Havaların davamlı dəyişməsinin insan psixologiyasını birbaşa təsir etdiyini yazan Uzm. Psikolog- Ailə müşaviri Dilara Çalışqan serotoninin insan həyatını necə təsir etdiyini izah etdi . Dünyada və ölkəmizdə dəyişən iqlim şərtləri həyatımızın təbii bir parçası halına gəldi. Bir səhər qalxdığımızda hava 28 dərəcə isti və günəşliykən , ertəsi səhər qalxdığımızda 15 dərəcə, soyuq və qapalı bir havayla qarşılaşar olduq. Havadakı bu ani dəyişmələr bizlərin də ruhi dəyişmələr yaşamasına səbəb olmaqdadır. Edilən araşdırmalarda hava istiliyinin və gün işığının insan psixologiyasına təsirləri olduğu bilinməkdədir.
Havanın vəziyyəti ruh halına təsir edir:
Qış aylarında daha yorğun , aşağı enerjili və yüksək kalorili yeməklər istehlak etməyi seçim edərkən , bahar aylarında bitkilərdə də olduğu kimi daha canlı , enerjimizin daha yüksək və daha az kalorili yeməklər istehlak etməyi seçim edirik . Havadakı ani dəyişmələr nəticəsində : depressiya , həddindən artıq romantiklik , həssaslıq və ya qarşıdurmaya meylli olma vəziyyəti , yorğunluq halı , oynaq və baş ağrıları , yuxuya getmədə problemlər və ya həddindən artıq uyğunlaşmaya , yemə dəyişmələri kimi adamdan adama görə fərqlilik göstərən vəziyyətlər ortaya çıxa bilir. Ümumiyyətlə yağışlı , bağlı havalarda insanların enerjisinin azalmış , daha içə dönük və pessimist bir ruh halı içərisində olduqlarını , həddindən artıq isti havalarda da qarşıdurma içərisinə daha tez girən , səbirsiz , halsız və yorğun bir ruh halı içərisində olduqlarını bilinməkdədir. Günəşli , açıq , təmiz bir havanın insan psixologiyası üzərində müsbət təsirləri olduğu bilinməkdədir.
Günə işığı serotonini artırır:
Psixologiyamızda tarazlıqda olmasını təmin edən , gümrahlıq , xoşbəxtlik , canlılıq hissi verən , yuxu döngümüzün təşkil edilməsinə köməkçi olan diqqətimizi toplamamızı dəstəkləyən , beyindəki hüceyrələr arasındakı ünsiyyəti təmin edən bir kimyəvi maddədir. Serotonin əksikliyində, yorğun və utancaq ruh halı , qayğıların artması , bədbəxtlik , yuxuya getməkdə və ya yuxuya keçiş çətinlik çəkmə kimi vəziyyətlər ortaya çıxa bilər. Buna görə serotonin səviyyəsinin tarazlıqda olması psixoloji və fizioloji sağlamlıq baxımından əhəmiyyət kəsb edir. Bu səviyyəni tarazlıqda tuta bilmək üçün : məşq etmək, gün işığında zaman keçirmək , stressli yaşadığınız vəziyyət və pis hadisələrdən ola bildiyincə uzaq qalmaq , triptofan , B6 , B9 , B12 vitaminləri baxımından zəngin yeməklər istehlak etmək, spirt və kafein istehlakını minimum miqdara endirmək seretonin səviyyəsinin qorunmasına yardım edəcək.