İki fərq
Mən gəncliyimdə iki ədəbiyyat məruzəçisi tanıyırdım.
Biri xeyirxah, ikimetr boylu proletar (tire) intelligent idi.
Digəri isə qəlbiqara, özündənrazı intelligent (tiresiz) idi.
Birincisi masada oturarkən dahiyanə şeirlər yazar, dostlar əhatəsində öz fikir və biliklərini bölüşər və pivəni çox sevərdi.
İkincisi alovlu məqalələr çap etdirər, cansıxıcı tərzdə ağıllı danışardı, amma onun nə içməsini (ümumiyyətlə, nəsə içirdimi?) bilmirdim.
Ədəbi toplantılarda birincisi çox parlaq, amma uzun nitqlə çıxış edərdi. Ona qulaq asmaq öncə maraqlı olsa da, sonra bezikdirici gəlirdi.
İkincisi adətən yerindən replikalar atar, söz alanda isə dava-dalaş salar, sanki, tribunadan tez qovulacaqmış kimi fikirlərini olduqca qısa ifadə edərdi.
Vaxt keçdi, onlar qocaldılar.
Birincisi kök, xoşagəlməz və ağlını səfehliyə bağışlamış bir şəxsə çevrildi. Onun ayıqbaşlı halına rast gəlmək mümkün olmurdu. Doğma və yaxınlarını da eyni mövzularla bezdirirdi. Eyni zamanda, vecsizlik düşkünü idi.
İkincisi daha arıq və aqressiv olmuşdu. Onun yazılarında əvvəlki kimi daha çox "öd" effektinin dərki, ecazkar görünən gərəksiz sözlər, amma ağıldan az şey qalmışdı. Eyni zamanda, şöhrətpərəstlik düşkünü idi.
Hər ikisi öz xarakterinin qurbanına çevrilmişdi.
Hər ikisinə də bir insanlıq təəssüfüm var.
Birincisinə hədsiz təəssüflənirəm, çünki onun xeyirxah istedadı insanlara daha çox səmərə verə bilərdi. Lakin tənbəllik və pivə onun bu məqamını əngəllədi.
İkincisinə qarşı isə elə də böyük təəssüfüm yoxdur, çünki lap əvvəldən onun qəlbiqara istedadı barsız əncir ağacına bənzəyirdi.
Həm də ona görə ki, onlardan biri mənim köhnə dostum, digəri, sadəcə, uzaq tanışım idi. Bu isə, bizim Odessada deyildiyi kimi, iki böyük fərqdir.
Müəllif: Vladimir Avçen
Tərcümə edən: Səbuhi Şahmursoy