Artıq yarım əsrdən çoxdur ki, qeyd etdiyimiz beynəlxalq qadınlar gününün mənşəyinə qısa bir nəzər salaq.
8 Martın beynəlxalq qadınlar günü elan edilməsi haqda qərar 1910-cu ildə, sosialist qadınların Konpenhagendə keçirilən ikinci beynəlxalq konfransında qəbul edilib. Bayram ilk dəfə 1911-ci ildə ABŞ-da və bir sıra Avropa ölkələrində qeyd olunub. 8 mart 1966-cı ildə SSRİ rəhbəri Leonid Brejnevin sərəncamı ilə qeyri-iş günü və dövlət səviyyəli bayram elan edilib.
Beynəlxalq qadınlar bayramı günü kimi məhz 8 mart tarixinin seçilməsi qərarı bir qədər müəmmalı görünür. Ən azı ona görə ki, qadın zəhmətkeşliyi, mübarizliyi ilə bağlı heç bir qabarıq və ya məşhur hadisə, heç bir tanınmış qadının ad və ya doğum günü martın 8-nə təsadüf etmirdi. Bəs niyə məhz 8 Mart?
Bəzi tarixçilərin fikrincə, 8 martın təqvimə qırmızı rəqəmlərlə düşməsinin səbəblərini bilmək üçün 1910-cu ildə həmin günün bayram kimi qeyd olunması təşəbbüsünü irəli sürmüş Klara Setkinin şəxsiyyətinə, xüsusən onun milli mənsubiyyətinə nəzər salmaq lazımdır. Yəhudi Klara Setkinin təklif etdiyi 8 Mart günü 1910-cu ildə yəhudilərin Purim bayramı ilə üst-üctə düşürdü (yəhudi təqvimində Purim bayramının yeri dəyişir). Purim bayramı isə yəhudilərdə qadın ağlı, eyni zamanda bu millətin özünümüdafiə haqlarını simvolizə edir. Bibliya rəvayətlərinə görə, miladdan əvvəl 480-ci ildə yəhudilərin Babil əsarətindən qurtulmasından sonra arzu edənlərin Qüdsə qayıtmasına icazə verilib. Amma "özünü tutmuş" yəhudilər bunun üçün tələsmirdilər. Bu vəziyyət iranlıları getdikcə daha çox narahat etməyə başlayırdı. İran ordusunun baş komandanı Aman İran şahı Kserksin yanına gedərək vəziyyəti ona danışır. Kserks isə bütün yəhudiləri qırmağı qərara alır. Kserksin arvadı, özünün yəhudi olduğunu hamıdan gizli saxlayan Esfir ərinin qəbul etdiyi qərarı dəyişdirməyə nail olur. Nəticədə İran şahının çıxardığı qərarda yəhudilərin deyil, onların düşmənlərinin öldürülməsi nəzərdə tutulur. Tezliklə yəhudilər antisemit iranlıları darmadağın edərək Amanın qulağını kəsirlər. Yeri gəlmişkən, indiyədək yəhudilər Purim bayramında Amanın qulağını rəmzləşdirən üçbucaq şirniyyat növü bişirirlər. Çox güman ki, Klara Setkinin təklifinin əsasında şəxsi maraqlar durub. İnqilabi hərəkatın da öz bayramlarının olması istəyi aydındır. Məsləkdaşlarını həvəsləndirmək, fəhlə kişilərlə yanaşı, qadınları da mübarizəyə qatmaq ağıllı və effektli ideya idi. Bütün bunları nəzərə alaraq, demək olar ki, 8 Mart, sadəcə, qadınlar günü yox, qadın-inqilabçılar günüdür.
8 Mart Sovet İttifaqından qalma bayram olsa da, Azərbaycanda indiyədək qeyd edilir. Ədalət naminə demək lazımdır ki, qadınların kütləvi şəkildə savadlanması, müəyyən hüquqlara malik olması həmin dövrə təsadüf edir. Bəlkə də buna görədir ki, 8 Mart digər sosializm mənşəli bayramlardan fərqli olaraq, artıq müstəqillik qazanmış keçmiş SSRİ respublikalarının təqvimindən bu günə qədər silinməyib. Müasir dövrdə Azərbaycan qadını inkişaf etmiş sivil ölkələrin qadınlarından heç nə ilə geridə qalmır, hətta elmin bir sıra sahələrində öndə gedir.
