Əfsanəvi Misir kraliçası Kleopatranın xına yağından hazırlanan ətirdən istifadə etdiyi çoxuna məlumdur. Misirdə ölülərin əl və ayaq dırnaqlarında sıxlıqla xına tapılmışdır. Xına o zamanlarda da həm makiyaj, həm bəzək, həm də müalicə məqsədi ilə istifadə edilməkdədir.
Tibbi problemləri yox edir
Xına, litrasea sinfindən olan bir bitkidən əldə edilməkdədir. Bir çox növü olmaq birlikdə sıxlıqla istifadə edilən yaşıl xına, Cənub Qərbi Asiya, Şimali Afrika, Avstraliya, Qərbi Hind adalarında yetişdirilir. Xına istifadəsini dini bağlantıları da vardır.
Okan Universiteti Xəstəxanası Nevroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, "Xınanın tibbi istifadəsində; vərəm xəstəliyinin irəliləməsini dayandırdığını, antiviral, antimikrobik, antifungal (Göbələklərə qarşı), protein glikasoyasının qarşısını alıcı, yara sağaldıcı, qızdırma salıcı, ağrı kəsici xüsusiyyətləri olduğu uzun zamandır bilinməkdədir" deyə bildirdi.
Faydasından çox zərəri də var. Nadir bir qan xəstəliyi olan favizm zamanı ehtiyatlı olmaq lazımdır. Bu xəstəliyi olan, amma xəstə olduğu bilinməyən bir uşağın əlinə xına çəkilməsi, az miqdarda olsa belə, daxili qanaxmaya səbəb ola bilər.
Xınanın saymaqla bitməyən faydaları
Prof. Dr. Okan Bölükbaşı, xınanın ağrı kəsici xüsusiyyətlərinin necə istifadə olunması ilə bağlı vacib məlumatlar verdi.
-Xına, xalq təbabətində, qoturluq, saç kəpəyi, saç tökülməsi, sarılıq, göbələk xəstəlikləri, dalaq böyüməsi, xərçəng zamanı istifadə edilməkdədir.
- Xına, yanığa sərinləşdirici təsir edir, bu səbəblə yüsək qızdırma müalicəsi və yanıq müalicəsində istifadə edilməkdədir.
-Oynaq iltihabı, revmatizma kimi sümük xəstəliklərinin müalicəsində də istifadə edilir.