Zaman, bütün yaradılışı mənalandıran bir özgə yaradılışdır. Bu səbəblə Quranın, üzərinə ən çox and içdiyi şey, zaman anlarıdır.
Zaman üzərinə bu qədər and içilməsinin səbəbi, insan üçün "həyat" deməyə gələn zamana bir diqqət çəkişidir; əvəzsiz əldə edildiyi üçün əhəmiyyəti gözdən qaçan zamana.
Amma bu andların bundan daha əhəmiyyətli bir mesajı var: zamanı şahid tutmaq. "Vəl-əsr" demək "Zaman şahid olub dilə gəlsin" deməkdir. Sən ey zamana məruz qalan insan, zaman sənin şahidindir unutma. Səhər dilə gələcək, axşam dilə gələcək, gecə dilə gələcək, gündüz dilə gələcək, günorta dilə gələcək, şəfəq dilə gələcək, gün dilə gələcək, ay dilə gələcək və Ramazan dilə gələcək
Ramazan şahid olub dilə gəlirsə nələr söyləyəcək?
Kimiləri üçün "O məni tutdu, lakin mən onu tutmadım Ya Rəbbi" deyəcək. Kimiləri üçün "O məni tutdu, mən də onu tutdum Ya Rəbbi!" deyə şahid olacaq. Daha başqaları üçün "Nə o məni tutdu, nə mən onu tutdum" deyəcək. Biz bunlardan hansına girəcəyik. Ramazan bizim haqqımızda Rəbbinə nələr deyəcək?
Zamanın bəzi anlarını vəhy önə çıxarar. Bunların ən başında Qədr Gecəsi gəlir ki, Qurana görə "min aydan xeyirlidir." Qədr gecəsi isə, bu müqəddəsliyini, Quranın enməyə başladığı gecə olduğundan alır. Bu gecənin Ramazan ayı içərisində iştirak edən gecələrdən biri olduğunu da, biz, yenə Qurandan öyrənirik.
Bu halda, Ramazan orucu, bir mənada, Quranın doğum günü, gecəsi içərisində iştirak etdiyi üçün, hamısını oruc tutaraq qeyd etdiyimiz Ramazan yenə gəldi; Yaxşı, Ramazanın səbəbi hikməti olan Quran da gəldimi?
Ramazanı idrak edən hər mömin, bu sualı özünə verməli. Həyatında Quranın nə qədər iştirak etdiyinə baxmalı. Ad gününü təmtəraqlıilə qeyd etdiyi nur topu 'uşağın', özünə nə olduğunu soruşmalı. Quransız bir Ramazan orucu tutmanın; uşağı öldürüb, ad gününü qeyd etmək, kimi bir şey olduğunu düşünməli...
"Ey Ramazan!" deməli; gəlirkən eşqsizlikdən səhraya dönmüş ürəklərimizə, Quranın rəhmət buludlarını da gətir ki, yatan idraklarımız, Quranın sağaltıcı nəfəsiylə oyansın. Darıxmayan, sızlamayan, inləməyən, yanmayan ürəklərimiz darıxsın, sızlasın, inləsin və yansın. Və insan, qəlbinə doğru edəcəyi səfərdə qəlbinin çəpərlərinə yapışaraq tutumunun sərhədlərinə dayansın.
Bütün bunların reallaşa bilməsi üçün, Ramazanın festivallaşmasının və "diyet ayı"na çevrilməsinin qabağına keçmək lazımdır. Ramazanı festivallaşdıranlar, Ramazan bayramını da "Şəkər Bayramı"na çevirəcəklər. Halbuki Ramazan "bədən tərəfindən kiçilib, ruh tərəfindən böyümə"nin təlim keçildiyi bir zaman dilimidir.
Ramazan bir ruh bəslənməsidir ki, bu ayda insanın heyvani tərəfi, nəfsi, iç motivləri, şəhvəti, ehtirası və dünyəviləşmə ehtirası geriyə çəkilib insani tərəfi önə keçər.
Ramazan illik ruh baxımıdır. Oruc insanda, ürəyə doğru bir səfər reallaşdırmanın vasitəsidir. Ürəyə, yəni insanın öz özünə. Əgər, səfərini davam etdirməyi gözə alarsa, orada qarşılaşacağı, yenə özü; ən təbii, ən maskasız, ən yalın halıyla öz mənliyi olacaq.
İnsan, bu səfərin sonunda, özüylə görüşəcək, bitişəcək, tanış olacaq və barışacaktır; Yəni 'silm'ə (barış), təslimiyyətə və salamatlığa (Qurtuluşa) çatacaq. Özüylə barışıq olan, heç şübhəniz olmasın, həqiqətlə barışıq olar. Özüylə davalı olan isə, başda Allah olmaqla, həqiqətlə, təbiətlə, insanlıqla davalı olar.
İçindən keçdiyimiz bu keşməkeşli və sürüşkən zaman dilimində hamımız, saxta və sintetik gündəmlərin bombardmanı altında özümüzü itiririk. Baxın indi, fürsət;
Ramazan! Həqiqi və ilahi gündəm. Daha doğrusu Ramazan şahidimiz.
Kim istəməz; "Ramazan şahid olsun ki mən onu o da məni tutdu!" deməyi?