O 24 illik ömrünə şairliyi, bəstəkarlığı, rəssamlığı, gözəl səsi, işləməyi, oxumağı, professional şahmat oynamağı və əzabları və nəhayət vərəmlə mübarizəni sığdırdı.
Bir çiçək yeni açmağa başlar,
Görənlər bir çiçək həmən qoparar.
Ona toxunanlar həpsi vicdansız.
Könül çalan əfi, canavar, qansız.
Sonra çiçək incə boynunu büküb,
Göz yaşı yerinə zəhərlər töküb
Gündən günə solur tikana dönür
Gözündə parlayan səadət sönür.
Bunu 11 yaşındaykən, 1932-ci ildə Ərtoğrol Cavid yazıb. Həmişə necəsən sualına dünənkindən yaxşı sabahkından pis deyən, Cavid soyadının daşıdığı üçün bütün qapılar üzünə bağlı olan möhtəşəm insan yazıb. Mən deyərdim ki, Hüseyn Cavidin dahiliyi yazdığı əsərlərdən cox tərbiyə verdiyi övladları olub. Ən böyük əsəri onun Ərtoğrol idi. Canlı əsəri olan Ərtoğrol cəmi 24 il ömür sürdü. O elə bir qabiliyyət sahibi idiki, bilmirəm fələkmi qısqandı onu yoxsa Tanrı bizdən tez aldı ki, ona çox əzab verməsinlər. Uşaqlığından yazdığı şerləri nə biləydiki zaman ötdükcə özü yaşayacaq. Sanki özü özünün tale yolunu qabaqcadan yazırdı. Ona şair desəm ruhu inciyər. Çünki gözəl bəstələri vardı. Hətda 10 illik fortepiono məktəbini 3 ilə bitirmişdi. Rus dilindən yüksək səviyyədə nə qədər bəstələri tərcümə etmişdi. Müsiqi tərcümə etmək üçün gərək ədəbiyyatı da, dili də gözəl bilməklə yanaşı gözəl musiqi duyumun ola. İlk böyük əsəri fortepiano üçün yazılımış “9 Lariasiya” dır. (1941-42 Ü. Hacıbəyova ithaf olunub) . Skripka ilə fortepiano üçün poema (1941) Nizaminin “Sevgili yar gəlmiş idi” qəzəlinə, Nigar Rəfibəylinin “Eşq olsun”, Türkmən şairi Kəminənin “Leylanın vəsfi”. T. Rəsizadənin “Səninlə olaydım” və s. Şerlərinə roman və mahnılar bəstələmişdir. Böyük Vətən müharibəsi başlarkən “Sərhəddən məktub” simfonik balladasının və marşlar yazmış, “Şeyx Sənan”, “Məshəti” operaları bir sıra kamera və instrumental əsərləri yarımçıq qalmışdır. 1939-42 illərdə Azərbaycanın Dövlət Konservatoriyasında Bülbülün rəhbərlik etdiyi xalq musiqisini öyrənən elmi-tədqiqat kabinetində çalışmış burada musiqi folkloru nümunələrinin toplamasında iştirak etmişdi. Baş qoşsaydı dahi riyaziyyatçıda olardı. C.Məmədovun xatirələrində yazib ki, Ərtoğrol ona bənzədiyi və riyaziyyat imtahanını özü verə bilməyəcəyini görüb Ərtoğrola onun yerinə imtahan verməyi xaiş edib. Ərtoğrol isə bu xahişi yerə salmayıb və imtahana onun yerinə girib , imtahandan əla qiymət alıb. Əla bilmədiyi fənn yox imiş. Hətda atası bir dəfə deyib ki -oğlum bütün fənlərdən əla oxuyursan amma bir sənət seç onun dalıyca get. Dəftərlərində səliqəsi və xətti belə hər kəsi valeh edirdi. O “şahmat partiyaları” adlı dəftərində günün qrossmeysterlərinin seçmə oyunlarını yazıbmış. Kim baxsa hər birini xüsusi şərhlə yazdığı bu dəftərin sahibini peşəkar olduğunu düşünərdi. Bu qədər ömrə həm əzablarla yaşamağı həm işləməyi həm oxumağı necə sığdırırdı. Bunları dedim, amma gözəl səsidə var idi. Hətda gözəl rəssamlığı da vardı. Bir sıra əl işləri durur. “Xalq düşməni”nin oğlu olduğu üçün cəbhəyə deyil, Gürcüstanda yerləşən fəhlə batalyonuna işləməyə göndərilmişdi. Lakin vərəm yaxasına necə yapışdısa bu qabiliyyətiləri özündə cəm edən dahi insanı aldı bizdən. Zaman onda qalib gəldiyini düşündü amma o vaxtdan ucadaydı. Rəfail Hüseynov Cavidlər ailəsi haqda yazarkən gözəl ad qoyub kitaba “vaxtdan uca. “ Zaman həmişə dahilərin qarşısında acizdi. Zaman kecəcək, yaşa dolacaq ama Ərtoğrolun dahiliyi, qoyduğu əsərlər daim yüksəkdə duracaq. Onu ölüm apardı, amma ölümün gözlərinə baxıb öz əməlləri ilə onu ağlar qoydu.
Mən Ərtoğrolu qısa olaraq sizə anlatsam da, bu məncə cox azdı. 800 vərəqlik kitabı qısaltdım sizə. İnsallah sizə nəyi isə çatdıra bildim və tanımayanlara tanıtdım.