Amerikada yaşadığım illərdə öz evində suda doğuşla bağlı bir çox ananın yanında iştirak etmiş, onlara verdiyim məsləhətlərlə ağrılarının azalmasına köməkçi olmuşdum. 1992-1993-cü illər idi. Türkiyədə o zamanlar köşə yazısı yazdığım bir qəzetin oxucusu olan həkimlə tanış olmuşdum, onunla suda doğuşla əlaqədar məlumatlarımı bölüşürdüm. Birlikdə bir ananın suda uşaq dünyaya gətirməsinə yardımçı olmuşduq. Ananı doğuşdan üç ay əvvəl psixi və emosional sahə üzrə suda doğuşa hazırlamış, hipnozla ağrısız, dərmansız, süni sancısız doğması üçün lazımi tədbirlər görülmüşdü. Ana ilə doğuş günü səkkiz saat boyunca hər mərhələni birlikdə müşahidə edirdik. Türkiyədə reallaşan bu ilk doğuş növü qəzet və jurnallarda işıqlandırılmışdı. "Sağlam hamiləlik və doğuş" adlı diski anaya təqdim etdim. Bu disk doğuşa hazırlaşan bir çox anaya kömək etməkdədir.
Qeysəriyyə ilə doğuşun son 30 ildə həyəcan gətirən ölçülərə çatması, bəzi xəstəliklərin təəccübləndirən nisbətdə artmasında vacib amillərdəndir. Türkiyə dünyada ən çox qeysəriyyə əməliyyatı aparan ölkələr arasında yer alıb. Bu ölkələrin çoxu inkişaf etməkdə olan ölkələrdir. ABŞ-da, o cümlədən inkişaf etmiş ölkələrdə belə qeysəriyyə əməliyyatı zamanı dünyasını dəyişən anaların sayının təbii doğuşdakına nisbətən dörd dəfə çox olduğunu bilirsinizmi?
Yumurtadan çıxan bala quşlar yumurtadan çıxa bilmək üçün əvvəl özlərinə kiçik bir dəlik açır. Sonra o kiçik dəlikdən sürtünərək çıxmağa çalışır. Əgər quşun yumurtadan daha asan çıxması üçün ona "kömək edərək" dəliyi böyütsəniz, quş qanadlarını inkişaf etdirmədən dünyaya gəlir. Və uça bilmir. Sürtünmə və çətinlik quşa qanadlarını qazandırır. Süni sancı ilə başladılan doğumun da əvəzləri var. Beləcə, körpə inkişafdan qalır. Uşaqlıq borusunda körpə doğulmaq üçün çətin səfər edərkən ağciyərləri inkişafını tamamlayır. Doğuş zamanı uşaqlıq sancıları uşağın bədəni üzərinə təzyiq (masaj) etməsi üçün lazımdır.
Həyatımızın hansı dövründə başdan-ayağa eyni anda masaj oluruq? Bu masaj dəridə sinir hüceyrələrini xəbərdar etdiyi üçün körpə üçün çox əhəmiyyətlidir. Qeysəriyyə doğuşu doğuşdan sonrakı depressiyanı da artırır. Doğuşdan sonra üç ay boyunca depressiv olan anaların uşaqları 10-11 yaşına çatdıqda aqressiv davranırlar. Bu uşaqların sevilmə duyğularında da problem olur, özünə və başqalarına zərər vermə və intihar meylləri, narkotikdən istifadə və depressiya artır. Epidural anesteziya və qeysəriyyə ilə doğulan heyvanların öz balaları ilə heç bir şəkildə maraqlanmadığını bilirsinizmi?
İnsan analarının beyinlərində heyvanlarda olmayan neokorteks, yəni ön beyin olduğu üçün ana qeysəriyyə ilə də doğsa da balalarıyla maraqlanır, amma yenə də təbiətin qanunu budur: insan da məməli heyvandır. Yəni ananın da, körpənin də instinktiv sevmə bacarığında azalma olması qaçılmazdır. Məməli heyvanlar "sevmiş kimi" etmir. Onlar təbii olanı bilir, ictimai şərtlənmələrin "uşaq doğmalıyam, zamanı gəldi, hər qadın ailə qurursa ana olmalıdır, ailəm nəvə gözləyir, bir uşağım olsun onunla əylənərəm, yaşlılığımda mənə baxar, uşağımla sevgi aclığımı aradan qaldıraram" kimi yanaşmalar doğru hesab edilməməlidir. Ana sevgisi ilə doğuş sancısı arasında əlaqə olduğu da bilinir. Çünki, təbii doğuşda ana ilə körpə arasında əlaqə yaradan sevgi kokteyli - oksitosin hormonu ifraz edilir və ananın süd istehsalında lazım olan prolaktin hormonunda artım olur.
Anada da, körpədə də sevgi istəyi artır. Bu sevgi gələcək illərdə əks olunur və insanın həyat seçimini təyin edir. Qeysəriyyə haqqında kitabı nəşr edilən Dr. Michael Odent suda doğuş və evdə uşaq dünyaya gətirmə mövzusunda inqilab yaratmış humanist həkimdır. Onun etdiklərini, düşüncələrini və fəaliyyətini uzun illərdir izləyirəm.
