Aşiq olanda qarnımızda kəpənəklər uçduğunu, qəlbimizin tez-tez döyündüyünü deyirik. Bəs aşiq olanda həqiqətən də bədənimizdə və beynimizdə dəyişiklər olduğunu bilirsinizmi?
Eşqin 3 mərhələsi vardır:
1.İstək
2.Özünə çəkmək
3.Bağlılıq
Hər eşq və aşiq bu mərhələləri yaşayır.
İstək passiv bir faktdır və belə demək olarsa, qarşınızdakını dəli kimi arzulamakdır.
Cazibədarlıq isə bir növ gözləri kor edən təsirdir. Birinin diqqət mərkəzindəsinizsə ya da romantizm sizi əsir aldısa, ümumiyyətlə məntiqli düşünə bilməzsiniz. "Eşqin gözü kordur " atalar sözünün əslində nə qədər doğru olduğunu bu zaman hiss edirsiniz. Təsirləndiyiniz adamın bəzi xüsusiyyətləri gözünüzü tutacaq və onu istəməkdən özünüzü saxlaya bilməyəcəksiniz. Bu mərhələ isə tamamilə bioloji quruluşumuzla əlaqəlidir.
Bağlılıq isə eşqin bir müddətə uyğunlaşan halıdır. Eşqin cadusundan yavaş -yavaş həqiqətə doğru addım atdığınız mərhələdir. Bu mərhələdə problemlər yaşaya bilərsiniz və ancaq güclü əlaqələr davam etməyi bacarar.
Eşqlə əlaqədar maraqlı məlumatlar…
• MRI göstərmə sistemiylə eşqin beynin bir bölgəsində hərəkətlərə səbəb olduğu məlum olmuşdur. Eyni bölgə narkotik asılılığı olduqda da təsirlənir.
• Eşqin ilk mərhələlərində beynin seks motivi və bağlılıq kimi bölgələri aktiv hala gəlir.
• Aşiq olduğunuzda qandakı serotonin səviyyəsi düşür. Eyni təsir obsesiv-kompulsiv pozğunluqlarda da müşahidə edilmişdir.
Yəni aşiq olduqda beynimizdə nələr olur ?
Eşq, narkotik asılılığı, obsesiv-kompulsiv pozğunluqlar və digər beyin problemlərin meydana gəldiyi bölgələrdəki molekulların qarşılıqlı təsiri nəticəsində meydana gəlir.
"Eşq kimyası" olaraq bilinən Dopamin beyində xoşbəxtlik hissi yaratmağa başlayır. Yüksək miqdarlardakı dopamin eyni zamanda noradrenalin deyilən və diqqəti, qısa davamlı yaddaşı, yüksək aktivliyi, yuxusuzluğu və hədəf məqsədli davranışları həyata keçirir. Yəni eşq mərhələsindəki cütlərin gözü bir-birlərindən başqa heç bir şey görmür.
Noradrenalin, adrenalinə bənzər bir kimyəvi maddədir və ürəyin sürətli döyüntüsü ilə həyəcanı artırır. İnsan bədəni yalnız müəyyən bir vəziyyət ortaya çıxdıqda bu kimyəviləri ifraz edir və kişilərdə bu maddənin miqdarı qadınlara görə daha çoxdur. Çünki kişilərin beyni daha çox vizual olaraq işləyir.
Eşqin diqqət və ideallaşdırma müddətinin digər bir izahı da London College Universiteti tərəfindən edildi. Tədqiqatçılar aşiq olan insanlarda serotonin miqdarının azaldığını və eyni zamanda digərlərini qiymətləndirməmizi təmin edən əsəbi dövrələrin də təzyiqinin artdığını ifadə etdi.
Bal ayından qayıtmaq…
Bəzi elm adamları 18 aydan 4 ilə qədər dəyişən bir müddətdən sonra, insan bədəninin bu kimyəvilərə alışdığını müdafiə edir. Eşq kimyəvilərinə qarşı bir immunitet qazanıldıqda isə ehtiraslı romantizm yavaş-yavaş təsirini itirir. Əlaqənin bu mərhələsində beyniniz endorfini çıxarır və endorfin daha çox morfin kimi narkotik bir təsir yaradır. İfraz olunan endorfin ya bağlılığı artırır ya da razı qalınmayan vəziyyətlər olması halında eşqin bitməsinə zəmin hazırlayır. Bu dövr evliliklərin bitəcəyi ya da davam edəcəyini təyin edən bir mərhələdir. Elm adamları bu səbəblə boşanmaların evləndikdən sonrakı 4-cü ildə daha çox görüldüyünü ifadə edirlər.