Dəyərli xanımlarımız,sizlərlə Fitli qazan haqqında bildiklərimi bölüşmək istəyirəm.Doğrusu bu qazanla tanışlığım ailə həyatı qurub İstanbula gəlişimdən sonra oldu.Əvvəlcə bir qədər çəkinsəm də,sonra marağımdan bu qazanla yemək bişirmənin zövqünü çıxardım.Hazırda fitli qazandan ilk qorxu hissim yoxa çıxıb və yeməkləri tez və ləzzətli bişirməyə nail oluram.
Bunları sizlərlə də paylaşım...
Fitli (tezbişirən) qazan yeməkləri sürətli bişirmək üçün buxar gücündən yararlanma prinsipi ilə çalışan qazandır.
Təzyiqlə suyun qaynama dərəcəsi arasındakı əlaqədən hərəkətlə ortaya çıxmışdır. Fitli qazan yeməkləri yüksək istilikdə və tamamilə bağlı halda bişirdiyinə görə, yeməklərin bişmə müddətini ən aşağıya endirən, qaynadığının başa düşülməsi üçün buxar dəliyi əlavə edilmiş qazandır. Fitli qazanlarda partlama təhlükəsinə qarşı, təzyiqə, bu səbəbdən bişmə dərəcəsinə görə nizamlana bilən bir buxar dəliyi vardır və təzyiq qalxınca fit hava qaçıraraq qazanın partlamasına mane olar. Fitli qazan adını da bu səbəbdən almışdır.
İcadı və inkişafı
1679-cu ildə İrlandiyalı fizik Robert Boylanın da assistenti olan Fransız fiziki Denis Papin ağır bir dəmir qazan istifadə edərək bir təcrübə etdi. Üzərinə bir qapaq qoydu və yüksək istilikdə qaynatdı.
Yemək bişirilən qazanın qapağını möhkəm -möhkəm bağlamış, buxarın təzyiqiylə qapağın atılmasını önləmək üçün də üstünə bir ağırlıq oturtmuşdu. Ancaq, qapağın üstünə qoyulan ağırlıq, qazan partlama nöqtəsinə gəldiyində atılıb buxarı havaya buraxacaq qədər olmuşdu. Nəticə olaraq yeməklər normal qazanlara görə çox daha sürətli bişdi. Bu görüş Papinin qazanı olaraq adlandırıldı.
Əvvəllər çuqundan edilən fitli qazanları sonraları torpaq, mis, alüminium, emaye və şüşədən olanlar izlədi.
Yeməklər normal bir qazanda isidildiyində suyun qaynama nöqtəsi olan 100 dərəcəyə gəlindiyində, su bu dərəcədə qaynar və bütün su qaynayana qədər bu istilik sabit qalar və yemək də bu istilikdə bişər. Fitli qazanda isə buxar xaricə çıxa bilmədiyindən qazanın içindəki təzyiq getdikcə artar, bu səbəbdən su 100 dərəcədə qaynamaz, qazandakı istilik 125 °C (257 °F) dərəcəyə qədər çıxar.
Beləcə bişirilməsi istənən qidaların istiliyi suyun qaynama dərəcəsindən çox daha yüksəyə çıxmasına baxmayaraq yüksək istilik yeməyə sürətlə nüfuz etdiyindən, vitamin və minerallar təxribata uğramadan daha tez bişirilməsi təmin edilər. Bu qazanla ət qaynaması ən çox yarım saatda, quru tərəvəzlər iyirmi dəqiqədə bişə bilərlər.
Üstünlükləri
* Suyla bişən yeməklərin vitamin və qidaları yox olar buna görə buxarla bişən yeməklər suyla daha az təmas içində olacaqları üçün qoxuları(aroma) itməyəcəyindən daha ləzzətli olar.
* Fitli qazanda bişən yeməklər oksigenlə təmas etməz.
* Çox qısa müddətdə bişmə əldə olunur...
Diqqət yetiriləcək xüsuslar
* Təzyiqli qazana qoyulacaq vəsait və suyun miqdarı qazanın yarısını keçməməlidir.
* Qazana az da olsa mütləq su qoyulmalıdır. Susuz bişirmə qazanın çatlamasına səbəb ola bilər.
* Bişirmə müddəti təzyiq düyməsi bağlanıldıqdan sonra tutulmalıdır.
* Yemək bişdikdən sonra təzyiqi salmadan qazanın qapağını açmağa çalışılmamalıdır. Bu müddəti qısaltmaq üçün qazan su dolu bir qaba oturdulur ya da axan kran suyunun altına tutulur.
Bu qazan haqqında fikirlərinizi bölüşməyi unutmayın
XƏBƏR LENTİ
Gölköy kəndində koronavirusdan belə qorunurlar-FOTO
“ASAN ödəniş” sistemi işə düşəcək
Sonsuzluğun çarəsi tapıldı
Qorxunc statistika: Azərbaycanda cinsi tarazlıq pozulur
95 milyona ev aldı-FOTO
Lermontov dueldə öldürülməyib - FAKT
Şüuraltının gücü ilə nələr edə bilərik?
Bu sektorda çalışanların əməkhaqqı artıb
Yarmarkalarda qiymət bazardan niyə bahadır?
4D ultrasəs nə işə yarayır?
Həftə sonunun HAVAsı
Simpsonlar əlvida deyəcək
Rusiyada kilsə kəbininin qanuni sayılması təklif olunur
Obamanın da gəliri aşağı düşüb
Böyük Britaniyada milyondan çox insan bu adı daşıyır-FOTO
Milli Məclis sədrinin və deputatların maaşı artırıldı
Qurban bayramı namazı necə qılınacaq?
Cəbhədə nə baş verir?
Solaxay uşaqlarla necə davranılmalı?
Prezident Leyla Əliyevanı Şuraya üzv təyin etdi
Məşhur müğənni koronavirusa görə konsertini ləğv etdi
Vladimir Putin Qarabağdakı münaqişənin sülh yolu ilə həllindən danışıb
Attraksion xarab oldu, insanlar bir neçə saat təhlükəli vəziyyətdə qaldılar - VİDEO
Bu da Bekhemlərin yaşadığı malikanə - FOTO
Cennifer Lopez Yeni Tərzi ilə Diqqət Çəkdi-FOTO
Prezident tək yatmaqdan qorxur - Məşhur türk rəqqasın tələbi...
Aynur Aydın hər kəsi HEYRƏTLƏNDİRDİ-FOTO
Belə insanlara əsla etibar etmə...
Deyirlər ki, Dəccal artıq doğulub...
Qeyri-adi paxıllıq-VİDEO
Gül Həccə getdi
Malta mənzərələri rəsmlərdə
Çində koronavirusa yoluxma hallarının sayı yenidən artır
Can Yaman Etiraf Etdi
Un zəhərlənməsi nədir?
İlk dəfə metroya mindi məsxərəyə qoyuldu-FOTO
Haker 24 dəfə cek-pot uddu
Süni tənəffüs cihazındakı xəstələrin sayı artdı
Bu rayonlarda qaz kəsiləcək
Tubadan Ayrılıq AÇIQLAMASI
Cəbhədən yeni xəbər
Gün ərzində dərinin sağlamlığını pozan 4 hal
Məşhurların gəlinlikləri
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-4 Sentyabr
Selluliti aradan qaldırmaq üçün təbii yollar
Fransızsayağı armud piroqu (foto resept)
Polad Həşimovun adı küçəyə verildi
Sabah Qaz Olmayacaq!
Günün qoroskopu: İşlərinizi qaydasına salın!
Qarabağa qoşun yeridilməyəcək
- ŞƏRHLƏR