Streslərin çoxluğu insanı xərçəng xəstəliyinə meylli edir
Onkoloji xəstəliklərdən heç kim sığortalanmayıb və statistika göstərir ki, bu xəstəliklər getdikcə artır. Mütəxəssislər bildirirlər ki, tam müalicə olunmaq üçün xərçəng xəstəliyi olan insanlar psxioloji köməyə ehtiyac duyurlar.
Psixoloq Arzu Qurbanovanın sözlərinə görə, patoloji mərkəzin müxtəlif inkişaf mərhələlərində onkoloji xəstələrin psixologiyasında bir sıra xüsusiyyətlər qeyd olunub. Diaqnozu müəyyənləşdirənə qədər onkoloji xəstəliyin ilkin mərhələsində psixoloji dəyişikliklər somatik xəstəliklərdə olduğu kimi inkişaf edir və şəxsin fərdi keyfiyyətlərindən asılı olur.
Diaqnoz dəyişdirilərkən, ümumi vəziyyət qənaətbəxşdirsə, pasiyent xərçəng xəstəliyi haqqında fikirləri özündən uzaqlaşdırır və adi həyat tərzi keçirməyə davam edir. Pasiyent bir növ xəstəlikdən qaçır və yenidən onkoloqa müraciət etməkdən çəkinir. Psixoloq bildirib ki, bunları nəzərə alaraq, həkim pasiyentə müayinələrin, cərrahi əməliyyatların və başqa müalicə vasitələrinin əhəmiyyətli olduğunu izah etməlidir: "Qəti diaqnoz qoyulandan sonra onkoloji xəstələrin psixologiyası dəyişilir. Onların psixologiyasının dəyişməsinin bir səbəbi də daxili orqanların funksional pozuntularının olmasıdır. Nəticədə bu xəstələr ətrafdakılardan uzaqlaşır, heç nəyə sevinə bilmir, həyatdan daha zövq almırlar".
Onun dediyinə görə, pasiyentlər müalicəni bəzən inanaraq, bəzən isə inanmadan qəbul edirlər. Onlar xəstəlik barədə fikirləri özündən uzaqlaşdırmağa çalışırlar. Hətta həkimlər özləri belə qəti diaqnozu biləndə buna inanmır, daha çox ağır terapevtik xəstəlik olduğunu düşünürlər.
Qeyd edək ki, cərrahi əməliyyat, rentgenoterapiya kimi fəal müalicələr zamanı onkolkoji xəstələr qəmgin, passiv olurlar. Onlarda yaşamaq istəyi tədricən azalır. Bir çox xəstələrin şəxsi keyfiyyətləri saxlanılsa da intellekti, iradəsi zəifləyir.
Onkologiyada çətin problemlərdən biri də pasiyentə onun xəstəliyi barədə məlumatın verilməsinin vacib olub-olmadığını dəqiqləşdirməkdir. Qurbanova bildirib ki, xəstəlik ağır olduqca bunu müəyyən etmək də çətinləşir: "Bəzən həkim pasiyentə onun xəstəliyi barədə həqiqəti deməsə də, o bu haqda məlumatı digər mənbələrdən öyrənə bilər. Bu zaman həkim xəstənin etibarını itirə bilər. Bu səbəbdən də hər bir konkret hadisə haqqında tam məlumatı pasiyentlərin fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla onlara çatdırmaq lazımdır. Bəzi xəstələr xəstəlikləri haqda heç nə bilmək istəmirlər. Digərləri isə əksinə, özlərini güclü və dözümlü hesab edərək, vəziyyətləri haqqında bütün məlumatın onlara söylənilməsini xahiş edirlər. Unutmaq olmaz ki, bir çox təsadüflərdə güclü və fiziki cəhətdən sağlam şəxslərdə ağır psixogen reaksiyalar müşahidə olunur və suisid mümkündür".
Müsahibimizin dediyinə görə, əksər hallarda şişin bədxassəliyini, sürətli inkişafını, ölümlə nəticələnə biləcəyini qeyd etmədən onun haqqında danışmaq olar: "Bəzən xəstəni xilas etməkdən ötrü yalan ifadələr də işlətmək olar. Həkim istənilən halda pasiyentdə ümid, həyatla mübarizə arzusu yaratmalıdır ki, o, bütün gücünü və daxili imkanlarlını səfərbər edib, müalicənin uğurla nəticələnməsinə şərait yaratsın. Bəzən ümidsiz vəziyyətlərdə mənfi nəticələr müşahidə olunur. Lakin buna baxmayaraq, həkim hər bir vəziyyətdə ağrını aradan qaldırmağa, iztirabları yüngülləşdirməyə və nikbin hisslər oyatmağa çalışmalıdır"
Ümumi somatik, herontoloji, cərrahi, onkoloji və digər klinikalarda həkimlər tez-tez yaşlı insanların psixoloji problemləri ilə rastlaşırlar. Psixoloqların işi belə xəstələrə illər keçdikcə cavan və sağlam olmayacaqlarını, müəyyən mərhələyə qədər güclərinin sərf olacağını izah etməkdən ibarət olmalıdır. Bu fikirləri söyləyərkən, həkim pasiyentin diqqətini daxili qüvvələrin canlanmasına və onların istifadəsinə yönəltməlidir. Ölüm yaşlılar arasında daha tez-tez rast gəlinir. Ölüm psixologiyası yaşla daha çox bağlıdır. Ölümə reaksiya isə şəxsiyyətin xüsusiyyətlərindən və dinə münasibətindən asılıdır. Hal-hazırda psixoloqlar ölümcül xəstələrlə də işləyirlər.
