Hər 20 yaş dişinin çəkilməsi şərt deyil, ağrı şikayətinə və dişin nə qədər dərində olduğuna bağlı olaraq dişin çəkilməsinə həkim qərar verir.
20 yaş dişi nədir?
Çənədə diş sırasının ən sonundan davam edən 3-cü böyük azı dişləri, iyirm yaş civarında inkişafını tamamlayıb ağız içinə çıxdığına görə iyirmi yaş dişi adlanır. Çənədə yer darlığına, dişin çıxdığı bölgənin sümük sıxlığına və dişin kök anatomiyasına bağlı olaraq bu dişlər tamamilə çıxa bilər və ya çənə sümüyündə tam və ya yarı çıxmış şəkildə qala bilər.
20 yaş dişini çəkdirmək lazımdır?
Hər iyirmi yaş dişini çəkdirmək lazım deyil.Dişi çəkmək üçün qiymətləndirərkən tam damaq altında olan dişlərdə ağrı şikayəti olub olmadığı, dişin çənə sümüyü içərisinə nə qədər hissəsi olduğu, damaq içərisində qalan hissənin qonşu dişə olan təmasına baxılır. Bəzən dişin içində inkişaf etdiyi kisədən əmələ gələn sürmə kistaları yarana bilər. Bu kistalar fərq edilmədən böyüyərsə çənə sümüyünü zəiflədə bilər. Ağrı yaratmayan, tam damaq içərisində olan dişlər həkim tərəfindən vaxt aşırı kontrollarla təqib edilib lazım gəldiyində çəkilə bilər.
Ağız içində tamamilə və ya yarısı çıxmış olan dişlərdə isə ağız gigiyenası çox əhəmiyyətlidir. Ən arxa tərəfdə olan bu dişlərə diş fırçası ilə təmizləmək olduqca çətindir. Çürük səbəbi ilə apsesə səbəb olan iyirmi yaş dişlərinin mütləq çəkilməsi lazımdır.
20 yaş diş ağrısı necə keçir?
Damaq içərisində olan iyirmi yaş dişləri çıxmağa çalışdığı zaman üst çənədə qulaq bölgəsi və gicgahlara alt çənədə çənə altına və boyuna doğru ağrı verə bilər. Bəzən bu bölgələrdəki limfa vəzilərində də şişlik və həssaslıq yarana bilər. Belə bir vəziyyət inkişaf etdikdə xəstə mütləq həkimə müraciət etməlidir. Vəziyyətin ciddiliyinə görə həkim
lazımi antibiotik və ağrı kəsicini xəstəyə yazır. Diş ağrısı olduğu zaman həkimin məsləhət bildiyi müddət ərzində dərmanlardan mütəmadi istifadə edildikdə tədricən nəzarət altına alınır və müvafiq diş çəkildikdən sonra tamamilə ağrı keçir.
20 yaş dişi çəkilməzsə nə olar?
Həkimin verdiyi dərmanı istifadə etdikdən sonra ağrı şikayəti keçən dişlərin ən qısa zamanda çəkilməsi lazımdır. Dərmanın verdiyi rahatlıq bir müddət üçün etibarlıdır. Xəstənin immunitetinin zəif olduğu, ağız gigiyenasına riayət edilmədiyi hallarda diş təkrar ağrı verməyə başlayır. Davamlı şikayət verən, amma şikayəti antibiotik içilərək yatırılan damaq içərisində qalan dişlərin ətrafında kista əmələ gəlir və çənə sümüyünü tədricən zəiflədir.
20 yaş dişi əməliyyatı necə edilir?
Damaq içərisində olan diş əməliyyatlarında əməliyyat aparılacaq bölgə lokal anesteziya ilə keyləşdirilir. Dişin ətrafındakı sümük lazımi instrumentlə qaldırılır və diş xaric edilir.Dişi çəkdikdən sonra dişin yerinə yəni damağa tikiş atılır. Tikişlər 7-10 gün arasında sökülür. Həkim lazım görərsə əməliyyat sonrasında antibiotik və ağrı kəsici dərman yazılır.
Əməliyyatdan sonra nə edilməlidir?
Diş çəkildikdən sonra yerləşdirilmiş tampon qanaxmanı dayandırmaq üçündür. Tampon yarım saat möhkəm dişləndikdən sonra bu bölgədə qan laxtası əmələ gəlir və qanaxma dayanır. Amma ilk 24 saat tüpürmə və ağız yaxalama olmaz. Əməliyyatdan sonra həmin bölgədə şişlik əmələ gələ bilər. İlk 24 saat buz kompresi aparılaraq şiş nəzarət altında saxlanılmalıdır. İlk həftə siqaretdən və alkoqoldan istifadə edilməməlidir. İlk həftə asidli,ağrılı və isti qidalar istehlak edilməməlidir və ağız gigiyenasına diqqət edilməlidir. Əgər həkim tərəfindən bir resept yazılıbsa dərmanlardan mütəmadi olaraq istifadə edilməlidir.
Fuad Nəzərov