Zamanında "YOX" deməyi bacarırsınızmı?
Psixoloqun təlimatı
Hər birimiz həyatda bəzən istəmədiyimiz işi görürük. Səmimi "Yox" cavabının əvəzinə "Hə" -"Bəli" deyirik. Ürəyimizcə olmayan işi görməyə söz veririk, nəhayət, o yerə catır ki, hətta mağazadan çox da lazım olmayan əşayanı "gülərüz, inadkar" satıcının təkidi ilə alırıq.
"YOX" deməyi öyrənək
Şübhəsiz, biz cəmiyyətdə yaşayırıq, və hər birimiz dostumuzun, iş yoldaşımızın xahişini yerinə yetirməliyik. Amma hər dəfə bu xahişlər çoxalır və nəhayət özümüzə ziyan verməyə başlayır. Bizim yaxınlarımız, dostlarımız manipulyatorlara çevrilirlər, biz də onların hər istəklərini yerinə yetirən "qullara" çevrilirik.
Ən əsas məqam ondadırki, zamanında bacarmadığımız işdən imtina etməklə biz yaxınlarımızı, yoldaşlarımızı pis vəziyyətdə qoyuruq, ümidlərini aldadırıq!
Səmimi insan imkanlarını bilib, rədd cavabı verməklə, dostunun probleminin hellini digər vasitə ilə axtarmaqda imkan yaradır. Və beləliklə ona real kömək edir.
Başqalarının istəklərini yerinə yetirərkən, insan öz məqsədlərini unudur, və arzulamağı yadırğayır, yavaş-yavaş özünü də itirməyə başlayır!..
Öz maraqlarımızı unudub kiminsə ücün sehrbaza çevrilməyi bizi nə məcbur edir?
Psixoloqlar buna bir necə səbəb getirirlər.
1.Özünüqiymətləndirmənin aşağı səviyyədə olması
Bu problemin kökü, elbəttə,uşaqlıq dövründədir. Ailədə az diqqət görən, fikri nəzərə alınmayan insan belə düşünməyə başlayır ki, əgər o hər sözlə razılaşsa, hamının dediyini etsə , onda hamının sevgisini qazana biləcək və bununla o "yaxşı insan" olacaq, dost-tanışın yanında hörməti artacaq.
Belə insanların özününqiymətləndirmə səviyyəsi aşagıdır və ətrafdakılara kömək etməklə onlar sanki özlərini təsdiq edirlər.
Şübhəsiz, belə insanın nə hörməti olur, nə də ki, onun sözünün əhəmiyyəti.
2. Valideynlərin örnəyi (təzyiqi)
Tez-tez valideynlərdən,yaşlılardan eşidirik , "Sən gərək ədəbli, nəzakətli olasan", "Tərbiyəli insan belə deməz", "Bizim ailədə kobud insan olmayıb", "Narazılığını göstərmə yoxsa, o inciyər, sonra səninlə heç kim dostluq etməz"- bu "kodlar" yavaş-yavaş insanın gəlbində "günah hissinə" çevrilir və zamanında "yox" deməyə mane olur.
"Mən əvəzolunmazam!", "Bu işi məndən yaxşı heç kim edə bilməz!" - bu yalnış fikirlər bəzən adamı əldən salır. Öz işlərini görməyə artıq gücü qalmır.
Digər səbəb tənhalıq qorxusu, "Birdən dostum məndən inciyər və mən tək qalaram"
Səbəblər müxtəlif ola bilər, amma daim kiminsə planı üzrə yaşamaq, istəklərini yerinə yetirmək insanı bezdirirsə, qıcıqlandırırsa, əsəbi olmağına gətirib çıxarırsa , onda bu problemdi və onu təcili həll etmək lazımdı.
1-ci addım
Cəsarətli olun! Axı nə ücün həmişə siz maraqlarınızı "qurban" verməlisiniz, nədəsə güzəşt etməlisiniz?! Dostunuzun səmimi olduğuna əmin olun. Razılaşma sizə hansı mənfi emosiyalar verməsi barədə ciddi düşünün!
2 -ci addım
"Təsəlli ilə rədd cavabı vermə" texnikasından istifadə edin. . "Mən səni başa düşürəm, amma təəssüf ki, heç cür kömək edə bilmərəm", və ya "Mən sənə kömək etmək istərdim, amma imkanım yoxdur" cümlələrini istifadə edin. Yaltaqlanmayın, üzr istəməyin , çalışın sözləriniz inandırıcı olsun.
3-cü addım
Gözləməyin ki, cavabınız dərhal qəbul ediləcək. Manipulyator insanlar sizi çox yaxşı tanıyırlar. Onlar cəhdlərini bir neçə dəfə təkrar edəcəklər. Siz isə sözünüzdə möhkəm olun. Öz mövqeyinizdən çəkilməyin. Beləliklə hər dəfə özünüzü düşünərək, maraqlarınızı müdafiə edərək şəxsiyyət kimi ucalacaqsız.
Sizə uğurlar!