Ana südü Allahın yaratdığı saysız-hesabsız möcüzədən biridir. Ana südündə yeni doğulmuş körpənin hər ehtiyacını təmin edən maddələr var. Habelə, körpənin inkişaf mərhələlərində dəyişən ehtiyaclarına uyğun olaraq ana südünün tərkibi də dəyişir. Elm adamlarının laboratoriyada belə hazırlaya bilmədiyi ana südünü ananın döşündəki bəzi hüceyrələr hazırlayır. Bu hüceyrələrdə ana südünün bənzərsiz formulu var və nə vaxt hazırlamağa başlayacaqlarını, hazırladıqları maddənin tərkibini nə vaxt dəyişdirməli olduqlarını bilirlər.
Bəs ana südünün hazırlanması necə başlayır, bu proses necə tənzimlənir? Bu sualın da cavabında bir çox yaradılış möcüzəsi gizlidir. Südün hazırlanmasında endokrin sistemi və sinir sistemi ortaq çalışırlar. Qüsursuz məlumat göndərilməsi və planlaşdırma nəticəsində bu proses həyata keçirilir.
Ananın döşündəki süd vəzilərini hərəkətə keçirən çox xüsusi hormon var. Bu hormon prolaktin hormonudur. Prolaktin hormonunu hipofiz vəzi ifraz edir. Ancaq hamiləlik dövrünün əvvəlində prolaktin hormonunun ifrazını məhdudlaşdıran bəzi amillər var. Bu amilləri yoxuşu enən avtomobilin tormoz pedalına basılması kimi düşünə bilərik. Avtomobil yoxuş boyu aşağıya doğru hərəkət etməyə meyillidir, ancaq tormoz pedalı basıldığı müddət boyu hərəkət edə bilməz, yəni südün hazırlanması dayandırılır.
Prolaktin hormonunun ləngidilməsi yerində verilmiş qərardır. Çünki körpə hələ doğulmadığına görə, ananın erkən süd ifraz etməsinin heç bir faydası yoxdur. Bəs südün ifrazı necə dayandırılır? Prolaktinin erkən ifraz olunmasının qarşısı necə alınır? Burada mükəmməl sistem işə düşür. Beyinin hipotalamus bölgəsi prolaktin hormonunun ifrazına mane olan hormon ifraz edir. PİH (Prolaktin İnhibiting Hormon–prolaktinin qarşısını alan hormon) adlandırılan bu hormon prolaktin ifrazını ləngidir, bir növ tormozlayır.
Bəs tormoza necə basılır? Hamiləlik dövründə ifraz edilən ostrogen adlı hormon hipotalamusun tormoza basmasını, yəni PİH ifraz etməsini təmin edir. Körpənin doğulması ilə ostrogenin ifrazı azalır. Ostrogenin azalması ilə PİH də azalır. Bu proses ayağın tormozdan yavaş-yavaş qalxmasına və avtomobilin yoxuş boyu aşağıya doğru hərəkət etməsinə bənzəyir. Beləliklə, prolaktinin ifrazı tədricən artır. Prolaktin hormonu da süd vəzilərini ana südü ifraz etmək üçün hərəkətə gətirir.
Bu, bir yaradılış möcüzəsidir. Hamiləliyin ilk aylarında südün ifrazının bu dizaynla qarşısı alınmışdır. İndi bütün bu sistem üzərində diqqətlə düşünək: Prolaktin hormonunu ifraz edən hipofiz hüceyrələri süd vəzlərini haradan tanıyırlar? Süd ifraz edən hüceyrələrə “süd ifraz et” əmrini hansı ağıl və şüurla verirlər? Doğuşdan əvvəl prolaktinin ifrazına mane olan hormonlar süd ifrazına hələ ehtiyac olmadığını haradan bilirlər? Bu hormonlar süd ifrazına prolaktinin təkan verdiyini və südün ifrazını ləngitmək üçün prolaktin hormonunun ifrazının qarşısını almalı olduqlarını haradan öyrəniblər?
Bütün bu möcüzəvi sistemi yaradan Allahdır. Hər şey Onun ilham etdiyi şəkildə hərəkət edir.
İzhar Kazımov
XƏBƏR LENTİ
Dünyanın ən varlı ölkəsi seçildi
5-6 kiloqram arıqlamaq istəyirsinizmi?
"Ustad" dərgisinin xüsusi buraxılışı nəşr olundu
Soyuducular
Turmalin
Röya və Nigar "Altın Kelebek" gecəsinə geyimləri ilə DAMДћA VURDU - FOTOLAR
Qürub çağı
Yumurtalıq xərçənginin simptomları
Qarabağın incisi Şuşa: Ermənilərin tarixi səhvi düzəldildi - VİDEO
Turabi finala qaldı-1 milyon qazana bilər!-FOTO
Pişiklər maye kimidir
Alişanın Buseyə evlilik şərti var
Onlar xaricdən hər axşam şam yeməyi üçün Bakıya gəlirlər
130 dollarlıq smartfon göstərildi
Uşaqlara verilən bu dərmanlar ziyandır!
Azərbaycanda evlilər bu halda cinayət məsuliyyətinə cəlb olunacaqlar
TƏBİB-dən qurumun paketləri ilə satışa çıxarılan koronavirus dərmanları ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Azərbaycanda ehtiyacı olan tələbələrə müjdə
Hamilə qalmaq üçün ən uyğun seks
Musiqi ifa edən prezidentlər: Obamadan Nazarbayevədək....
Gələcəkdən gələnən Nuh hər kəsi QORXUTDU-FOTO
Uşaqların uğuruna mane olan 3 valideyn xətası
Möhtəşəm mənzərələr
Sobada püreli küftə (video-resept)
Fatih Terim mətbuat konfransı keçirir - CANLI YAYIM
Ölüm yanımızdan keçdi
Tutanxamonun itirilmiş artefaktları tapıldı
Günün qoroskopu: Cəsur olun, cəsarətli qərarlar verin!
Rəngarəng ziyafət donları
Qadın dostluğu - xəyal, yoxsa reallıq?
"Bütün məmurlar bir daha eşitsinlər, korrupsiyaya qarşı bundan sonra da amansız mübarizə aparılacaq"
70 yaşlı futbolçu-FOTO
Özəl tibb müəssisələrinin doğuş xidməti göstərməyə icazələri yoxdur?
Yazıqlar məkanı: irəliyə doğru, geriyə...
Portağallı manna yarması şirniyyatı (foto-resept)
"Bavariya" yeni prezident seçdi
İyun ayının qalibləri!
Şokoladın bağırsaqlar üçün FAYDASI aşkar olunub
Bakıda evdən çıxmaq yasaqlandı, binanın başında manqal qaladılar - VİDEO
Azərbaycanda məktəblərdə yoxlamalar başlanır
"Dünyanın ən əzələli uşağı" indiki halı - FOTO
Moskvanın Qızıl Meydanında Qələbə Paradı keçirilir
Prezident İlham Əliyyev Füzulidə yol tikintisi üçün vəsait ayrılması barədə sərəncam imzalayıb
İltihablı sızanaqlardan xilas edən maska
117 yaşını belə qeyd etdi-FOTO
Fındıq əzməli şokoladlı keks (foto resept)
Mehmet Ali Erbilin gənc sevgilisi danışdı-FOTO
Azərbaycanlı alimin hazırladığı vaksin insanlar üzərində sınaqdan keçiriləcək
Putin Qarabağla bağlı humanitar mərkəzin yaradılması üçün sərəncam verdi
Polis olmaq istəyənlər oxusun
- ŞƏRHLƏR