1998-ci ildə Azərbaycanda Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılıb. Azərbaycan həm də Avropa Şurasının qadınlarla bağlı bürosunda təmsil olunur, BMT-nin qadın məsələləri üzrə komissiyasının tam hüquqlu üzvüdür. 1995-ci ildə isə ölkəmiz qadınlara qarşı münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq konvensiyaya qoşulub.
Səhiyyədə çalışanların 70, təhsil işçilərinin isə 69 faizi qadınlardan ibarətdir.
T. BABAYEVA
XƏBƏR LENTİ
Sürcülərin işi asanlaşır
Myasnikovdan koronavirus PROQNOZU: “2023-cü ildə...”
Paşinyandan ŞOK ETİRAF: "Uzun illər səhv etmişik"
"Wi-Fi"yın sürətini artırmaq üçün bunları edin
Sobada toyuq (foto resept)
Gündə 22 saat oruc tutur
ATƏT XİN başçıları sabah Dağlıq Qarabağ münaqişəsini müzakirə edəcəklər
Dörd "virtual Madonna" bir səhnədə-VİDEO
100 yaşlı seçici: "Ən böyük arzum növbəti seçkilərdə..."
Diqqət: Xəzərdəki xəstəlikdən qorunun
Azərbaycanlı iş adamı kosmosda dövlət yaratmaq istəyir
Toppuş bulkalar (foto resept)
Hamilə qalmaq istəyənlər nəyə diqqət etməlidir?
Putin İrəvanı iki yerə böldü
Yenə devalvasiya olacaq?
Çində koronavirusla bağlı məlumatların gizlədilməsinin səbəbi açıqlandı
Azərbaycanda gediş haqları qalxacaqmı?
Sabahın havası - XƏBƏRDARLIQ
HAVA necə olacaq?- 16 fevral
Güney Azərbaycana səyahət-Zəncan
Qara duzun xeyri və zərəri
Qırmızı şərabın faydaları
Bir ay əvvəl nişanlanan məşhur cütlük ayrıldı
Xudavəngin vaizindən ermənilərlə monastırda yaranmış mübahisə ilə bağlı AÇIQLAMA
Koronavirusla bağlı SON STATİSTİKA
Azərbaycan üçün YENİ REKORD - 63 ölkəyə vizasız səfər mümkün oldu
Facebook, Instagram və WhatsApp-ın işində problemlər yaranıb
HAVA necə olacaq?-26 noyabr
Sentyabrda hava necə olacaq?
Kədəri aradan qaldıran qidalar
Bu ayaqqabılar zövqünüzcədirmi?
Müəllim olmaq istəyən 1793 nəfərə şad xəbər
Karantin qaydalarını pozanların robotlarla imtahanı - VİDEO
Çox yatmaq beyini zəiflədir
Din xadimləri üçün vahid geyim forması tikilir
Şahzadə Diananın paltarı 202 min dollara satıldı-FOTO
Bakı gülə qərq olub (FOTO)
Dünya 100 il əvvəl
Yaşıl soğanı təzə saxlamağın YOLLARI
Badımcan sarması(foto resept)
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə növbəti imtahanlar keçirilir
15 nəfəri xilas edən müsəlmana “Legion” ordeni verilə bilər
Qışda hansı ətirlərdən istifadə etməli?
Sabahın HAVAsı
Toy karvanının qabağını kəsən uşaqlar cərimələnəcək
Qardaş qısqanclığı
Kartoflu ispanaq kotleti (foto resept)
2013-cü ilin saç modelləri
Məhsəti Gəncəviyə həsr olunmuş sənədli-bədii filmin təqdimatı olacaq
Avtobuslarla bağlı yeni qadağa
- ŞƏRHLƏR