Ana-Atalar, uşaqlarının müstəqillik uğruna girişdikləri səyləri dəstəklədikləri və çətin vəziyyətlərində onlara köməkçi olduqları təqdirdə, uşaqlarda müstəqillik duyğusunun daha asan inkişaf etdiyi görülür. Xor görən,cəzalandıran ya da həm sevib, həm də soyuq davranan ana və ataların uşaqları asılı bir şəxsiyyət kimi formalaşır.
Nizamlı, emosional və ictimai təsirin güclü olduğu ailə mühitində lazımı qədər etibar, sevgi içində böyüyən uşaqlar inkişaf etmələri üçün vacib təcrübələri əldə edə bilirlər. Hər ana-atanın bilərək ya da bilmədən uşaqlarına qarşı davranışları müxtəlifdir. Bəzi uşaqlar daha çox sevilir, bəzilərinə təzyiq edilir, bəziləri istənməyən uşaq olaraq görülür, bəzilərinə isə daha çox xoş üz göstərilir. Bütün bu davranışlar, uşağın həm şəxsiyyətinin, həm də ictimai inkişafının müxtəlif formalar qazanmasına yol açır.
Uşağını istismar edən və diqqətsizlik göstərən Ana-Ata xüsusiyyətləri
Uşaq istismarı və diqqətsizliyində ana-atanın uşaq baxımı və yetişdirməsi haqqında lazımınca məlumat sahibi olmadıqları və bu məsuliyyəti yerinə yetirə bilməyəcək qədər gənc olmaqları üzərində durulur. Ayrıca təhsil səviyyələri aşağı olan ana-ataların uşaqlarını daha da çox istismar etdikləri və laqeydlik göstərdikləri görülür.
İstismar və laqeydlik görən uşaqların ana-atalarının mənliklərinə hörmətləri aşağıdır. Bu ana-atalar özlərini dəyərsiz, və sevilməyən insanlar olaraq görürlər. Uşaq sahibi olmaq istəməklərinin səbəbi özlərini sevəcək birinin olması istəyi ola bilər. Uşaq ana - atanın bu gözlədiklərinə cavab vermədiyi vaxt, valideynlərin xəyalları puç olar. Bunun nəticəsində də uşaqlarına laqeydlik və istismar etmələri mümkün ola bilər.
Ana və atanın keçmişlərində istismar təcrübəsinin olması uşağın istismar edilməsi və laqeydlik göstərilməsində rol oynaya bilər. İctimai həyatda laqeydlik və istismar davranışına öyrəşən şəxslərin,ana və ata olduğu zaman bu davranışları uşaqlarına göstərməsi mümkündür.
Ailənin içində olduğu stressli həyat şərtləri də uşağın istismarı və diqqətdən kənarda qalmağına yol açan faktorlar arasında sıralana bilər. Ailə içindəki dolanışıqsızlıq, ayrılıq, ölüm, xəstəlik, işsizlik və maddi çətinliklər kimi stressli yaşayış tərzi ana və ataların uşaqlarına pis rəftar etmələrinə yol aça bilər.
Evliliklə bağlı problemlər, cütlərin sıx mübahisələri, davaları uşaq istismarına yol açan digər bir faktor olaraq sayıla bilər. Yoldaşı tərəfindən döyülən bir qadın içindəki hirsi uşağa tökərək uşağı döyə bilər. Bunların xaricində ailənin içində yaşadığı ictimai cəmiyyət , ailədəki uşaq sayının çoxluğu, ana və atanın içki içməsi kimi xüsusiyyətlər də uşağın istismarına gətirib çıxaran faktorlar arasında sayıla bilər.
İstismar və laqeydlik görən uşağın xüsusiyyətləri
Araşdırmalar erkən doğulmuş, çətin doğulmuş, xəstə və əlil olan uşaqların istismar edilmə nisbətinin daha yüksək olduğunu göstərir. Bu uşaqlar həddindən artıq həssas olurlar, ayrıca vasvası bir baxım tələb edirlər, buna görədə çətin uşaqlardır. Davranışlarını ananın gözlədiklərinə uyğun bir şəkildə nizamlaya bilmirlər, beləcə asanca istismar edilirlər.
