Uşaqların ailədə ən çox güvəndikləri partnyor - hərdən savaşsalar da, əsəbləşib bir-birlərinə "Səni sevmirəm" desələr də - bacı-qardaşlarıdır. Onların əlaqəsi uşaqların problemləri bərabər həll etməsi və bir-birlərinə arxa, dayaq durmağı öyrənmələri üçün ən gözəl vasitədir. Evin tək uşağı digər uşaqlarla, öz yaşıdlarıyla və qohumlarıyla qaynayıb-qarışsalar da bacı, qardaş sevgisinin nə olduğunu bilmirlər.
Ana-atalar tək uşağı digər uşaqlara görə ətrafdakılardan qoruyub, uşağın üzərində çox əsərək hər kəsdən, hər şeydən qoruyurlar. Tək uşaq evin göz bəbəyi olur və hər kəs üstündə əsir deyə uşağın üstünə çox düşürlər.
Araşdırılmalara görə, tək uşaqların tək uşaq olmayan sınıf yoldaşları ilə eyni sayda dostlarının olduğu və dostlarının xüsusiyyətinin də eyni olduğu düşünülür. Amma tək uşaqların qrup içində daha çox davakar hərəkətlər göstərdikləri və dostları tərəfindən daha çox istifadə edildikləri haqqında düşüncələr var. Buna görə bacı-qardaş varlığının, qarşıdurma və böhran ilə başa çıxmada istifadə edilən davranış mexanizmini inkişaf etdirdiyi haqqında düşünülür.
Müqayisəli axtarışların sonunda tək uşaqların bacı-qardaşı olan uşaqlara nisbətən düşüncə, yaddaş, dil bacarıqları və riyaziyyatda məktəbə başladıqları ilk illərdə daha yaxşı olduqları göstərildi. Ancaq bu fərq təhsil irəlilədikcə ortadan qalxır. Jiao və dostlarına görə (1996) bilik baxımından bu fərq tək uşaqların ana-ataları ilə daha çox qarşılıqlı əlaqədə olmalarından qaynaqlanır. Tək uşaqların ana-ataları bu uşaqların təhsili üçün daha yaxşı öyrənmə mühiti yaratmağa çalışırlar. Uşaqlarıyla təhsil müddətində daha çox vaxt keçirməkləri, onlarla daha çox qarşılıqlı təsir halında olmalarını təmin edərək uşaqlarının bilik inkişafını dəstəkləyir.
Tək uşaq olmanın həm üstünlükləri, həm mənfi cəhətləri olduğu deyilə bilər. Tək uşaq bacı-qardaşlar arasında olan yarış və qarşıdurma vəziyyətlərini yaşaya bilmədikləri üçün akademik olaraq daha müvəffəqiyyətli ola bilər. Ancaq tək uşaq yetkinlikdən əvvəlki dövrdə ailələrinə qarşı bəzi mövzularda birlikdə mübarizə verə biləcəkləri bacı-qardaş əskikliyini hiss edə bilərlər.
Nəticə olaraq, tək uşaq olmaq bilinənin əksinə müsbət nəticələr göstərir. Tək uşaq bacı-qardaşı olan uşaqlara nisbətən çox da fərqli deyillər. Əslində, uşağın tək uşaq olmasından çox, necə böyüdüldüyü əhəmiyyətlidir. Bir bacı və ya qardaşın olmasından çox, ananın böyütmə təcrübəsi, uşağın qəbul etməsi, rədd etməsi, sözə qulaq asması və ya asmaması və ona qarşı səbirli olub-olmaması uşağın ruhi sağlamlığı baxımından daha əhəmiyyətli yer tutur.
Valideyinlər nə edə bilər?
Tək uşağa özəlliklə tək uşaq olaraq deyil, sadəcə uşaq olaraq davranın. Yaddan çıxarmayın ki, sizin onu tək olduğu üçün qoruduğunuzu uşaq hiss edə bilər.
Yaşına uyğun qaydalar qoyun; bu qaydaları dayanıqlılıq içində tətbiq edin. Uşaq qaydalara əməl etsə, bunun xöşbəxtliyini yaşayacaq.
Hər istədiyini həmən an etməyə çalışmayın. Lazımlı olduğunu düşündüyünüz istəklərini yerinə yetirin.
İstəklərinin yaşına və sizin fikirlərinizə uyqun sərhədlərdə olmasını təmin edin.
