Bu narahatlıq, əsasən, psixotik narahatlıqlarla, çox nadir halda isə psixotik olmayan hallarla birlikdə müşahidə edilə bilər. Narahatlıq şəxsin bir hadisə qarşısında bu hadisənin fərqli formada inkişaf edə biləcəyini düşünməsiylə, sərhədsiz növlərə ayırdığı xəyal məhsulu düşüncələrdən meydana gəlir.
Çox zaman xalq arasında həddən artıq şübhəçi insanlara da paranoik deyilir. Belə insanlar mütəmadi olaraq öldürüləcəkləri ilə bağlı fikirlər düşünər, narahat yaşayarlar. Şəxsin özünü narahat edən bu narahatlıqlar ətrafdakı insanlara da öz təsirini göstərir. Mənasız düşüncələrin reallığa çevriləcəyi fikri bu insanlar üçün hər zaman problem yaradır. Bu narahatlıqlar xəstəliyi xarakterizə edən tək əlamətlərdir. Xəstələrin tək bir problemlə bağlı düşüncələri olur. Xəstəlikdə izlənilmə, qısqanclıq, xəstələnmə, zəhərlənmə, aldadılma kimi əsası olmayan sayıqlamalar var. Bununla yanaşı paranoik xəstələr davranışları ilə də diqqət çəkirlər. Xəstəlik adətən 30-40 yaşlarından sonra müşahidə edilir.
Psixiatr İkram Rüstəmov deyir ki, xəstəlik genetik olaraq 10 faiz müşahidə edilər bilər. Müalicəyə qarşı müqavimətli və irəliləyici xüsusiyyətli bir xəstəlikdir. "Paranoik insanlar bütün həyatı boyunca xarakterləri, şəxsiyyətləri ilə əlaqəli bir narahatlığa sahib olurlar. Belə şəxslərlə mbahisəyə girmək məsləhət görülmür".
Çox zaman belə xəstələrə problemlərini xatırladanda qarşılarındakı insanı düşmən kimi görürlər. Paranoik xəstələri müəyyən etmək üçün onlara diqqət yetirmək kifayətdir. Çünki xəstələr mütəmadi olaraq ətraflarında baş verənlərə nəzarət edərək, onlara qarşı edilən davranışları kəşf etməyə çalışır. Belə ki, o bu müddət ərzində sayıqlamalarını yaradır və onları dəstəkləyən halları təyin edir: "Xəstəliyin persekusuya dövrü sayıqlamaların ortaya çıxdığı dövrdür. Bu dövrdə xəstə öldürülməsindən qorxursa, özünü, itirməyə nəyisə varsa, onu qorumağa çalışır. Xəstəliyin bu dövründə xəstə yollarını dəyişir və ya başqa yerə köçür. Olduqları yerdə qapı-pəncərəyə diqqət edər, ətrafda dinləmə cihazı axtararlar. Bir müddət sonra xəstədə böyüklük sayıqlama dövrü başlayır. Xəstə bu dövrdə özünü böyük görür, başqalarını istiqamətləndirən hesab edir və bu səbəblə də ona paxıllıq edildiyini düşünür. Xəstədə diqqət və yaddaş bu dövrdə daha güclü olur".
Paranoik insanların həyatının çox hissəsi məhkəmələrdə keçir. Çox zaman onlar haqlarının tapdandığını və ya onlara sui-qəsd hazırlandığını iddia edərlər. Zaman keçdikcə xəstədə müxtəlif problemlər ortaya çıxır. Edilmiş kəşflərdən birinin ona aid olduğunu düşünür və ya nəsə gərəksiz bir şeyin kəşfini isbatlamaq üçün zaman sərf edər.