Uşağın mənfi və müsbət davranışlarının ananın reaksiyasında mühüm bir rolu vardır. Hər sahədə mənfi davranışlar sərgiləyən, ağlayan, dostluq qura bilməyən xarakterdəki uşaqlar; özlərini həddindən artıq hərəkətli, qarşıqoyma, həddindən artıq həssas, uyğunlaşmaz və nizamsız, yeniliyə adaptasiya olmaqda çətinlik və əvvəlcədən gözlənilməyən davranışlar göstərərək ortaya qoyar. Soyuq, münasibət qura bilməyən, uzaq, həddindən artıq hərəkətli və asılı olma xüsusiyyəti daşıyan uşaqlar daha çox istismar edilirlər.
XƏBƏR LENTİ
"Fənərbağça"lılara üzücü xəbər
Azərbaycanda ehtiyatda olan hərbçilər geri çağırılır
Serial eşqi gerçək oldu - FOTO
Dünyanın ən bahalı evinin sahibi bəlli oldu
Günəş haqda qorxunc proqnoz
Dartıcı alt paltarlarının daxili orqanlara təsiri...
12 metrlik nəhəng balina sahilə çıxdı - FOTO
Dadlı peçenye (foto resept)
İltihab əleyhinə pəhriz nədir?
Azərbaycana 1,6 milyard ayrılıb
Günün qoroskopu:Stressdən uzaq olun
Monika Belluçi gözəllik sirlərini bölüşdü-FOTO
Günün qoroskopu: işinizi unutmayın
Rusiya Azərbaycandan pomidor və alma idxalını qadağan edir
Stiven Siqal Rusiyada torpaq alacaq
Nənələrimizin cehizi - hörgülər
Günün qoroskopu: Deyilənlər əsassızdır
Əsgərə Məktub!
Bayramda yolda qala bilərsiniz
Reyhan Camalova Azərbaycanı yenidən ABŞ-da təmsil edəcək
Hansı oyuncaq uşaqda hansı xüsusiyyəti inkişaf etdirər?
İctimai Televiziya Şuşada - VİDEO
Afaq Bəşirqızı ilə bağlı sərəncam
Badamlı şirniyyat (foto-resept)
Tiflisdə Qurtuluş Gününə həsr edilən tədbir keçirilib
Boyun ağrısı
Azərbaycana fəsillərin daxilolma vaxtları məlum olub
Daxili qanaxmanın səbəbləri və müalicəsi
700 bal yığan Firuz: "Bütün günü dərs oxumamışam"
Həccə 9 min km piyada getdi
Kitabsevərdən maraqlı şəkillər
Azərbaycan sinoptikləri proqnozu yeni sistemlə hazırlayacaqlar
Qırışları aradan qaldıran maska
7 nəfər imtahandan xaric olundu
Sükan arxasındakı it sürət həddini aşdı
Daha bir ölkədə məktəblər fəaliyyətini bərpa etdi
Estetik əməliyyatların qurbanı olan məşhurlar
Yollardakı çuxurları rəngləndirən hindli rəssam
Ana qarğışı
Məşhur aktrisa vəliəhdini açıqladı
Sürücülərə xəbərdarlıq
600-dən artıq müalicəvi xassəyə malik olan SARIKÖK
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-7
Azərbaycan Kuboku: 1/8 final oyunları
Nazirlik: "192 tələbə kollec, 960 tələbə ali məktəblərə köçürülmək üçün qeydiyyatdan keçib"
Ərdoğan kimdən küsdü?
Təhsil haqqını ödəyə bilməyən tələbələr üçün ŞANS
Alban və erməni kilsələrinin əsas fərqləri açıqlandı - VİDEO
"Jozefina" tortu (foto resept)
Azərbaycanda koronavirusa yoluxmada yeni rekord
- ŞƏRHLƏR