Elmi-bədii hekayələr, miniatürlər.
Çoxüzlü
Zaman səthi sonlu sayda müstəvi çoxbucaqlıdan ibarət olan məkanda durmadan irəliləyir, zamanla təfəkkürü kamilləşdirəcəyinə inanırdı. O, həyatı qaydaya saldığını fikirləşərkən müstəvi fiqurlarının narazılığı fəzanı bürüdü. Müstəvi fiqurları: - Ədalətsizlikdir! – dedilər. – Fəzadakı cisimlər əsasən, düzbucaqlı çoxbucaqlılar üzərində qurulubdur. Ayrılıb müstəvi fiqurları olacağıq.
Fəza susdu. Zaman dayanmaq, yaşam məhv olmaq təhlükəsi ilə üzləşdi. Məsələnin ciddiləşdiyini görüb təfəkkür işə qarışdı.
- Dostlar, gəlin yaşama zərər vurmadan problemimizi həll edək! Nədən narazısınız ?
Prizma:
- Oturacaqlqrım istənilən çoxbucaqlı, yan səthim düzbucaqlılardan ibarətdir. Əsasən düz (tilləri perpendikulyar) və düzgün (tərəfləri bərabər) olan halıma baxılır, həllim zamanı düzbucaqlının və düzbucaqlı üçbucağın düsturlarından
(S= ab, d2 = a2+b2 – Pifaqor teoremi) istifadə olunur. Düzlərlə yaşadıöıma görə başqa çoxbu-caqlılar məndən
inciyir!
Paralelopiped onunla razılaşdı. Kub problemi olmadı-ğını, onsuz da düz bucaqlardan ibarət olduğunu dedi.
Silindr və konus kölgələrinə baxaraq kədərləndilər. Görüntülərində düz bucaq yox idi.
Təfəkkür bu cisimlərin obrazlarını oxşadı.
- Silindr sən düzbucaqlı üçbucağın katetlərindən biri ətrafında fırlanmasından, Konus sən isə düzbucaqlının
tərəflərindən biri ətrafında fırlanmasından alınmısan.
Pramida tillərində perpendikulyarlıq tapmayıb:
- Oturacağım çoxbucaqlı, yan səthim ortaq təpəli üçbucaqlardan ibarətdir. – söylədi. - Məndə müstəvi fəzaya
yüksəlir. Bu yersiz söhbətləri yığışdırın. Dostluğumuza kölgə salmayın!
Prizma piramidadan narazı qaldı.
- Sənin düz bucaq problemin yoxdu. Ona görə, arxayın danışırsan.
- Düzlük özümdədir. Görmürsən necə möhtəşəməm!
Təfəkkür çoxüzlüləri dinləyərək fikrə getdi. Dahilərdən birinin “Danış ki, görüm səni!” sözlərini xatırlayıb gülümsədi.
- Sizi başa düşdüm. Adınız çoxüzlü olsa da, həlləriniz düzdən asılıdır. Ey çoxbucaqlılar, real olun. Düzbucaqlıla-rın
hesabına ayaq üstə dayandığınızı qəbul edin. Formanızdan asılı olmayaraq düz olmağa çalışın. Ədaləti zama-nın
ixtiyarına buraxın. Allahın köməyi ilə düzlər həmişə qalib gəlir!
Zaman ağıllı təfəkkürün sözlərindən xoşlanıb öz axarına düşdü.
- Günün yox, tarixin qalibi olmağa çalışın! – söylədi.
Müəllif: Nurlan Quliyeva
XƏBƏR LENTİ
