Bu yazımızda sevgiyə psixoloji, sosioloji, romantik və hətta maddi olaraq yanaşanlardan fərqli olaraq biz də kimyəvi baxımdan yanaşacağıq.
Bir çoxumuz hesab edirik ki, sevginin simvolu ürəkdir. Lakin ürəyin sevgi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sevginin qaynağı beyindir. Amerikalı antropoloq Helen Fişerə görə: ehtiras nə qədər artsa, beyində həyəcan və həzz duyğularının yaranmasına səbəb olan hormonlar daha çox xəbərdar edilir və aktiv hala gəlir. Dofamin, noradrenalin və feniletilamin maddələrinin artıq sekresiyası nəticəsində əllərimiz daha çox tərləyir, tənəffüsümüz sürətlənir, təzyiqimiz və nəbzimiz yüksəlir! Aşiq olanların iştahdan kəsilməsi, yuxusuzluq çəkməsi məlum əlamətlərdir. Bütün bunların səbəbi də hamımız üçün çox böyük əhəmiyyət daşıyan hormonlardır.
Noradrenalin ovuc içində tərləmə, ürək döyüntüsündə sürətlənmə, göz bəbəklərində böyümə meydana gətirir. Bu hormon beynin diqqət və ətrafa cavab vermə ilə əlaqədar hissələrinə təsir edir. Aşiq olan insanın fikrini cəmləyə bilməməsi, daima dalğın olması və ətrafdan verilən suallara ləng cavab verməsi və ya verməməsinin əsas səbəbi həddindən artıq noradrenalin sekresiyasıdır. Adrenalin və noradrenalin birlikdə ürək döyüntülərini, qanda qlükoza miqdarını və skelet əzələlərinə gedən qan axınını artıraraq "qaç ya da döyüş" (flight or fight) cavabının təməlini meydana gətirirlər.
Beyində noradrenalin səviyyəsinin artmasıyla xoşbəxtlik artır, iştah isə azalır. Beləliklə, aşiq olduğumuzda iştahdan kəsilməyimizin və xoşbəxtliyimizin səbəbi budur.
Dofamin beyində sintez olunan, insanları daha danışqan və həyəcanlı edən bir kimyəvi maddədir. Bu maddə romantik reaksiya, hərəkət və xoşbəxtlik hisslərini yaradan beyin hissələrinə təsir edir. Nəticədə sevdiyimiz şəxsi gördüyümüzdə tənəffüsümüz artır, bədənimizə istilik gəlir və üzümüz qızarır.
Feniletilamin sekresiyasının artması üçün göz-gözə gəlmək və əl-ələ tutmaq kimi sadə davranışlar belə kifayətdir. Ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin tərləməsi və tənəffüsün çətinləşməsi kimi reaksiyalar beyində yüksək dozada feniletilamin sekresiyası nəticəsində meydana gəlir.
Eyni zamanda serotonin hormonunun yüksək səviyyədə olması da sevgiylə əlaqədar olan hormonal vəziyyətdir. Serotonin yuxunu, seksual enerjini, ümumiyyətlə insanın psixoloji vəziyyətini nizamlayır. Aşağı serotonin miqdarı əsəbi, narahat və depressiv vəziyyətlərə səbəb ola bilər.
Bəs aşiq olmağımızın səbəbi nədir? Niyə hər kəsə deyil, məhz "ona" aşiq oluruq? İnsanların bir-birinin diqqətini çəkməsini təmin edən əsas maddənin feromonlar olduğu məlumdur. Feromon, eyni növün üzvləri arasındakı sosial əlaqələri təmin edən kimyəvi maddədir. Yunan mənşəli bu söz "hormon daşıyan" mənasını verir. İnsan feromonları daha çox cinsi davranışlara nəzarət edir. Burnun içində olan və "vomeronazal orqan" adıyla tanınan bir reseptor sayəsində feromonlar qəbul edilərək beynə çatdırılır. Beləliklə beyində ilk reaksiyaların qığılcımı yaranır və hormonal fəaliyyətlər başlayır. Feromonlar əks cins tərəfindən fərq edilməyin ilk addımı olsa da, əlaqənin davamlı olmasını təmin etmir. Feromonların təsiri ilə erkək və dişilərə xas testosteron və estrogen hormonları sekresiya olunur. Bu molekullar sevginin ehtirasa çevrilməsini və növün davamını təmin edən cinsi çoxalma fəaliyyətinin tətiklənməsini təmin edir.
