ABŞ-dakı LİGO və Avropadakı "Virgo"nun liderliyi ilə dünyanın müxtəlif ölkələrindəki 70 rəsədxana iki ulduzun toqquşduğunu bəyan ediblər.
Milli.Az Sciense-ə istinadən bildirir ki, Yerdən təqribən 130 milyon işıq ili uzaqlığında, NGC 4993 qalaktikasında olan ulduzların hər biri Günəş ağırlıqdadır.
Toqquşmadan sonra cazibə dalğaları 100 saniyə davam edib. Bundan sonra isə 2 saniyə ərzində qamma şüalanması olub.
İki ulduzun toqquşması nəticəsində yaranmış elektromaqnit şüalanması rentgen, ultrabənövşəyi, optik, infraqırmızı və radiodalğa diapazonlarında qeydə alınıb.
Amerikalı astronomlar hələ 2015-ci ildə məkan və zamanı əyərək dəyişən cazibə dalğalarını aşkarlamışdılar. Bu dalğalar Yerdən 1 milyard işıq ili uzaqlıqdakı iki qara dəliyin toqquşması nəticəsində yaranmışdı.
Olay 2016-cı ilin noyabrında və 2017-ci ilin avqustunda təkrarlanıb. Bu tədqiqatlar Albert Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsini təsdiqləyərək astronomiyada yeni səhifə açıb. Ən azı "Böyuk Partlayış" nəzəriyyəsi yenidən, daha təkmil şəkildə araşdırılacaq.
Alimlər Rayner Vayss, Barri Beriş və Kip Torn isə tədqiqata görə Nobel fizika mükafatını aldılar.
"Cazibə-dalğa astronomiyası indiyədək elektromaqnit astronomiyası vasitəsilə tədqiqatı mümkün olan neytron ulduzların araşdırılması istiqamətində yeni, möhtəşəm imkanlar yaradır", - LİGO rəsədxanasının icraçı direktoru Devid Reytse deyib.
Astronomlar bildirirlər ki, iki neytron ulduzun toqquşması nəticəsində optik işıq formasında elektromaqnit şüalanması yaranır. İşıqlanma güclü teleskoplar vasitəsilə müşahidə olunmaq üçün yetərincə parlaqdır ki, bu da cazibə dalğalarının mənbəyinin varlığına ilk əsaslı sübutdur.
Qamma partlayışının olduğu isə göstərir ki, ulduzların toqquşması nəticəsində "kiloyeni", yəni adi yeni ulduzdan 1000 dəfə güclü yeni neytron ulduz yaranıb.
Ulduzların toqquşaraq birləşməsi nəticəsində yaranmış işıq selini bir neçə güc münaşihə etmiş astronomlar parlayan kürənin yoxa çıxdığını, rəngini mavidən qırmızıya dəyişdiyini görüblər.
Sonuclar daha bir nəzəriyyəni təsdiqləyir: neytron ulduzların, yəni həddən ziyadə sıx ulduz obyektlərinin toqquşması qızıl və platin kimi kimyəvi elementlər yaradır. Ulduzların birləşməsi zamanı ayrılan neytronlar r-nukleosintez adlandırılan prosesdə birləşir.
Belə toqquşmalar Kainatın ağır elementlərlə zənginləşməsi prosesinin də tərkib hissəsi ola bilər.
XƏBƏR LENTİ
Məşhur aktrisa öldü-FOTO
Ruhlar haqqında
Saba Tümer paylaşdığı FOTO ilə gündəmdədir
Daha sağlam və gənc görünmək üçün 10 yol
Ana südü niyə lazımdır?
Körpənizi hovuza nə vaxt apara bilərsiniz?
Məşhur aktrisa üzünə döymə etdirdi-FOTO
Bildirçin yumurtasının faydaları
Android bazarı ələ aldı
Bu dəfə yol bağlanmayacaq
Onun ecazkar sənəti, melodiyası
Şarapovadan gözlənilməz addım: Telefon nömrəsini paylaşdı - FOTO
"Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir" - Səfir
Ankara Əsədi dialoqa çağırdı
Ətir vurma sənəti
Timoşenko əleyhinə etiraz aksiyası keçirildi
Köhnə pianodan xəzinə çıxdı
Ölkədə bahalaşan və ucuzlaşan məhsulların SİYAHISI
İt ruh gördü - Sahibəsi dondu qaldı
Culia Robertsin son görünüşü təəccübləndirdi-FOTO
Super lüks, təyyarə təki Mercedes hazırlanıb
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? -20 İyun
Prezidentdən evsizlərə müjdə
Maraqlı tort nümunələri
“Ermənistanla sərhədlər açılmayacaq”
Üzük qaşında bir dünya
Dünyanın virtual muzey və qalareyaları
1 kilo arıqlamaq üçün neçə saat yeriyək?
Səkkiz il yeyib içməyən yoq öldü
Zibillikdəki avtomobildən "sənət əsəri" yaratdı - FOTO
Azərbaycanda müəllimlərin işə qəbulu üçün növbəti müsabiqə elan edilib
Davamlı makiyaj edənlərə bitki mənşəli təkliflər
Sevginin sağlamlığa 5 faydası
İrəvanın yeni savaş hazırlığı
Şaxta babanın olmadığını uşağa hansı yaşda deyək? - PSİXOLOQ TƏLİMATLANDIRIR
Zakir Həsənov ön cəbhədə zabitləri topladı, göstərişlər verdi
Şanelin 7 əsas prinsipi
Sərt karantin günlərində ev heyvanlarını gəzdirmək olar? - AÇIQLAMA
Azərbaycanda bu tələbələrə kredit veriləcək - SİYAHI
SON DƏQİQƏ: Koronavirusla bağlı ŞAD XƏBƏR AÇIQLANDI
Uşağa adı kim qoymalıdır?
Hülya Avşar bu hərəkəti ilə Ronaldunu kölgədə qoydu - VİDEO
Rayonlar və şəhərlərarası hərəkətinə icazə verilən şəxslərin SİYAHISI
Ərdoğanın oğlu Mənsimovdan daha bir gəmi aldı
Gəlinlərə toydan əvvəl xüsusi maskalar
Məşhur aktyoru kimsə tanımadı-FOTO
Ekstrasens Zirəddin: "Özünüzü biabır etməyin"
Yoldaşım məni niyə ilk günkü kimi sevmir?
Avropalı parlamentari: "Ermənistan işğala son qoymalıdır"
Məşhur ulduz Antalyada konsert verəcək