1. ayın sonunda embrionun ürəyi (ilk atışlar özünü göstərər), qaraciyəri, böyrəkləri, beyni, gözləri meydana gəlməyə başlar. Embrion içə doğru əyrilmiş mövqedədir; rəhm içindəki bütün həyatı boyunca bu şəkildə dayanar. Primitiv gözlənil çıxıntı şəklində meydana çıxmışdır. Baş bölgəsi quyruq bölgəsindən daha inkişaf etmişdir. Ən başdan bəri inkişaf başdan quyruğa doğru davam edər, əvvəlcə orqanizmin üst tərəfi tamamlanar. Kürək bölgəsində ilk onurğalar seçilə bilər.
5. HƏFTƏ: Boy: 8-12 mm.
6. HƏFTƏ: Boy: 15-20 mm., ağırlıq: 1 qr.
Ürək çox sürətli çarpar. Ensefalon indi beş qabarcıqdan meydana gəlməkdədir. Xarici və iç qulaq inkişafa başlamışdır. Burun şəkillənər. Əllərdə barmaqların ilk qaralaması görülər. Ürəyin içində qan kanal arası bölmənin meydana gəlməsi başlar. Bu meydana gəlmə daha sonra dörd odacığm (2 kulakçık, 2 qan kanalı meydana gəlməsini təmin edəcək. Şəffaf olan qarında qaraciyər tünd bir qabarcıq kimi görünər. Hemopoetik funksiyası (qan etmə) istehsalı indidən başlamışdır.
7. HƏFTƏ: 3 sm., ağırlıq: 2.5-3 qr.
Üzdə gözləri, burnu, dodaqları və dili fərq etmək mümkündür. Qollar və qıçlar olduqca diqqətə çarpandır. Əl və ayaq barmaqları qaralamalarının arasındakı yarıqları görmək mümkündür. Beyin yarım kürələri quruluşlanmaqdadır. İlk əzələlər və sümüklərin qığırdaqdan modelləri ortaya çıxar.
8. HƏFTƏ: Boy: 4 sm., ağırlıq: 4-5 qr.
Müxtəlif orqanların və sistemlərin meydana gəlməsi tamamlanmaqdadır. Əzələ quruluşu ilk hərəkətləri doğurar. Toxunma duyğusu vardır. Dərinin götürdüyü uyanlar refleks hərəkətləri meydana gətirər. 8. həftənin sonunda embrionun bütün təməl quruluşlanması tamamlanmış kimi görünməkdədir. Böyümə və detalların inkişafı mərhələsi başlar. Bəzilərinə görə fetüs dövrəsi başlamışdır, bəzilərinə görə isə quruluşlanma mərhələsi 12. gələn həftə qədər sürər. Körpə indi gündə 1 mm.lıq sürətlə böyüməkdədir.
12. HƏFTƏ: Boy: 8 sm. ağırlıq: 40 qr.
Cinsiyyətə görə cinsi orqanlar inkişaf edər. Gözqapakları bağlanar, 7. aya qədər bağlı qalarlar. Qollar və qıçlar hamiləlik boyunca dayanacaqları mövqesindedir dirsəklər geriyə, düzlər irəliyə doğrudur. Keçici dişlərin meydana gəlməsi tamamlanar. Qalıcı dişlər qaralama olaraq meydana çıxar. Fetüs yerində sərbəstcə hərəkət edə bilər; bunda göbək kordonunun boyunun uzanmasının da payı vardır. Ananın rəhmi böyümüşdür və qarınına toxunulunca rəhm hiss edilə bilər.
16. HƏFTƏ: Boy: 14-16 sm., ağırlıq: 200 qr.
Sinirlərin miyelin örtüldüyü miyelinizasyon müddəti başlar. Miyelin təcrid edici bir maddədir. Bu müddət doğumdan sonra da bir neçə il davam edər. Bağırsaqlarda uşağın doğumdan sonra çölə atacağı ilk nəcis çıxarılar. Qız körpədə rəhm və vaj inanın meydana gəlməsi tamamlanar. Kişi körpədə testislerin qarından, qalıcı yerləri olan testis torbasına köçü başlar. Ürək dəqiqə 120-160 dəfə təyin edər. Əllərdə dırnaqlar və barmaq izləri meydana gələr. Fetüsün hərəkətləri diqqətə çarpanlaşar. Ayrıca ilk dəfə udma hərəkətində tapılar.
20. HƏFTƏ: Boy: 20-25 sm., ağırlıq: 500 qr.
Fetüs incə tüklərlə örtülər. Qaşlar və saçlar çıxar. Tənəffüs sistemi inkişaf etməkdədir. Fetüsün hərəkətləri ananın hərəkətləri ilə əlaqəlidir, xüsusilə ana istirahət edərkən fetüs hərəkət edər. Çünki ananın istirahət etməsi əsnasında daha az təzyiqlə qarşılaşar. Fetüs baş barmağını ağızına aparıb əmmə hərəkətləri edə bilər. Çox vaxt qulaq ananın qarınına söykənildiyində fetüsün ürək atışım eşitmək mümkündür.
28. HƏFTƏ: Boy: 30-35 sm., ağırlıq: 1300-1400 qr.
Beyində ilk yarıqlar və qıvrımlar meydana gələr. Retinanın təbəqələri meydana gəldiyində gözqapakları açılar. Fetüs gözlərini açmışdır. Kişi körpədə testisler inkişafa davam etməkdədir. Qasıq kanalında olan dəri kazeöz bir ifrazat ilə qablıdır (glandula sebasenin/ yağ ifraz edən bir bezin çıxardığı ifrazat). Ağciyər ağ qan hüceyrələrinin şişik qalmasını və körpənin öz başına nəfəs ala bilməsini təmin edən tensioaktif faktor istehsalına başlar. 180 gün sonunda fetüs canlı qəbul edilir. Başqa bir deyişlə hamiləlik bu müddətdən əvvəl sona çatsa aşağı olduğu deyilərkən, bu müddətdən sonra erkən doğumdan danışılar. Və tətbiq oluna bilən baxım və müalicəyə görə həyat şansına malikdir.