Sevginin davamlılığını təmin edən isə serotonin, vazopressin və oksitosin molekullarıdır. Oksitosin - sevdiyimiz bizə toxunduğunda, ya da biz ona toxunduğumuzda kimyəvi reaksiyaları başladan molekuldur. Hipofiz vəzi tərəfindən sekresiya olunur. Oksitosin olmasaydı, uşaqlarımıza, həyat yoldaşımıza və sevdiklərimizə qarşı hiss etdiyimiz duyğulara sahib ola bilməyəcəkdik.
Həyatın təkamülü
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Saçlarınız qırılmasın
Bir ailədən 3 şəhid
Bayram şapkası (özün düzəlt)
Azərbaycanda daha 5 nəfər koronavirusdan vəfat etdi - 534 yeni yoluxma
Sarkisyan Əliyevlə görüş ümidi ilə Vyanaya gedir
Hakan Şükür Türkiyə parlamentindəki digər vəzifəsini itirdi
Ölü qadının uşağı oldu
"Arsenal"ın baş məşqçisi: ""Napoli"yə yazığım gəldi"
Azərbaycanda özəl detektivliyə icazə verilə bilər
Hürrəm Sultan aparıcının ulu nənəsi imiş
Hər bir ev xanımına...
Yağlı üz üçün təbii maskalar
Müəllimlərin iş yerini dəyişməsi üçün sənəd qəbulunun vaxtı açıqlandı
Bakı Avro-2020 üçün 19 şəhərlə yarışacaq
Bakıda kənd təsərrüfatı məhsullarının satış yarmarkası keçiriləcək - ÜNVANLAR
Məşhur model gənc qızlara səsləndi
Şanxay sakinləri daha 2 həftə “ev həbsində” olacaq
İlham Əliyev: “Bu müharibə bütün dünyaya Azərbaycan xalqının nə qədər böyük xalq olduğunu göstərdi”
Zülal
Sabahın hava proqnozu
Qanunda yoxdur, amma sürücülər buna görə xərcə düşə bilər
Bu ilin dəbli saç düzümləri
Zəlzələyə davamlı təhlükəsiz evlər
Sağlam həyat üçün 21 üsul
Kasilyas dünya rekordu vurdu
Britaniyalı qadın gündə 21 litr su içir
Məleykə Abbaszadənin qızı qəfil vəfat etdi
"Siyah inci" izləyicilərinə pis xəbər
Məşhur hind aktyoru intihar etdi
Xaricdə təhsil almaq adı ilə tələyə düşməyin
Evdə idmanla məşğul olarkən bunlara diqqət edin
3500-cü ildən gələn qadın:"Yadplanetlidən hamilə qalmışam”
Yeni instagram trendi: makiyaj yoxsa təbii gözəllik
Qarakənd faciəsindən 24 il ötdü
Millimiz bu ölkələrlə qarşılaşacaq
Ətlə ayran birlikdə qəbul edilərmi?
Övladlarınıza hər soyadı qoya bilməzsiz
31 Mart-azərbaycanlıların soyqırımı günüdür...
Seda Sayan təhqirlərə cavab verdi
Bir az düşünək
Əsgərlik lətifələri
Malıbəyli və Quşçular kəndlərinin işğalından 23 il ötür
Prezident onları təltif etdi - Siyahı
Avropada köklük əlilliyə bərabər tutula bilər
Bakıda daha bir gözəl park
Virusa yoluxmuş sərnişini aeroportdan belə çıxardılar - VİDEO
Pekinin ən böyük bazarında koronavirus tapıldı: Risk yüksəkdir
"Kurtlar Vadisi-nin Poladı Kiprdə otel tikməyə hazırlaşır
Son model divar rəsmləri
Film festivalında jüri olacaq - FOTO
- ŞƏRHLƏR