Baş ağrısı

Lokal orqanik lezyonlar (ya da funksiya pozuqluqları) səbəbiylə olan baş ağrılarını sistemik xəstəlikdən irəli gələn baş ağrılarından ayırdetmek lazımdır. Ayrıca, bu iki növ başağrısı, psixoloji faktorlardan irəli gələn və ya bu faktorlarla əlaqədar baş ağrılarından da ayırdedilmelidir. Bir çox hadisədə, lokal fizika və psixoloji faktorlar arasında bir əlaqə tapılar. Lokal orqanik lezyonlar arasında serebral şiş, subdural hematoma, temporal arterit, sinüzit, vazomotor rinit və migren vardır. Baş ağrısının sistemik səbəbləri arasında isə hipertansiyon, böyrək qeyri-kafiliyi, amfizem, göz yorğunluğu (refraktif səhvlər səbəbiylə) və konstipasyon vardır. Klinika təbabətdə ən sıx görülən hadisələr ehtimalla gərginlik baş ağrılarıdır. Ağrı ümumiyyətlə frontal, bəzən oksipitaldir, bəzən də kranyuma qədər yayılar. Məsul mexanizmin oksipito-frontalis əzələsindəki bir spazm olduğu irəli sürülmüşdür. Baş ağrısı çəkənlərin çox anksietə göstərmədikləri deyilməkdədir. Baş ağrısı bir növ boşalma semptomu vəzifəsini görər. Ortamsal stress və yorğunluq, presipitan faktorlardır. Gərginlik baş ağrısının ayırıcı diaqnozlarından biri migrendir. Depressif xəstəlikli kəslər baş ağrısından, daha doğrusu kəlləndə anormal və naxoş duyğulardan şikayət etməkdədirlər. Bəzi xəstələr bunu başlarının təpəsində bir təzyiq duyğusu olaraq, bəziləri isə başlarına möhkəm bir lent sarılıymış kimi bir duyğu olaraq təyin etməkdədirlər. Xroniki hipokondria xəstələrindən bəziləri baş ağrılarından şikayətlənərlər, amma bu ümumiyyətlə başda qəribə duyğulardan ibarətdir. Bu tərif bəzən elektrik, bəzən də fizioloji terminlərlə dilə gətirilər, yəni xəstə «beynindən qan dalğaları axdığından» danışar. 

Fizika tipdəki baş ağrısının müalicəsi əvvəlcə təməlindəki pozuqluğun müalicəsidir; yenə də, semptomatik müalicə də endiyə ola bilər. Gərginlik baş ağrıları əksəriyyətlə medazepam kimi trankilizanlarla aradan qaldırılar. Halbuki, eyni zamanda, psixiatrik müalicə əhatəsinə də, şəxsiyyətin və ortamsal stresslerin qiymətləndirilməsi və semptomlar başgöstərmədən əvvəl sitüasyonəl təzyiqlərin daha yaxşı təhlil edilməsini və daha təsirli bir deşarjin təmin edilməsini məqsəd qoyan bir psikoterapi girməkdədir. Tamamilə psixiatrik olan sindromlar (yəni, depressiya və hipokondria), təməldəki vəziyyətə kafi bir müalicə tətbiq olunmasını tələb edir. (elektrokonvülsif müalicə, farmakoterapi, vs.)

Lokal orqanik lezyonlar (ya da funksiya pozuqluqları) səbəbiylə olan baş ağrılarını sistemik xəstəlikdən irəli gələn baş ağrılarından ayırd etmək lazımdır. Ayrıca, bu iki növ başağrısı, psixoloji faktorlardan irəli gələn və ya bu faktorlarla əlaqədar baş ağrılarından da ayırd edilməlidir. Bir çox hadisədə, lokal fizika və psixoloji faktorlar arasında bir əlaqə olur. Lokal orqanik lezyonlar arasında serebral şiş, subdural hematoma, temporal arterit, sinüzit, vazomotor rinit və migren vardır. Baş ağrısının sistemik səbəbləri arasında isə hipertansiyon, böyrək qeyri-kafiliyi, amfizem, göz yorğunluğu (refraktif səhvlər səbəbiylə) və konstipasyon vardır. Klinika təbabətdə ən sıx görülən hadisələr ehtimalla gərginlik baş ağrılarıdır. Ağrı ümumiyyətlə frontal, bəzən oksipitaldır, bəzən də kranyuma qədər yayılar. Məsul mexanizmin oksipito-frontalis əzələsindəki bir spazm olduğu irəli sürülmüşdür. Baş ağrısı çəkənlərin çox anksietə göstərmədikləri deyilməkdədir. Baş ağrısı bir növ boşalma simptomu vəzifəsini görər. Ortamsal stress və yorğunluq, presipitan faktorlardır. Gərginlik baş ağrısının ayırıcı diaqnozlarından biri migrendir. Depressiv xəstəlikli kəslər baş ağrısından, daha doğrusu kəlləndə anormal və naxoş duyğulardan şikayət etməkdədirlər. Bəzi xəstələr bunu başlarının təpəsində bir təzyiq duyğusu olaraq, bəziləri isə başlarına möhkəm bir lent sarılıbmış kimi bir duyğu olaraq təyin etməkdədirlər. Xroniki hipokondria xəstələrindən bəziləri baş ağrılarından şikayətlənərlər, amma bu ümumiyyətlə başda qəribə duyğulardan ibarətdir. Bu tərif bəzən elektrik, bəzən də fizioloji terminlərlə dilə gətirilir, yəni xəstə «beynindən qan dalğaları axdığından» danışır. 
Fizika tipdəki baş ağrısının müalicəsi əvvəlcə təməlindəki pozuqluğun müalicəsidir. Yenə də, simptomatik müalicə də yararlı ola bilər. Gərginlik baş ağrıları əksəriyyətlə medazepam kimi trankilizanlarla aradan qaldırılar. Halbuki, eyni zamanda, psixiatrik müalicə əhatəsinə də, şəxsiyyətin və ortamsal stresslərin qiymətləndirilməsi və simptomlar baş göstərmədən əvvəl sitüasyonəl təzyiqlərin daha yaxşı təhlil edilməsini və daha təsirli bir deşarjın təmin edilməsini məqsəd qoyan bir psixoterapi görməkdədir. Tamamilə psixiatrik olan sindromlar (yəni, depressiya və hipokondria), təməldəki vəziyyətə kafi bir müalicə tətbiq olunmasını tələb edir. (elektrokonvülsif müalicə, farmakoterapi, və s.)