"Avtomobil" sözü autos (yun. "özül", "müstəqil") və mobile (lat. "hərəkət edən") sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Özü hərəkət edən araba düzəltmək insanların çoxdankı arzusu olub. Onlar gah pedal düzəldib onun vasitəsilə təkərləri fırladır, gah da arabaya yelkən taxırdılar. Maraqlıdır ki, bir çox xalqlar avtomobilə sadəcə "araba" deyirdilər.
XVII əsirdə buxar mühərriki ixtira edildi. Bu mühərrik buxarın yaratdığı təzyiq hesabına işləyirdi: qazanda su qaynadılır, bu zaman yaranan güclü buxar mühərrikə ötürülürdü və beləliklə, mexanizm hərəkətə gəlirdi.
Bu ixtiradan sonra arabaya at əvəzinə buxar maşını qoymağı qərara aldılar.mBu arabanı "lokomobil" adlandırdılar. Bir anlığa təsıvvür edin: araba küçədə hərəkət edir, onun qabağına mis qazan bağlanıb, arxasındakı skamyada isə sürücü oturub sükanı fırladır. Araba bir qədər gedəndən sonra dayanır. Çünki qazanda su soyuyub və buxar qurtarıb. Deməli, sürücü arabadan düşüb ocağı yandırmalıdır ki, qazanda su qaynasın, buxar alınsın və maşın yenidən hərəkətə keçsin. Elə buna görə də sürücünü fransızca "şofer" adlandırmışdılar. Tərcümədə bu söz "ocaqçı" mənasını verir.
İngiltərədə isə buxar maşınını örtülü arabaya qoyaraq sərnişin daşımağa başladılar. Qoşquda bir neçə nəfər oturub daim ocaq qalayırdı ki, qazandakı suyu soyumağa qoymasın. Artıq yollarda bacasından tüstü çıxan avtobuslara tez-tez rast gəlmək olurdu. Bu avtobuslarla yol getmək qorxulu, həm də təhlükəli idi. Çünki qazan partlaya bilərdi.
İxtiraçılar daha yüngül və rahat mühərrik yaratmaq haqqında düşündülər. İlk belə mühərriki belçikalı mühəndis Lenuar düzəltdi. Onun yaratdığı mühərrikdə slindirin içərisindəki porşen yanan qazın yaratdığı təzyiq nəticəsində hərəkət edirdi. Lenuar bu mühərriki "daxiliyanma" mühərriki adlandırırdı.
Lakin "atsız araba" ixtiraçıları kimi tarixin yaddaşında başqa adlar qalmışdır: Karl Bens ilə Qotlib Daymler. Onlar ixtiraçıya vacib olan hər şeyi etdilər: ixtiranın ideyasını fikirləşib tapdılar. Onun ilk nümunəsini yaratdılar. İxtiranı patentləşdirdilər və onu istehsalatda tətbiq etdilər.
Alman mexaniki Karl Benz XIX əsrin 80-ci illərində benzinlə işləyən daxiliyanma mühərriki ixtira etmişdi. Benz bu mühərriki üçtəkərli bir karetə bərkitdi. Beləliklə, 1885-ci ilde saatda 16 km sürətlə hərəkət edən avtomobil sınaqdan keçirildi.
Həmin ildə Alman mühəndisi Qotlib Daymler də benzinlə işləyən, yüngül və sürətli bir mühərrik ixtira etdi. Bu mühərrik taxta bir velosipet üzərinə qoyuldu və nəticədə ilk motosikl ixtira olundu.
Daymler "Daymler motor kompani" şirkətini yaratdı. Bu şirkətin buraxdığı avtomobillər "Mersedes" adlandırılırdı. Bəs nəyə görə bu cür adlanırdı?
Emil Yellinek adlı bir avtomobil həvəskarı "Daymler" maşınında ilk avtomobil yarışında qalib gəldi. Bundan sonra o bu zavoda 36 ədəd avtomobil sifariş etdi. Razılaşmaya əsasən zavodun buraxdığı avtomobillərə "Mersedes" adı verildi. Mersedes Emilin qızı idi. O zaman Mersedesin 10 yaşı var idi. Sonralar Daymlerin şirkəti Benzin şirkəti ilə birləşdi, məşhur "Mersedes-Benz" şirkəti belə yarandı.
