Yanınızda bir şəxs əllərini göyə qaldıraraq Allaha dua etsə və Allahın göydə olduğunu düşünsə, Cənub qütbündə başqa bir insan da eyni şəkildə Allaha yönəlsə, Şimal qütbündə də bir insan əllərini göyə qaldırsa, Yaponiyadakı, Amerikadakı bir insan da həmçinin əllərini göyə qaldıraraq Allaha yönəlsə, bu vəziyyətdə hər hansı bir sabit yöndən bəhs etmək mümkün deyil. Unutmamalıyıq ki, Rəbbimiz zamandan və məkandan münəzzəhdir. Allahın təcəlliləri isə hər yerdədir. Bir insan otağa girib “Allah burada yoxdur” desə, Allahı inkar eləmiş olur. Allahın təcəllilləri o otaq da daxil olmaqla hər yerdədir. Siz hansı tərəfə çevrilsəniz, Allahın təcəllisi oradadır.
Allah hər yeri əhatəyə alıb, bizə şah damarımızdan da yaxındır. Hansı tərəfə çevrilsək, düşünərək qəlb gözü ilə baxsaq Allahın üzünü görərik. Eynilə Quran ayələrində deyildiyi kimi. ”Onun kürsüsü bütün göyləri və yeri əhatəyə almışdır”. “Göylərdə və yerdə nə varsa, Allaha məxsusdur. Allah hər şeyi əhatə edir.” (Nisa surəsi, 126) “...həqiqətən də, O, hər şeyi əhatə edir.” (Fussilət surəsi, 54). Quran ayələrinin bu qədər aydın şəkildə olmasına baxmayaraq, bəzi insanlar oxuyub təfəkkür etmək, qavramağa cəhd etmək əvəzinə, xurafatlarla, ya da öz xəyali fərziyyələri ilə kifayətlənirlər.
Elə bu mövzunu örnək götürək: Allahın hər yerdə olması bəzi adamları həqiqətən də narahat edir. Allahın göydə olmasını istəyirlər. Göyün bir yerində olmasını istəyirlər, göyün hər yerində deyil. Göyün sonsuz olduğunu düşünürlər, Allahın isə bu sonsuzluq içində hər hansı bir yerdə. Sonsuzluqla müqayisə edəndə isə hər hansı bir yerdə olan, nə qədər böyük olursa-olsun, bir həcm alan şey sonsuz kiçikdir. Əgər kainatın sonsuz olduğu düşünülürsə, Allahın da bu sonsuzluq içində bir yerdə dayandığı fərz edilirsə, (Allahı tənzih edirəm) deməli Uca Allahın kiçik olduğu düşünülür. Bu həqiqətən də Allaha qarşı tərbiyəsizlikdir, əxlaqsızlıqdır.
Bəzi adamlara Allah hər yerdədir deyəndə, “Əgər belədirsə, məsələn, Rəbbimiz otağın içindədirsə və bizim hər yerimizdədirsə, onda (Allahı tənzih edirəm) Allah oluruq” - deyə cavab verirlər. Biz Allahın Zatına ibadət etməliyik. Təcəllisi olmaq ayrıdır. Allahın zatı ayrıdır. Əlbəttə ki, biz Allahın təcəllisiyik və hər yerdə Allah var. Bizim bədənimizin içində də var. Uşaq vaxtları “hikmətli qocaların” Allah haqqında etdikləri söhbətlərdə tez-tez bu sualı eşidirdim: "Allahı necə sübut etmək olar? Sən televizor görüntüsünü göstərə bilirsən və ya radionun səsini göstərə bilirsən? Və ya ağlını göstərə bilirsən? Ağlını göstərə bilmirsənsə, deməli Allahı da göstərə bilməzsən" deyə açıqlayırdılar. Düzdür ki, Allah fiziki gözlə görünməz, maddi əllə də toxunulmazdır. Çünki məkanı və zamanı olan bir varlıq deyildir bizim kimi. Zamandan və məkandan kənardadır. Çünki zamanı, məkanı da özü yaradıb. Amma qəlb gözü ilə, Allahın isimlərini dərindən təfəkkür edərək Onun Uca Zatının möhtəşəm təcəllilərini hər yerdə görə bilərik. Təcəllilərini görərik və də üzərlərində yaradılış möcüzələri kimi dərin düşünərik, lakin ibadət təcəlliyə qətiyyən edilməz. İbadətə layiq olan Allahın Zatıdır...
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Günün ulduz falı
Putindən Dağlıq Qarabağda yerləşdirilən sülhməramlılarla bağlı FƏRMAN - FOTO
Mətbəxdə tapa biləcəyiniz nəmləndiricilər
Qaçqın və məcburi köçkünlər üçün salınmış yaşayış komplekslərinin aqibəti ilə bağlı AÇIQLAMA
“Verdiyimiz vədlər həmişə gördüyümüz işlərlə üst-üstə düşür”
Həyata sarıl
Əsl ananın əziz xatirəsinə
Yemək insanın xasiyyətinə necə təsir edir?
Payız depressiyası və ondan xilas yolları
Zövqlü don modelləri
Operativ Qərargah xəbərdarlıq etdi
Film üçün tanınmaz hala düşdülər
Lobyalı ət
Cana cəfa, yoxsa dərman kredit
Azərbaycanda tarixi abidə məhv olmaq üzrədir
Ordumuzda yenilik
Rəngarəng saatlar
Dünyanı onlar idarə edir?
Elm də təsdiq etdi: bürclərin insan xasiyyətinə təsiri var
Demet Akalın prezidentlə nə danışdığını Açıqladı
Emoji çanta düzəltmək
Sabah 36Лљ isti gözlənilir
Sən və mən
Azərbaycan Premyer Liqasında koronavirusa yoluxanlar - SİYAHI
42 dərəcə isti olacaq - HAVA PROQNOZU
Mahir sinoptiklər
Azərbaycanda uşaq bağçaları yenidən açılır? - RƏSMİ
Qəbələdə keçirilən mürəbbə festivalının qalibi müəyən olunub
Komada olan boksçu ayıldı
Boyası qaçmış saç diblərini necə gizləməli?
Ancelina Coli ona dəstək oldu-FOTO
Türkiyə prezidentinin bu jesti ermənilərə "tərs şillə" oldu
Hamiləlik dövründə həddindən artıq kökəlməmək üçün...
İlham Əliyev İtaliyanın “La Republica” qəzetinə müsahibə verib - VİDEO
Günün ulduz falı
Cindy Crawforddan enerji verən yaşıl içki
Erməni ordusunda hərbçi qıtlığının çirkin mənzərəsi
Sabahın hava proqnozu
2014-cü il üçün hazırlanan salatlar (1) (foto resept)
Evlərdə çatlar yarandı
Aleyna Tilkinin 15 minlik geyimi-FOTO
Kartoflu piroq (foto resept)
Diabetin dərmansız davası
Dəbli iş qadınları üçün kombinlər
Qayda pozuntuları mobil telefonlara göndəriləcək
Düşmən qruplaşması mühasirəyə alındı - RƏSMİ
Yay üçün hündürdaban ayaqqabılar
İnsan olduğumuzu unutmayaq...
Start
Selena Qomezdən gözlənilməz etiraf
- ŞƏRHLƏR