Uşaq dişlərində təcili vəziyyətlər
Diş ağrısı
Ağrıyan dişin ətrafını təmizləyin. İlıq duzlu su ilə qarqara etdirin və əgər varsa sıxışmış yemək artıqlarını diş ipi ilə uzaqlaşdırın. Əsla dişin üzərinə aspirin ya da bu kimi dərmanlar qoymayın. Uşağınıza daha əvvəl sınamış olduğunuz bir ağrı kəsici verin və ən qısa müddətdə bir diş həkiminə aparın.
Dişlənilmiş dodaq, dil, yanaq
Yaralı bölgəyə buz qoyun. Əgər qanama varsa, təmiz bir tənzif ilə yüngülcə təzyiq tətbiq edin. Qanama 15 dəqiqə içində dayanmazsa diş həkiminizə müraciət edin.
Uşaqlarda bəzi ağız və diş problemləri
Diş qıcırdatma
Səbəbləri. Stress, aqressiv, kompleksli və ya utancaq xüsusiyyətlər, valideynləri diş qıcırdatan uşaqlar bu vərdişə daha meyllidir.
Əlamətləri. Dişlərdə aşınma, yatarkən çıxardılan qıcırdatma səsləri, üz əzələlərində ağrı, çənə oynağında problemlər, baş ağrısı, dişlərdə laxlama və həssaslıq.
Müalicəsi. Əvvəlcə psixoloji baxımdan diş qıcırdatmaya səbəb olan faktorlar ortadan qaldırılmağa çalışılmalıdır. Bu mümkün olmadıqda xəstəyə taxıb çıxardıla bilən bir gecə qoruyucusu hazırlanır.
Barmaq əmmə
Səbəbləri. Barmaq əmmə kiçik yaşlarda sıx görülən bir vərdişdir. Adətən dörd yaşına qədər özbaşına ortadan qalxar. Vərdişin davamlı dişlərin çıxdığı yaşlarda da davam etməsi, bu dişlərdə və damaqda strukturca pozuqluğlara gətirib çıxarar. Bu pozuqluqların səbəbi barmağın ön dişlərə və damağa tətbiq etdiyi təzyiqdir. Ortaya çıxan pozuqluğun dərəcəsi əmmənin müddətinə, sıxlığına, şiddətinə və əmmə əsnasında barmağın mövqeyinə bağlıdır.
Müalicəsi. Barmaq əmməyin qarşısının almağın ən təsirli yolu barmaq əmməyə meyl göstərən uşağı əmziyə alışdırmaqdır. Əmziyin həm verdiyi zərər daha azdır, həm də daha asan buraxıla bilər. Müalicənin zamanlaması çox əhəmiyyətlidir. Uşağın özü bu vərdişdən xilas olmağı istəmədikcə, müalicənin müvəffəqiyyətlə sona yetməsi qeyri-mümkündür. Uşağın ətraf təzyiqinə uğramaması və lağ edilməməsi üçün məktəb çağından əvvəl buraxması psixoloji istiqamətdən çox faydalıdır. Uşaq təzyiq altına alınmadan cəsarətləndirilərək, mükafatlandırılaraq müsbət istiqamətləndirilməlidir. Əgər hər şeyə baxmayaraq 6 yaşına qədər bu vərdişi unuda bilməmişsə, diş həkiminə müraciət edilərək professional kömək alınması lazımlıdır.
Əmzik. Körpələr üçün əmmək rahatlamanın və güvən içində hiss etmənin ən təbii yoludur. Əgər körpə barmaq əmmə meyli göstərirsə, dərhal əmziyə istiqamətləndirilməlidir. Əmzik barmaq əmməyə görə həm daha az zərərlidir, həm də sonrakı yaşlarda daha asan buraxıla bilər.
Əmzik günün böyük bir hissəsində deyil, yalnız lazımlı olduğunda verilməlidir.
Strukturca pozuqluqlara gətirib çıxarmamaq üçün,mümkün olduğu qədər təbii məmə quruluşundakı əmziklər seçilməlidir. Əmziklərin quruluşunun möhkəmliyinə hər gün nəzarət edilməlidir. Əmziyin böyüklüyü ağızın quruluşuna uyğun olmalıdır.
Uşağın diş həkiminə ilk ziyarəti. Bunun üçün ən ideal zaman körpənin ilk dişləri çıxdıqdan sonrakı altı aydır. Bu dövrdə körpənin bəslənməsi, diş baxımı və əmmə vərdişi haqqında məlumat əldə edərək ortaya çıxacaq problemləri başlamadan önləmək mümkün olacaq.
İlk diş müayinəsi. Uşağınızda hələ çürük və ağrı olmadan, diş həkimiylə tanış olması uşaqlarda diş həkimi qorxusunun önlənməsi baxımından böyük əhəmiyyəti var.
Uşağı ilk müayinəyə necə hazırlaya bilərəm? Uşağınızı diş həkiminə aparmadan əvvəl ediləcək əməliyyat haqqında məlumat əldə etmək ən doğru üsul olacaq. Ümumiyyətlə dişlərdə çox böyük oyuqlar meydana gəlmədən və şiddətli ağrılar başlamadan diş həkiminə müraciət etmək müalicənin həm uşaq həm də həkim baxımından daha asan, rahat olmasını təmin edər. Ancaq, “Həkim iynə etməyəcək” deyərək gətirilən uşağa həkim anestezi etmək məcburiyyətində qalsa, uşağın həm sizə həm də həkimə etibarı qalmaz. Bu səbəblə uşağı müalicə mövzusunda doğru məlumatlandırmaq, qorxusunu yenmək və etibarını qazanmaq lazımdır.
Tural İsabəyli