36. HƏFTƏ: Boy: 40-45 sm., ağırlıq: 2200-2900 qr
Fetüsün artıq işıq və səs xəbərdar edənlərini qəbul edə bilməsi olasıdır. Doğumdan əvvəl fetüsün toxunma, görmə, eşitmə kimi duyusal xəbərdar edənləri qəbul etdiyi deyilə bilər. Bu qəbul ilk öyrənmə təcrübələri üçün əsas təşkil edər. Fetüsün inkişafı xətti və davamlıdır lakin ritmi sabit deyil. 24 və 36. həftələr arasında çox sıx olub sonra nisbi olaraq yavaşlayar. Dəri artıq kırışık deyil düz və pembemsidir. Tüklərin çoxu yox olmuşdur. Ağciyərlərdəki ağ qan hüceyrələri hələ tamamlanmamışdır amma bol miqdardakı tensioaktif faktor, erkən doğum vəziyyətindəki tənəffüs fəaliyyətinin normal zamandakı doğuma yaxın səviyyədə reallaşmasını
mümkün edər. Ananın rəhmi ən inkişaf etmiş vəziyyətindədir və amniyotik maye azalmaqdadır. Doğulacaq körpənin yeri daralmaqdadır.
38. HƏFTƏ: Boy: 48-52 sm., ağırlıq: 2800-4000 qr.
Rəhm içindəki həyat sonlanmaq üzrədir. Hamiləliyin ortalama müddəti 280 gündür. Yəni son menstruasiyadan etibarən 40 həftədir. 38 və 42. həftələr arasında reallaşan doğum normal müddətini tamamlamış sayılar. Tək bir hüceyrədən yola çıxaraq təxminən 200 milyon hüceyrəli bir canlıya çatılmışdır. Ağırlığı isə başlanğıcdakının 1 milyard qatıdır. Hamiləliyin son dövründə körpələrin yüzdə 95′i rəhmdə baş aşağı mövqedə dayanar. İlk çölə çıxacaq olan bədənin bu hissəsidir.
XƏBƏR LENTİ
Azərbaycanın su ehtiyatları azalır
Qeyri-adilik üçün 13 ideya
“Çarpışma” finala hazırlaşır
Leyla Əliyeva Qobustan qoruğunda gəzdi - FOTO
“Xəzər adaları”nda görüş
Günün ulduz falı - 18.03.2014
Yeni sosial şəbəkə yaradıldı
Can Yamanın yeni serialının yayım tarixi bəlli oldu - VİDEO
Üz dərisi üçün kosmetik məhsulların alış-verişi
Sabahın HAVAsı
Beyonce geyimi ilə diqqət çəkdi-FOTO
Tələbə və pensiyaçılar üçün ictimai nəqliyyat güzəştli OLA BİLƏR
Nazirlər Kabinetinin "Məzarlıqlar haqqında" xüsusi qərarı olacaq
Almaniyanın ən çox qaçan futbolçusu
Vulkan püskürdü, sakinlər varlandı-FOTO
ÜST-dən məktəblərlə bağlı gözlənilməz açıqlama
Bir hərəkətlə piydən azad ol
Ferrari brendi satılacaq
Uşaqların məktəbdə qarşılaşdığı təhlükələr
Yaşıl çay-gözəlliyinizin keşiyində
Gəlin?Qaynana?
Məşhurların 14 fevral paylaşımları
Qurudulmuş ətli sürhüllü (foto-resept)
Yaponiyada koronavirusa yoluxmada rekord
"Bu hadisə Azərbaycanın dünyada şöhrətini daha da artıracaq"
Asqırmaq nədir?
Alişan və Buse jurnalistləri məhkəməyə verəcək-SƏBƏB
Sarı dırnaq dəbi
İnstaqramda başqasının “Hekayə”sinə ANONİM BAXMAДћIN YOLU – FOTO
Qadın.Netli qızların sevgi yolu-4
HAVA necə olacaq?- 23 MART
Stil ikonu Viktoriya Bekhem
Noxudlu bisküvit (foto resept)
Bu sahələr üzrə müəllimlər axtarılır - SİYAHI
Tibb tarixində bir ilk-FOTO
Paltarları niyə ütüləməliyik?
Qanunsuz ağac kəsənlərə qarşı YENİ CƏRİMƏLƏR
Aşiq olacağınız 15 film qəhrəmanı
Hava xəbərdarlığı
İtlər üçün təhlükəli olan ərzaqlar
Can Yaman və Özgenin serialından ilk görüntülər - FOTO
Magistratura imtahanlarındakı testlər tələbələri narazı saldı
Yataqları ayırmayın
Azərbaycanın dünya elminə bəxş etdiyi görkəmli simalardan biri - şərqşünas alim Aida İmanquliyevanın xatirəsi anılıb
"Facebook"a şok cəza - 122 milyon $
Azərbaycanda 18 min manat pensiya alan var
Göz yummaq
Pitonla oynayan azyaşlı-FOTO
Qəbulla bağlı qabiliyyət imtahanlarında dəyişiklik edilib
Meyvəli və kolbasalı qızılgüllər (foto-resept)
- ŞƏRHLƏR