Müsahibimiz bildirir ki, cəmiyyət üçün ən böyük təhlükə böyüklük paranoyasıdır. Çünki bu zaman xəstələr Həzrəti Mehdi, peyğəmbər və ya insanları qurtacaq biri olduqlarını iddia edərlər. Bu təlqinlərlə xəstələr ətrafına çox insan yığa bilər. Şüursuz insanları arxalarınca aparıb mitinqlər təşkil edər, nümayişlər keçirərlər. Ona mane olmaq istəyənlərə zərər verə və ya təcavüz edə bilərlər. Bəzi vəziyyətlərdə bu şəxslər böyük lider mövqeyinə də gələ bilərlər:
"Ən qorxulu paranoya hallarından biri qısqanclıq paranoyasıdır. Həyat yoldaşının, sevgilisinin xəyanətini isbat etmək üçün dəlil arxasınca qaçan xəstələr hamıdan şübhələnərlər. Belə insanların həyat yoldaşları və ya sevgililəri çox ağır həyat tərzi keçirir. Qısqanclıq paranoyası cinayətə belə sövq edə bilir".
Paranoik xəstələr səbəb olmadığı halda başqaları tərəfindən aldadıldıqlarını düşünər, ətrafdakı insanların etibarına şübhə ilə yanaşarlar. Sirr verməz, normal sözlərdən belə alçadıldıqlarını düşünərlər. Haqsızlığı bağışlamazlar, qisas almağa can atarlar.
Həmsöhbətimizə görə, xəstəlik daha çox kişilərdə müşahidə edilir. Məhkumlarda, mühacirlərdə, yaşlılarda, eşitmə problemi olanlarda da paranoid fikirlər zamanla artır və müşahidə edilir.
XƏBƏR LENTİ
Qurumuş dərini canladırmaq üçün 3 üsul
Erməni çöküşü sürətləndi
Modern iş geyimləri
Sevin, sevilin, kəşf edin...
Aprel ayının ən çox satılan kitabları-SİYAHI
Dünyada ən böyük ekstremal əyləncə parkı açılır
Geyim asılqanının başqa hansı faydasını bilirdiniz?
Bal pətəyinə diqqət
Sobada badımcan dolması (foto-resept)
Azərbaycan futboluna ağır itki üz verdi
Daha hansı filmlərimiz rənglənməlidir?
Memarlığın mükəmməliyi
Best Cow – Tanış dadın yeni adı!
Karantin günlərində kökəlməmək üçün...
Dünyada minlərlə insan bu günü gözləyir
Şeyma Subaşı yeni FOTOsu ilə diqqət çəkdi
Gavalı və göyəm turşusu (foto resept)
Müdafiə naziri cəbhə bölgəsində inşası davam edən hərbi hissələrə baxıb
Musiqidə əbədiləşən ömür...
İran vətəndaşlarına Həcc ziyarətini qadağan etdi
Trampın cangüdəni koronavirusa yoluxdu
İrem Derici övladlığa uşaq götürür
637 bal toplayan qız: “İnternatda oxumuşam…” – VİDEO
Əqrəb və Dolça bürcü uyğunluğu
Dəyişmək
Yaz-yay ayaqqabıları
Gözəllik Müsabiqələrindəki Qalmaqallar-FOTO
Qiyabi təhsil ləğv olunur?
Acun "Survivor"və "Exathlon" yarışlarının gələcəyindən danışdı-FOTO
Yer üçün yeni BÖYÜK TƏHLÜKƏ
Hansı günlərdə oruc tutmağın savabı daha çoxdur?
Sabah hava necə olacaq?
"Brent" markalı neftin qiyməti 50 dolları keçdi
Hulusi Akardan Fransa Senatının Qarabağla bağlı qətnaməsinə SƏRT REAKSİYA
Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi sürücülərə müraciət etdi
"Qarabağda müharibə istənilən an başlaya bilər"
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-7
Hicablı xanımlar üçün
Putindən Əliyevə dəvət
İngilis dili - XXXI dərs
Daha bir ştat 31 mart Soyqırımı Günü ilə bağlı qətnamə qəbul edib
Meyvələrin məzəli halları
Ledi Qaqa yeni Sevgilisi ilə-FOTO
Yaddaşı bərpa etmək olacaq?
Azərbaycanda şimşək çaxacaq, yağış yağacaq
İşində nömrə bir olmaq istəyənlər oxusun
Facebook-un əsas sirri... - İstifadəçilər üçün vacib xəbər
Məşhur aktrisa koronavirusa yoluxdu
Azərbaycan dilinin informasiya bazası yaradılacaq
Emberin məhkəmə rəyi üzə çıxıb
- ŞƏRHLƏR