Yanınızda bir şəxs əllərini göyə qaldıraraq Allaha dua etsə və Allahın göydə olduğunu düşünsə, Cənub qütbündə başqa bir insan da eyni şəkildə Allaha yönəlsə, Şimal qütbündə də bir insan əllərini göyə qaldırsa, Yaponiyadakı, Amerikadakı bir insan da həmçinin əllərini göyə qaldıraraq Allaha yönəlsə, bu vəziyyətdə hər hansı bir sabit yöndən bəhs etmək mümkün deyil. Unutmamalıyıq ki, Rəbbimiz zamandan və məkandan münəzzəhdir. Allahın təcəlliləri isə hər yerdədir. Bir insan otağa girib “Allah burada yoxdur” desə, Allahı inkar eləmiş olur. Allahın təcəllilləri o otaq da daxil olmaqla hər yerdədir. Siz hansı tərəfə çevrilsəniz, Allahın təcəllisi oradadır.
Allah hər yeri əhatəyə alıb, bizə şah damarımızdan da yaxındır. Hansı tərəfə çevrilsək, düşünərək qəlb gözü ilə baxsaq Allahın üzünü görərik. Eynilə Quran ayələrində deyildiyi kimi. ”Onun kürsüsü bütün göyləri və yeri əhatəyə almışdır”. “Göylərdə və yerdə nə varsa, Allaha məxsusdur. Allah hər şeyi əhatə edir.” (Nisa surəsi, 126) “...həqiqətən də, O, hər şeyi əhatə edir.” (Fussilət surəsi, 54). Quran ayələrinin bu qədər aydın şəkildə olmasına baxmayaraq, bəzi insanlar oxuyub təfəkkür etmək, qavramağa cəhd etmək əvəzinə, xurafatlarla, ya da öz xəyali fərziyyələri ilə kifayətlənirlər.
Elə bu mövzunu örnək götürək: Allahın hər yerdə olması bəzi adamları həqiqətən də narahat edir. Allahın göydə olmasını istəyirlər. Göyün bir yerində olmasını istəyirlər, göyün hər yerində deyil. Göyün sonsuz olduğunu düşünürlər, Allahın isə bu sonsuzluq içində hər hansı bir yerdə. Sonsuzluqla müqayisə edəndə isə hər hansı bir yerdə olan, nə qədər böyük olursa-olsun, bir həcm alan şey sonsuz kiçikdir. Əgər kainatın sonsuz olduğu düşünülürsə, Allahın da bu sonsuzluq içində bir yerdə dayandığı fərz edilirsə, (Allahı tənzih edirəm) deməli Uca Allahın kiçik olduğu düşünülür. Bu həqiqətən də Allaha qarşı tərbiyəsizlikdir, əxlaqsızlıqdır.
Bəzi adamlara Allah hər yerdədir deyəndə, “Əgər belədirsə, məsələn, Rəbbimiz otağın içindədirsə və bizim hər yerimizdədirsə, onda (Allahı tənzih edirəm) Allah oluruq” - deyə cavab verirlər. Biz Allahın Zatına ibadət etməliyik. Təcəllisi olmaq ayrıdır. Allahın zatı ayrıdır. Əlbəttə ki, biz Allahın təcəllisiyik və hər yerdə Allah var. Bizim bədənimizin içində də var. Uşaq vaxtları “hikmətli qocaların” Allah haqqında etdikləri söhbətlərdə tez-tez bu sualı eşidirdim: "Allahı necə sübut etmək olar? Sən televizor görüntüsünü göstərə bilirsən və ya radionun səsini göstərə bilirsən? Və ya ağlını göstərə bilirsən? Ağlını göstərə bilmirsənsə, deməli Allahı da göstərə bilməzsən" deyə açıqlayırdılar. Düzdür ki, Allah fiziki gözlə görünməz, maddi əllə də toxunulmazdır. Çünki məkanı və zamanı olan bir varlıq deyildir bizim kimi. Zamandan və məkandan kənardadır. Çünki zamanı, məkanı da özü yaradıb. Amma qəlb gözü ilə, Allahın isimlərini dərindən təfəkkür edərək Onun Uca Zatının möhtəşəm təcəllilərini hər yerdə görə bilərik. Təcəllilərini görərik və də üzərlərində yaradılış möcüzələri kimi dərin düşünərik, lakin ibadət təcəlliyə qətiyyən edilməz. İbadətə layiq olan Allahın Zatıdır...
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
İki qatilin amansız davası
Rusiyalı ekspert: "Ermənistan Rusiyanı münaqişənin aktiv fazasına cəlb etmək üçün hər cür təxribata gedəcək"
İnstaqrama maraqlı funksiyalar əlavə edildi
Özünə güvənən uşaq böyütməyin 5 yolu
Sevgililəri kimi görünməyi sevən Bred Pitt
Eyni paltarı geyinməkdən çəkinməyən məşhurlar
Dərsə davamiyyət barmaq izi ilə yoxlanılacaq
Bakı bulvarında qəribə qadağa
2011-in dırnaq boyası
Dekorasiyada hörgülü aksessuarlar
"Tikilmiş cins"-li mətn effekti yaratmaq(2-ci hissə)
Doğuşun son halı hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ - FOTO
Ohanyan: "Azərbaycan ordusunu diqqətlə izləyirik"
Barak Obama Santa Klaus oldu - FOTO
Qadınların hislərini ələ verən 9 vəziyyət
2012-nin hicablı gəlinlikləri
2021-ci il “Nizami Gəncəvi İli” elan edildi - SƏRƏNCAM
Nişan üzüyünü taxmaq lazımdırmı? - MÜZAKİRƏ
Ən gözəl üzə sahib olan qadınlar
Maraqlı İlluziyalar
“Junior Eurovision”un qalibi yenə bu ölkə oldu - VİDEO
Obama Amerika kəşf etmədi
Demet Akalın təhqir dolu VİDEO paylaşdı
Şakir Şıxəliyev idman gimnastikası üzrə Azərbaycan çempionu olub
ABŞ-da güclü qar səbəbindən minlərlə aviareys təxirə salındı
Yaponlar bu dəfə də heyrətləndirdi
Astroloq koronavirusa yoluxma ehtimalı az olan bürclərdən danışdı
Dahilərdən gözəl sözlər - 13
Kenan İmirzalıoğlu villa aldı
Avropada yeni terror dalğası
Yay salatı (foto resept)
Qripi əlinizdə daşıyırsınız
İlon Mask oğlu ilə bağlı VİDEO paylaşıb
Məşhur aktyor "Çukur"dan getdi
Poliplərdə xərçəng inkişafı
Sentyabrda ən çox satılan kitablar
Bakılılar yeraltı keçiddən niyə qorxurlar?
Hikmət Hacıyev pandemiyanın geniş yayılmasının əsas səbəbini açıqladı
Bakıda yeni nəsil yol nişanları quraşdırılır
BABY TYPE PROQRAMI
"Qəhvə dənəsi" peçenyesi (foto resept)
Две знаменитости в одном фильме
Mila Kunis öz evliliyindən danışdı-FOTO
Pulsuz Wi-Fi turistləri artırır
Mahsun Kırmızıgül 12 ildən sonra İLK DƏFƏ-FOTO
Səfirin məktubu 123 MİN DOLLARA SATILDI
Emal müəssisəsi əvəzinə çay kənarlarına tökülən Quba alması
Muxtəlif geyimlər
Ermənistanda cəbhədə itkin düşənlərdən pul qazanmağın yolunu tapdılar
5 duyğu orqanından əlavə sahib olduğumuz duyğular
- ŞƏRHLƏR