Mütəxəssisə görə, insanda xərçəng xəstəliyinin olması onu göstərir ki, o, həll edə bilmədiyi bir sıra problemlərlə üzləşib: "Həll olunmayan problemlər çətinləşərək həyatı dözülməz həddə gətirir. Streslərin çoxluğu da insanı xərçəng xəstəliyinə meylli edir. Adətən xərçəng xəstəliyi olan insanların həyatını, psixoloji durumunu təhlil edəndə məlum olur ki, həmin insanlar 6 aydan bir il yarıma qədər davamlı stressə məruz qalır və problemləri həll edə bilmirlər. İnsanlar nəticədə ruhdan düşür, özünü zəif və köməksiz hiss edir, mübarizə aparmaqdan imtina edir. Bu cür emosional reaksiya bir sıra fizioloji proseslərin başlanmasına təsir edir. Bu proseslər orqanizmin təbii müdafiə reaksiyasını azaldır. Bu da orqanizmdə xərçəng yaradan tipik hüceyrələrin yaranmasına və çoxalmasına şərait yaradır".
Mənbə: Milli.az
XƏBƏR LENTİ
Kişi ginekoloqdan SENSASİYALI SÖZLƏR
Günün ulduz falı - 16.08.2013
Bu gün “İKT Qızlar günü”dür
Papa Türkiyəyə cavab verdi
"Azərbaycanın birinci xanımı çox gözəldir"
Deyl Karnegidən 12 məsləhət (1)
Azərbaycan tarixində ilk: Qadın hakim olacaq
Günün qoroskopu:Diqqətli olun!
Uşaqlar texnologiyanın əsiri olmasın
Belarusda saxlanılan etirazçıları 15 ilə qədər həbs gözləyir
Qızıl bazarında son vəziyyət – QİYMƏTLƏR
"Gənc Alimə Məktublar" kitabı oxucu kütləsinə təqdim edilir!
Aleyna Tilki narkotik istifadə edir?-FOTO
Barak Obama Yeni ili Havay adalarında qeyd etdi-FOTO
Uşaqları internetin zərərli təsirlərindən qoruyaq
Menstruasiya ağrıları
MTRŞ: Şou verilişlərin səviyyəsi bizi narahat edir
Bir aya 10 kiloqram arıqladı - FOTO
Tez arıqlamaq üçün pəhriz
Hamiləlikdə vitamin ehtiyacı
Dünyanın ən bahalı dikdabanın qiyməti bəlli oldu-FOTO
İrem Dericidən qəribə açıqlama
Leysan yağacaq, dolu düşəcək
Sensasiya: Marsda su tapıldı
Necə xoşbəxt olmalı?
Şəhid general Polad Həşimov haqda film çəkiləcək
Yuxuda tərləməyin səbəbləri
Günün ulduz falı
Diş məcunu sızanaqları yox edirmi?
İnsan dərisinə yapışdırılan displey icad olundu
Putin: Suriyanı Xəzərdən bombalayırıq
Rusiya sülhməramlıları Xankəndiyə daxil oldu
Günün qoroskopu - 29.11.2013
Ağdərə istiqamətində düşmənin artilleriya bölmələrinə zərbələr endirildi - VİDEO
“İstanbullu gəlin”də gözlənilməz ayrılıq
Sofi Lorenin gözəllik sirri
Kim ki yüz il yaşamırsa... - Hippokratın dəyər verdiyi göyərti
Hədik (foto-resept)
Tanınmış futbolçu Azərbaycan klubuna gəlir
Bu gün beynəlxalq işıqfor günüdür
Kiçik biznes qurmağın yolları
"Türkiyə Azərbaycanın yanındadır"
Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələrinin komandanı vəzifəsinə namizəd məlum olub
Hələ bu cür toy dəvətnaməsi olmamışdı-FOTO
9 uşaqlı müğənnidən məsləhət-FOTO
"Super Ay" dünyanın ən iri şəhərlərində belə göründü - MARAQLI FOTOlar
Toyuq ətli ananaslı salat (foto resept)
Ordumuz işğaldan azad edilmiş ərazidə Azərbaycan Bayrağını sancdı
Qadınları haldan-hala salan üç rəqəm
Selena Gomez 7 il Təcavüzə Məruz Qalmıb-FOTO
- ŞƏRHLƏR