Dr. Odent körpəni ağac meyvəsinə bənzədir. Bir ağacın meyvələri eyni zamanda yetişməz. Vaxtından tez qoparılan meyvə ləzzətsiz olar və tez çürüyər. Körpə də elədir. Bəzi körpələrin doğulmağa hazır olması üçün daha uzun zamana ehtiyacı olar. Qeysəriyyə günü əvvəldən təyin olunur.
Həftələrə görə hesablanan doğuş tarixində körpə doğulmamışsa, uşaq "zorla doğuzdurulmalıdır" deyir.
Meyvəni budağından vaxtından tez dərmək olmaz. Yalnız doğuş üçün insan təbiətinə uyğun doğuş evlərinin Türkiyədə də yaradılacağını güman edirəm.
Bir şey daha əlavə edim - hər vaginal doğuş da təbii doğuş deyil! Doğuşda kəsik atılırsa, süni sancı dərmanlarından istifadə edilirsə, həmin doğuş təbii doğuş sayılmır. Bu saydıqlarımızın çoxu həkimlərin iddia etdiyi kimi zərərsiz deyil. Ana üçün də, körpə üçün də əks təsiri vardır. Doğuşa hazırlanmaq mayalanmadan əvvəl başlayar. Əlimizdən gəldiyi qədər nəşr etdiyimiz kitablarla yeni nəsil analarını məlumatlandırmağa cəhd göstəririk. Uşağınız oğlandrsa, sünnət etdirmədən əvvəl dörd illik araşdırmanın məhsulu olaraq yazdığım "Sünnət" kitabını oxumağınızı tövsiyyə edirəm. Bu, sizin bir valideyn kimi uşağınıza qarşı məsuliyyətiniz və vəzifənizdir. Gələcək nəsillərin daha sağlam olması valdeyindən asılıdır.
XƏBƏR LENTİ
Şəhid anaları ilə görüş
Demet Özdemir AÇIQLAMA verdi-FOTO
2017-ci ilin ən çox satılan kitabları
Küftə (foto resept)
Əcdadlarımızın alkoqoldan istifadə etməsinin ilkin səbəbləri
Günün qoroskopu: Əhvalınızı pozmayın!
İki həftədən bir dərisi dəyişən model - FOTO
Bizim fəlsəfə dünyamız (1)
Apple təbiət meneceri axtarır
Sabah duman olacaq
Ünvanlı sosial yardımın verilməsi qaydalarında dəyişiklik
Azərbaycanda bu banklar da bağlandı
Müəllimlər haqqında 7 film
Bu ölkədə oruca qadağa qoyuldu
Daha çox su içməyin 5 asan yolu
Azərbaycanla İran arasında bir neçə sənəd təsdiqlənib
"Kaş ki..." deyən Qadın.Netlilər
36 uşaqlı ailə
Saç necə yuyulmalıdır?
Ana olmağa hazırlaşanlar, oxusanız məsləhətdir!
Azərbaycanın dünya elminə bəxş etdiyi görkəmli simalardan biri - şərqşünas alim Aida İmanquliyevanın xatirəsi anılıb
"Çarıq" badımcan yeməyi (foto resept)
Geyimdə nanəcövhər fərahlığı
Həkimlər şokdadırlar: nəhəng uşaq doğuldu
Sabah Bakıda hava yağmursuz olacaq
AŞPA-nın yaz sessiyası öz işinə başlayır
Alternativ dünyaya keçid olduğu deyilən SİRLİ ÇUXUR - Əslində... - FOTOLAR
Tərəvəzli yaşıl şorba (foto resept)
Facebook, Instagram və WhatsApp-ın işində problemlər yaranıb
Meydana atılan modelin əsil məqsədi məlum oldu-FOTO
Souslu kotlet (foto resept)
Aİ Azərbaycanla müştərək hava məkanı barədə danışıqlara hazırdır
Sızanaqlara qarşı nələri etməliyik?
Yaşlanmağın qarşısını alan maska
Kim Çen In koronavirusa görə bu şəhəri bağladı, fövqəladə vəziyyət elan edildi
Sabiq Roma Papası xəstələnib
Pəhriz başına oyun açdı
Koronavirusdan müstəqil şəkildə müalicə üçün inhalyator hazırlanıb - FOTO
Yağlı yeməklərdən QAÇIN! - Beyini “iflic edir”
Demet Akalından Pərviz paylaşımı: "İntiqamın alındı"
Uşaqlara verilən gül adları - SİYAHI
Bakıda yağış sularından texniki su kimi istifadə edilməsi nəzərdən keçirilir
Boyun ağrısı üçün idman
Tarkan atalığa indidən hazırlaşır
Qara pişik uğursuzdurmu?
Aleyna Tilki geyimi ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
Bakıda uşaqlarının 1-ci sinfə qəbulu ilə bağlı şikayəti olanlar nə etməlidir?
Alim: 1000 il sonra...
Rafet El Romanın EVLİLİK xəbəri yayıldı-FOTO
Siena beynəlxalq şəkil mükafatları
- ŞƏRHLƏR