Delfinlər üçün nəfəs almaq insanlarda və ya digər quruda yaşayan məməlilərdə olduğu kimi bir refleks deyil, iradəli hərəkətdir. (Betty Mamane, Le Surdoue du Grand Bleu, Science et Vie Juniour, Avqust 1998, s.79-84)
Yəni biz necə yeriməyə qərar veririksə, delfinlər də nəfəs almağa qərar verir. Bu, heyvanın suda yatarkən boğularaq ölməməsi üçün görülmüş tədbirdir. Delfin yatdıqda beyninin sağ və sol yarımkürələrini təqribən on beş dəqiqə fasilə ilə işlədir. Bir yarımkürə yatarkən digər yarımkürə nəzarət edərək heyvanın suyun səthinə çıxmasını təmin edir.
Delfinlər balıqlar kimi su içində nəfəs alıb-verə bilmirlər. Bu səbəbdən nəfəs almaq üçün nizamlı şəkildə suyun səthinə çıxırlar. Başlarının üstündə hava alıb-vermələrini təmin edən bir dəlik var. Delfinlərin orqanizmi o qədər mükəmməl quruluşa malikdir ki, heyvan suya baş vurduqda bu dəlik bir qapaq tərəfindən avtomatik bağlanır və bu sayədə içəri su keçməsinin qarşısı alınır.
Su səthinə çıxdıqda isə qapaq yenə avtomatik açılır.Delfinlərin ağızlarındakı dimdiyə bənzərə çıxıntı isə sudakı hərəkətlərini asanlaşdıran başqa bir xüsusiyyətdir. Heyvan bu quruluşu sayəsində suyu daha yaxşı yarır və daha az enerji sərf edərək daha sürətlə üzür. Müasir gəmilərin burunlarında da delfinlərin ağzına bənzər çıxıntı var. Bu hidrodinamik quruluş gəmilərin sürətini də eynilə delfinlərinki kimi artırır.
Bundan başqa delfinlər elm adamlarını təəccübləndirəcək qədər sürətlə üzürlər. Delfinlərin bədənlərinin ətrafından suyun axması qüsursuz şəkildə baş verir. Bunun səbəbi delfinin dərisi üzərində aparılan tədqiqatlar nəticəsində tapılmışdır. Delfinin dərisi üç qatdan ibarətdir.
Xarici qat incədir və çox elastikdir, daxili təbəqə qalındır, plastik tüklü fırçaya bənzəyən elastik çubuqlardan ibarətdir. Ortadakı qat isə süngərəbənzər maddədəndir. Beləliklə, çox sürətlə üzən delfinə dəyən sudan girdab əmələ gəlməyə başladıqda xarici dəri qatı bu girdabın səbəb olduğu yüksək təzyiqi daxili qatlara ötürür və daxili qatlar bu yüksək təzyiqi aradan qaldırırlar. Əmələ gələn girdab, beləliklə, böyüməyə başlamadan itir.
Heyvanlar içində sadəcə delfinlərə xas olan bu formaların hamısı üstün yaradılışın açıq dəlillərindəndir. Hər canlı kimi delfinlər də yaşadıqları şərtlərə ən uyğun bədən quruluşu ilə yaradılmışdır.
R.Əkbərov
XƏBƏR LENTİ
Uşaqlar üçün corablar
Ölkədə ilk: Ordu qadına tapşırıldı
Böyük sənətkarın ölüm səbəbi 168 il sonra bilindi
Məşhurlardan dəriyə qulluq maskaları
Dövlət Neft Fondunun yeni inzibati binasının açılışında
Asan boxaça (foto resept)
Xiyar pəhrizi
Ağlasığmaz, amma həqiqət olan görüntülər
Kompüteriniz üçün maraqlı şəkillər - FOTOSESSİYA
Panço tortu (foto resept)
Azərbaycanda buraxılış imtahanlarının keçirilməsinə başlanılır
Dima Bilan psixiatrik klinikaya yerləşdiriləcək
Şam ləkəsinin çıxarılması
Böyük savaş xəbərdarlığı
Azərbaycan otellərinin 1 gecəlik qiyməti - ŞOK
Alimlər koronavirusa qarşı peyvənd hazırlayırlar
İki gün keçirilməyən dərslər necə tənzimlənəcək? - AÇIQLAMA
Aleyna Tilki reklam qiymətini qaldırdı
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə əlavə yerləşdirmənin nəticələri elan edildi
Dini liderlər dünyanı sülhə çağırdılar
4 gün iş olmayacaq
Muzeydən 1,5 milyon dollarlıq kitab oğurlandı
Duvaq seçərkən...
Əfqanıstanda təyyarə qəzasında həlak olmuş azərbaycanlıların adları bilindi
İsveçrədə yeni prezident seçildi
"Son zəng" yalnız 2 saat ərzində keçirilir
Yeni İllə bağlı bir həftəlik qeyri-iş günü?
2013-cü ilin ən uğursuz filmləri
Uşaqların təhsilində bağçaların rolu – sosial adaptasiya
Sellüliti kremsiz də “görünməz” etmək olar
Ərdoğanın yaşlı qadınla söhbəti rekord qırdı - VİDEO
"Telegram"ın işində qüsurlar yarandı
Sellülitə qarşı ən yaxşı 5 krem
Daşaltı əməliyyatından 23 il ötür
Arıqlamaq üçün ideal bitki-Razyana
Ərdoğanın oğlu həbs edilə bilər
Günün qoroskopu:ailə üzvləri ilə ünsiyyətdə səbrli olun
Putin: “Birgə monitorinq mərkəzinin harada yerləşəcəyinə Azərbaycan özü qərar verəcək”
Yağ ləkəsini necə təmizləməli?
"Çukur" mövsum finalına hazırlaşır
Ağ nöqtələrin yaranma səbəbi və onlardan xilas yolu
Qədəhlər niyə toqquşdurulur?
Paris Moda Həftəsində üst geyimlər
Azərbaycanda dərmanların vahid qiymətlə satışına başlanıldı
Müəllimlərin attestasiyası ləğv olunur
Özcan Dəniz bu serialla geri dönür
Azərbaycan Prezidenti və xanımı "Formula 1" Azərbaycan Qran Prisinin qaliblərini mükafatlandırıblar
Ömrə yazılmayan bir saat
2017-ci ildə yeni aksesuar trendi: saçaqlı sırğalar
“Evdə qal” çağırışına etiraz etdi koronavirusa yoluxdu-FOTO
- ŞƏRHLƏR