XX əsrin əvvəllərində avtomobillər çox baha idi. ABŞ-ın Miçiqan ştatında fermer ailəsində dünyaya göz açmış Henri Ford başa düşürdü ki, avtomobilin qiymətini ucuzlaşdırmaqla ona olan təlabatı kəskin şəkildə artırmaq mümkündür. 1903-cü ildə o,"Ford motor" adlı şirkət təsis etdi. Şirkətdə hər il 100 avtomobilin istehsalına nail olunmuşdu. Artıq Bakı yollarında "Ford" avtomobillərini görmək olardı. Onu Bakıya ilk dəfə xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev gətirtmişdi.
Bu gün artıq müasir dövrümüzün daha gözəl və daha yeni avtomobilləri ilə tanışıq. Belə avtomobillərin sayı günü-gündən artır.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Ana südü haqqında 10 yalan
Bu yazın ən sevimlisi kimonolar
Diqqət testi
İcazə xidməti ilə bağlı MÜHÜM YENİLİK - Bu gündən qüvvəyə minir
Bu gənc həyat yoldaşını ölkədən qovmağa çalışır-SƏBƏB
Səbəbsiz yorulursunuzsa, fibromialgiyalı ola bilərsiniz
Dəbli ayaq bilərzikləri
"Messi ilə müqavilə imzalayardıq, ancaq PSJ-də, onsuz da, yaxşı futbolçular var"
Tam rəsmi: Elektron siqaretlər ziyanlıdır
Azərbaycanlı model “Best Model of The World – 2019” seçildi
Qədim təhlükəli infeksiyanın sirri açıldı
Arıqladan ərzaqlar
HAVA necə olacaq?
Bakıda məşhur xəstəxana ilə bağlı yeni QƏRAR
Facebook-da hər gün nə qədər insan var?
10 il sonra yenidən kamera qarşısında olacaqlar
Turşulardan zəhərlənməmək üçün nə etməli?
Məlumat bankı:DNT
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə elektron qeydiyyat başa çatdı - VİDEO
“Napoli”nin stadionuna Maradonanın adı verildi
Rəqibimiz "Barselona" oldu
Qida məhsulları ilə bağlı daha bir neçə standart tətbiq ediləcək
Ananasın faydaları
Telekanal qazisini böyük coşqu ilə qarşıladı - VİDEO
Atasını axtaran qadın yüzlərlə bacı-qardaşının olduğunu öyrəndi - FOTO
Boksçumuz dünya çempionatında ikinci qələbəsini qazandı
Hande Erçel və Muradın romantik gecəsi qalmaqalla BİTDİ - FOTO
Bəhram Bağırzadənin hazırkı vəziyyəti ilə bağlı AÇIQLAMA
İrina Şeyk geyimi ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
Şuşaya yeni polis rəisi təyin edilib
Təbii maskalar
Fərqli badımcan kürüsü (foto resept)
250 nəfərin olduğu gəmi batdı
Təhsil Nazirliyi vətəndaşların qəbulunu avqustun 31-dək dayandırdı
Krediti olanlar oxusun-video
Müdafiə Nazirliyi cəbhədəki son vəziyyət barədə məlumat yaydı
Yaşanmış "MÖCÜZƏ"dən xatirələr...
Möhtəşəm mənzərələr
Bakıda kirayə evlər ucuzlaşdı - QİYMƏTLƏR
HAVA necə olacaq?-16 Sentyabr
Azərbaycanda bələdiyyələrin statusu dəyişdirildi
Hərbi xidmətdən möhlət hüququyla bağlı QƏRAR VERİLDİ
Yaşam-AДћ
Aslı Murata “yox” dedi - SƏBƏB
Bu ərazilərdə su olmayacaq
HAVA necə olacaq?-20 Avqust
HAVA necə olacaq?
Şahinlərin bayramıdır
Serial eşqi gerçək oldu-FOTO
Yağlı üz üçün təbii maskalar
- ŞƏRHLƏR