daun sindromu gəlir. Bəs Daun sindromu nədir?
İnsanlarda 46 xromosom var. Xromosomların 23-ü atadan, 23-ü isə anadan övlada keçir. Daun sindromlu şəxslərdə isə 47 xromosom olur. Daun sindromu 21-ci xromosomlarda baş verən anomaliya zamanı meydana gəlir. Bu da uşağın zehni cəhətdən inkişafdan qalmasına səbəb olur.
Daun irsi yolla keçən xəstəlikdir. Eyni zamanda bu sindroma əsasən 35 yaşından sonra övlad dünyaya gətirən anaların övladlarında rast gəlinir.
Yeni doğulan körpələrə Daun sindromu diaqnozu necə qoyulur?
Daun sindromlu körpələr bir-birlərinə deyil, bütün uşaqlar kimi genetik xüsusiyyətlərini daşıdıqları valideynlərinə bənzəyərlər. Bununla yanaşı, onlar bəzi ortaq özəllikləri də daşıyırlar. Körpə dünyaya gəldiyi zaman xarıcı görünüşü şübhə oyadırsa, bu zaman genetik analiz aparılır və diaqnoz qoyulur. Yeni doğulan körpələrdə Daun sindromundan şübhələnmək üçün bir çox fiziki xüsusiyyətlər vardır. Ancaq diaqnoz qoyulması üçün təkcə xarıcı görünüş kifayət deyil, mütləq xromosomların analizini həyata keçirmək lazımdır.
Daun sindromunda ən çox qarşılaşılan fiziki özəlliklər bunlardır:
- Əzələlərdə gərginliyin az olması;-
Yastı üz quruluşu, kiçik burun;
- Burun kökünün batıq olması;
- Gözün daxili kənarlarında tipik görünüşlü dəri qıvrılmaları (epikantus);
- Anormal quruluşlu qulaqlar;
- Ovucları ortadan iki yerə bölən tək xətt (Simian xətti);
- Oynaqların normadan çox açıla bilməsi (hiperfileksibilit);
- Əlin kiçik barmağında ortadakı sümüyün olmaması;
- Dilin ağıza nisbətən daha böyük olması.
Daun sindromluların məruq qaldığı xəstəliklər
Daun sindromlularda bəzi sağlamlıq problemlərinə daha çox rast gəlinir. Onların 60 %-də eşitmə ilə bağlı problemlər olur. 40 %-də anadangəlmə ürək qüsurlarına rast gəlinir. Həzm sistemi ilə bağlı problemlər də normadan artıq olur. Çox zaman qidalanmada da problemlər yaşanır. Tiroid funksiyası pozğunluqlarına da tez-tez rast gəlmək olar. Daun sindromlu uşaqlarda qan xərçənginə daha çox rast gəlinir. Körpələr yaşıdlarındam daha gec gəzir və gec danışmağa başlayır.
Daun sindromunda ömür uzunluğu nə qədərdir?
Daun sindromlu şəxslərdə həyat müddəti 16-20 ildir, bununla yanaşı, 80 yaşına qədər yaşayanlar da vardır.
Daun sindromluların övladı olurmu?
Daun sindromlu qadınların yarısı çoxalma potensialına malikdir. Kişilərdə isə vəziyyət fərqlidir. Bu günə qədər Daun sindromlu kişilərdən olan sadəcə 1 hamiləlik qeydə alınmışdır. Həmin halda anası da Daun sindromlu olan kişinin həyat yoldaşı hamilə qalmış, ancaq uşaq düşmüşdü.
Daun sindromu müalicə edilə bilərmi?
Xeyr. Hər hansı bir canlının genetikasını dəyişmək mümkün deyil. Buna görə də Daun sindromunun müalicəsi yoxdur. Ancaq belə insanlar xüsusi diqqət və özəl proqramlarla həyatlarını rahatlıqla idarə edə və sosial həyat sürə bilərlər. Daun sindromlu bir aktyorun mükafat aldığını yada salmaq kifayətdir.
Daun sindromunun ana bətnində aşkar edilməsi mümkündürmü?
Bəli. Bu məqsədlə 2 növ analiz həyata keçirilir. Bunlardan biri dəqiq diaqnoz qoymayan, ancaq Daun sindromu riski daşıyan körpələri digərlərindən ayıran asan testlərdir. Digər analiz isə geniş yayılmış üçlü testdir. Burada anadan alınan qan nümunəsində 3 ayrı maddənin miqdarına baxmaqla risk olub-olmaması dəqiqləşdirilir. Əgər risk varsa, o zaman digər testlər aparılır.
