"Avtomobil" sözü autos (yun. "özül", "müstəqil") və mobile (lat. "hərəkət edən") sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Özü hərəkət edən araba düzəltmək insanların çoxdankı arzusu olub. Onlar gah pedal düzəldib onun vasitəsilə təkərləri fırladır, gah da arabaya yelkən taxırdılar. Maraqlıdır ki, bir çox xalqlar avtomobilə sadəcə "araba" deyirdilər.
XVII əsirdə buxar mühərriki ixtira edildi. Bu mühərrik buxarın yaratdığı təzyiq hesabına işləyirdi: qazanda su qaynadılır, bu zaman yaranan güclü buxar mühərrikə ötürülürdü və beləliklə, mexanizm hərəkətə gəlirdi.
Bu ixtiradan sonra arabaya at əvəzinə buxar maşını qoymağı qərara aldılar.mBu arabanı "lokomobil" adlandırdılar. Bir anlığa təsıvvür edin: araba küçədə hərəkət edir, onun qabağına mis qazan bağlanıb, arxasındakı skamyada isə sürücü oturub sükanı fırladır. Araba bir qədər gedəndən sonra dayanır. Çünki qazanda su soyuyub və buxar qurtarıb. Deməli, sürücü arabadan düşüb ocağı yandırmalıdır ki, qazanda su qaynasın, buxar alınsın və maşın yenidən hərəkətə keçsin. Elə buna görə də sürücünü fransızca "şofer" adlandırmışdılar. Tərcümədə bu söz "ocaqçı" mənasını verir.
İngiltərədə isə buxar maşınını örtülü arabaya qoyaraq sərnişin daşımağa başladılar. Qoşquda bir neçə nəfər oturub daim ocaq qalayırdı ki, qazandakı suyu soyumağa qoymasın. Artıq yollarda bacasından tüstü çıxan avtobuslara tez-tez rast gəlmək olurdu. Bu avtobuslarla yol getmək qorxulu, həm də təhlükəli idi. Çünki qazan partlaya bilərdi.
İxtiraçılar daha yüngül və rahat mühərrik yaratmaq haqqında düşündülər. İlk belə mühərriki belçikalı mühəndis Lenuar düzəltdi. Onun yaratdığı mühərrikdə slindirin içərisindəki porşen yanan qazın yaratdığı təzyiq nəticəsində hərəkət edirdi. Lenuar bu mühərriki "daxiliyanma" mühərriki adlandırırdı.
Lakin "atsız araba" ixtiraçıları kimi tarixin yaddaşında başqa adlar qalmışdır: Karl Bens ilə Qotlib Daymler. Onlar ixtiraçıya vacib olan hər şeyi etdilər: ixtiranın ideyasını fikirləşib tapdılar. Onun ilk nümunəsini yaratdılar. İxtiranı patentləşdirdilər və onu istehsalatda tətbiq etdilər.
Alman mexaniki Karl Benz XIX əsrin 80-ci illərində benzinlə işləyən daxiliyanma mühərriki ixtira etmişdi. Benz bu mühərriki üçtəkərli bir karetə bərkitdi. Beləliklə, 1885-ci ilde saatda 16 km sürətlə hərəkət edən avtomobil sınaqdan keçirildi.
Həmin ildə Alman mühəndisi Qotlib Daymler də benzinlə işləyən, yüngül və sürətli bir mühərrik ixtira etdi. Bu mühərrik taxta bir velosipet üzərinə qoyuldu və nəticədə ilk motosikl ixtira olundu.
Daymler "Daymler motor kompani" şirkətini yaratdı. Bu şirkətin buraxdığı avtomobillər "Mersedes" adlandırılırdı. Bəs nəyə görə bu cür adlanırdı?
Emil Yellinek adlı bir avtomobil həvəskarı "Daymler" maşınında ilk avtomobil yarışında qalib gəldi. Bundan sonra o bu zavoda 36 ədəd avtomobil sifariş etdi. Razılaşmaya əsasən zavodun buraxdığı avtomobillərə "Mersedes" adı verildi. Mersedes Emilin qızı idi. O zaman Mersedesin 10 yaşı var idi. Sonralar Daymlerin şirkəti Benzin şirkəti ilə birləşdi, məşhur "Mersedes-Benz" şirkəti belə yarandı.
