Qış və erkən yaz mövsümlərində insan orqanizmində vitaminlərin çatışmazlığı baş verir. Demək, xüsusən bu zaman orqanizmin vitaminlərə olan ehtiyacını ödəmək üçün tərəvəzlər və meyvələrdən mümkün qədər çox istifadə edərək, onların tərkibindəki mineral maddələrdən və vitaminlərdən faydalanmaq vacibdir. Bunun üçün qış və erkən yazda qəbul edilən tərəvəzlərin nə dərəcədə faydalı olduğunu seçmək, onları termiki işləmədən keçirərkən tərkibindəki faydalı maddələrin qoruyub saxlanmasına çalışmaq lazımdır.
Tərəvəz alarkən əsasən nəyə diqqət yetirmək lazımdır?
Bu haqda mütəxəssislərin fikri belədir: ilk növbədə üzərində yarpaqları, tağı, saplağı və bəndəmi olan tərəvəz almaq lazımdır. Məsələn, kökün, çuğundurun kötüyündə yaşıl yarpaqların qalması onları tez xarab olmaqdan qoruyur. Bunu digər göyərti və tərəvəzlərə də aid etmək olar.
Ağ kələmi seçərkən özəyinə fikir verin. Əgər o, bir qədər hündürə qalxıbsa, bu çox yaxşıdır. Kələmin tərkibinə çoxlu miqdarda pestisidlər toplanır ki, üst ləçəkləri təmizləməklə bunlardan azad olmaq olar. Qalanlarının isə ən ətli, yəni mərkəzə yaxın hissəsini kənar edin: əsas zərərli maddələr məhz burada toplanmış olur.
Çuğundur isə gübrələri sanki süngər kimi özünə çəkir. Ona görə də istər çiy, istərsə də bişmiş çuğunduru yaxşıca təmizləyin, qabığını soyun, təpəsini dərin kəsin.
Gül kələmi alarkən orta böyüklükdə olanlara diqqət yetirin: onların uzunmüddətli termiki işləməyə məruz qalmasına ehtiyac yoxdur. Çünki bu zaman vitaminlərin çox hissəsi məhv olur.
Kartof tərəvəzindən danışmağa xüsusi ehtiyac var. Tərkibi kiçik olan ailələr üçün çoxlu miqdarda kartof ehtiyatı toplamaq düzgün deyil. Belə ki, iri kisələrdə havasız qalan kartof tez bir zamanda çürüyür və ya onda yeni cücərtilər əmələ gəlir ki, bunların da tərkibində solanin adlı maddə var. Həmin maddə mədə-bağırsaq traktının və qaraciyərin fəaliyyətinə mənfi təsir göstərir. Birdəfəyə çoxlu miqdarda kartof bişirməyə də ehtiyac yoxdur, çünki ertəsi günə qədər saxlanılan kartof nəinki dadını, eləcə də keyfiyyətini itirmiş olur. Bundan əlavə, Amerika alimləri güman edirlər ki, solanin bədxassəli şişlərin əmələ gəlməsinə şərait yaradır. Bu maddənin miqdarı kartofun yaşıl hissələrində də cəmlənmiş olur. Belə kartofu mütləq qabığı ilə bişirmək, yaşıl hissələrini isə dərindən kəsərək atmaq lazımdır.
Ardı var...