Daha bir test isə hamiləliyin 11-14 həftələrində körpənin alın qalınlığının ölçülməsidir. Qalınlığın müəyyən ölçülərdən çox olması Daun sindromu baxımından çox əhəmiyyətlidir.
Digər tərəfdən ultrasonoqraf araşdırmaları da riskli körpələri ayırd etməkdə mühüm rol oynayır. Araşdırma zamanı ürəkdəki anormallıq başda olmaqla, anormal sayılan bəzi hallarda test keçirilməsi məsləhət görülür. Körpənin bud və diz oynağı arasında olan sümüyün lazımından qısa olması, əlin kiçik barmaqlarında ikinci sümüyün olmaması kimi hallar körpədə Daun sindromu olmasını əsaslandırır.
Daun sindromlu uşaqları daha da sevimli edən yönləri:
- Dürüstdürlər;
- Qaydalara riayət edirlər;
- Təbiəti çox sevirlər;
- Şən və sevimlidirlər;
- Çox həssasdırlar;
- Təqlid etmək kimi istedadlari vardır;
- Səliqəlidirlər, pintiliyi sevməzlər;
- Eqoist deyillər;
- İncəsənətə xüsusi qabiliyyətləri vardır;
- Qarşılıq gözləmədən sevərlər;
- Yalan deyə bilmirlər.
- İnsanları çox sevirlər.
- Kin saxlamırlar.
XƏBƏR LENTİ
Koronavirusla mübarizə üçün robot yaradıldı - FOTO
Alimlər planeti məhv edəcək asteroidin ölçüsünü dedilər
Küsülü prezidentlər barışdı
Yuli Qusman: "Bakı da mənim vətənimdir, Moskva da"
Üzdəki məsamələri sıxlaşdıran sabunlar
Məşhur cütlük 1,5 milyon qazandı-FOTO
Hürrəm Sultan 30 yaşında - FOTO
Əl əməyi, göz nuru
Tədris ilinin müddətinin azaldılması nəzərdə tutulur? - RƏSMİ
Yıldız Tilbe musiqiçilərə hər kəsin içində QIŞQIRDI
Bakının yeni avtobusları xəttə çıxdı
Ölkədə istilik sisteminin verilməsi qrafiki açıqlandı
Məhəmməd peyğəmbərə həsr olunan 30 milyonluq film
Nəslihan Atagül "Dəmir qadın" obrazında...
Qırmızı kələm salatı (foto-resept)
Evlənmək dəvəti nə üçün gecikir?
Tərz sahibi olmaq istəyənlər üçün 3 kombin
Azadlıq heykəli (Nyu-York)
Naringili peçenye (foto resept)
Quru dərilər üçün pilinq maskası
Evdə müalicə alan və nəzarətdə olan şəxslərin sayı açıqlandı - RƏSMİ
Malcolm X-in ibrətli sözləri
Ev trüfelləri (foto resept)
Sarkisyanın səyləri qırılır
Krediti xarici valyuta ilə alanların taleyi necə olacaq?
DTX tərəfindən 30 ildən sonra Cıdır düzündə təşkil olunan ilk konsert proqramı - VİDEO
Səmada görünən parlaq cisimlər qorxuya səbəb oldu - FOTO
Murat Handenin filmi haqqında danışdı
Ayaqqabılar haqqımızda nə deyir?
Deniz Çakır AÇIQLAMA verdi -FOTO
Ev şəraitində üzə və əllərə qulluq
Şahzadə Çarlz koronavirusa qalib gəldi
Ebola son 40 ilin ən qorxulu virusudur
Sürücələrə: "Yolu unudun"
Albalının faydaları
Ayaqlarımıza qulluq edək
Türkan Şorayın ən böyük arzusu...
Bu kişi plastik cərrahiyyə narkomanıdır
"Qəfil bir zəng"
Tayvan eyni cinslilərin nikahına icazə verdi - Asiyada ilk
Azərbaycanlı milyarderin oğlu Rusiyanın ən zəngin varisi oldu
Bakı Metropolitenində dəyişiklik
Azərbaycan ordusunun təlimləri bitdi
Geyim nümunələri
Şəki bazarı "od tutub yanır"
18 yaşlı bloqer “TikTok” -da şöhrət qazanmaq üçün cinayətə əl atdı
İlk öpüşdən 75 il sonra ailə qurdular
Azərbaycanda uşaqlar üçün xüsusi mobil telefonlar satıla bilər
Müasir cəmiyyətimizdə psixoloqa müraciət niyə normal qəbul edilmir?
YALAN DANIŞIRSIZ?
- ŞƏRHLƏR