XX əsrin əvvəllərində avtomobillər çox baha idi. ABŞ-ın Miçiqan ştatında fermer ailəsində dünyaya göz açmış Henri Ford başa düşürdü ki, avtomobilin qiymətini ucuzlaşdırmaqla ona olan təlabatı kəskin şəkildə artırmaq mümkündür. 1903-cü ildə o,"Ford motor" adlı şirkət təsis etdi. Şirkətdə hər il 100 avtomobilin istehsalına nail olunmuşdu. Artıq Bakı yollarında "Ford" avtomobillərini görmək olardı. Onu Bakıya ilk dəfə xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev gətirtmişdi.
Bu gün artıq müasir dövrümüzün daha gözəl və daha yeni avtomobilləri ilə tanışıq. Belə avtomobillərin sayı günü-gündən artır.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
İrem Derici KÖKƏLDİ-FOTO
Evdə şokolad sousu (video-resept)
"iPone-7" üçün 23 gün küçədə yaşadı
Nikolas Keyc ilk dəfə bunu edəcək
İnternetin məşhur buldoqu
Bu robotun emosiyaları var
Səhvsiz arıqla
Birini mütləq tanıyacağınız 12 ata tipi
Ağarmış saçlara çarə
Niyə yaradıcı ola bilmirsiniz?
Maradonanın muzeyi açılacaq
Əsgərlərimiz Ermənistan bayrağını erməninin özünə endirtdirdilər - VİDEO
Əli Həsənovun vəziyyəti ağırlaşdı - Təcili Türkiyəyə aparıldı
Post modern kilsələr
Zərdabda çaqqallar kəndə hücum edib
Günün qoroskopu: yalnız belə olan təqdirdə...
Kələm salatı (foto resept)
Binəli Yıldırım koronavirusdan sağaldı
Siqaret
Yıldız Tilbe hər kəsi təəccübləndirdi
Koronaviruslu xəstələr üçün ayrılan xəstəxana ilə bağlı qərar ləğv edildi
Malayziyanın itmiş təyyarəsindən xəbər var
"Çukur" haqqında nazirdən AÇIQLAMA
Bayram "sürprizi": ətin qiyməti qalxdı
Sarkisyanın savaş qorxusu
Ermənistan geri çəkildi
Türkiyədə Çin mallarına boykot çağırışı
Muğamımız Rusiyada səslənəcək
Stiv Cobsun xanımı hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
Kendal gündəlik gəlirini AÇIQLADI
Bir erməni Azərbaycan Ordusunun nəzarətində olan əraziyə keçərkən saxlanılıb (ƏLAVƏ OLUNUB)
Məşhur "Cirque Du Soir" Bakıda
Günün qoroskopu: Məhsuldar gündür
Laqeydlik ən böyük şiddətdir
Bir-birindən gözəl manikür modelləri
Hava haqqında
Uşaqlarınıza bu adları qoya bilməyəcəksiz
Narsistlərlə münasibət quran qadınlar
Cadugər və falçılara "qarşı kampaniya"
Revani şirniyyatı (foto resept)
Hər kəs bu ikibaşlı ilan balasından danışır- FOTO
"Şən uşaqlar" - içlikli pomidorlar (foto resept)
Vanqadan dəhşətli proqnoz
Elçin saçlarını kəsdirməsinin səbəbini açıqladı
Alçanın kilosu 100 dollara satılır - İranda
Bakı 2015-in açılış mərasimi belə olacaq
Səyahəti sevənlər üçün maraqlı filmlər
Sərnişin təyyarəsi 2 saat hava limanında qaldı - PİŞİYƏ GÖRƏ
Hörgülərdən düzəldilmiş saç düzümü
Qısa donlar
- ŞƏRHLƏR