Üç yaşından sonra yaşıdlarıyla, ya da başqa uşaqlarla birlikdə oynamaları üçün fürsət yaradın. Bağçaya göndərmək imkanınız yoxdursa, uşaqlı ailələrlə görüşüb uşaqların bir yerdə olmasına, oyun oynamaqlarına, dostluq etmələri üçün vaxt ayırın.
Edə biləcəyindən çox şey gözləməyin. Həmişə mükəmməl olmağa çalışmaq uşağı yorar və ondakı müvəffəqiyyətsizlik qorxusu artar.
Uşağa söz haqqı verin, amma bu, bütün qərarları uşağın verəcəyi haqqında düşüncə yaratmasın. Sizə uyğun alternativləri təklif edin, uşaq bu alternativlərinizdən birini seçsin.
Geyinmə, soyunma, yemək yemə, təmizlik kimi hər fürsətdə özunə baxmağına, qulluq etməsinə imkan yaradın. Evdə məsuliyyətləri olsun, sizdən asılı olmadan öz ehtiyaclarını qarşılaması üçün dəstək verin.
Nənə-babalar, yəni ailə böyükləri ümumiyyətlə uşaqları çox ərköyün böyüdüb istəklərini eyni vaxtda yerinə yetirirlər. Çalışın buna mane olun. Öz üsullarınızdan istifadə edin.
XƏBƏR LENTİ
İnstagram çökdü
Təhsil nazirindən daha bir yenilik: valideynlərin canı "fondpulu"ndan qurtardı
Uşaqdüşmə və onun səbəbləri
Yay ayaqqabı modelləri
Bakıda metro terrorundan 20 il ötür
Çörək çəkini artırırmı?
Azərbaycanda vətəndaşlıq qaydalarını pozanlara 2 il həbs cəzası verilə bilər
Duyğu Çağatar Ulusoyun evinə köçdü-FOTO
Ceyms Bond filminin premyera tarixi dəyişə bilər-SƏBƏB
"Kiçik toy" etmək düzgündürmü?
Hansı payız meyvələri çəki atmağa kömək edir?
Azərbaycanda 50 və daha yuxarı yaşda ana olan qadınlar var
Uşağınızın dişinə baxın
Nənənin ada səyahəti
Kira Naytli stili
20 yaşlı gənclərin bilməli olduğu 20 şey
Selfi edin, xərçəng olub-olmadığınızı öyrənin
Ucadan kitab oxumaq yaddaşı möhkəmlədir
O dünyanın ən böyük mükafatlarından birini aldı
Bədən quruluşumuza diqqət edək
Ən gözəl bilərzik kombinasiyaları
Qadınla kişi dost ola bilərmi?
Dnepropetrovskidən Bakıya birbaşa təyyarə reysi açılır
Ərzaq qiymətləri bahalaşacaq - VİDEO
Koronavirusun yeni mutasiyasının təhlükəsi barədə XƏBƏRDARLIQ
Özbək plovu (foto-resept)
40 dərəcə şaxtada qısa ətək geyinən qızın ayaqları dondu - FOTO
Məşhurları belə də tanıyın
Şahzadə Harrinin daha bir sirri məlum oldu-FOTO
Sevginin sağlamlığa 5 faydası
Asqırmaq nədir?
İbrahim Tatlısəs 300 imkansız ailəyə yardım etdi
17 il əvvəlki şəklini görənlər tanımadılar-FOTO
Hicablı qadınlar üçün dəbli kombin tövsiyələri
Hər kəs 11 yaşlı hakerdən danışır-FOTO
Köhnə geyimlərdən yeni don tikdi
14 gün ərzində bu dietaya əməl eləsəniz...
Hava haqqında - 06.02.2014
Qida infeksiyasından qoruyan ədviyyat
Azərbaycanda daha bir nəfər koronavirusdan öldü: 92 yeni yoluxma
Almaniya stadionlarında maraqlı yenilik
İlham Əliyev metroda - FOTO
Yadplanetlilərin Azərbaycanda enmə mərkəzi tapıldı
Ronaldonun tətilə xərclədiyi məbləğ TƏƏCCÜBLƏNDİRİR_FOTO
HAVA necə olacaq?
Körpələr üçün yaz geyimləri
İstirahət güşələrimiz-Naxçıvan
10 min dollarlıq ayaqqabı su qiymətinə satıldı
Qədim şəhər sirlərini gizlədir
Məleykə Abbaszadə: "Hər bir şəxs pulu özü ödəyəcək"
- ŞƏRHLƏR