Gimnastika, insanın fiziki formasının və xoş əhval-ruhiyyəsinin, orqanizmin müqavimət qabilyətinin və gözəl qədd-qamətinin saxlanmasına yönəldilmiş vasitələrdən ən mühümüdür.
Müxtəlif yaş qruplarından olan insanlar arasında gimnastikanı idman təşkilatları aparır. Lakin qadınların əksəriyyəti bir çox səbəblər üzündən bu məşğələlərə gedə bilmir. Amma bunu ev şəraitində də etmək mümkündür. Gimnastika edərkən sadə, yüngül hərəkətlərdən başlayıb, orqanizmi daha ağır hərəkətlərə hazırlamaq lazımdır. İkinci mərhələdə daha ağır hərəkətlər edir, sonra isə sakitləşdirici təmrinlərə keçirlər ki, bunun da əsas xüsusiyyəti əzələləri boşaltmaq və rəvan tənəffüsü bərpa etməkdir. Təmrinlərin miqdarı və onların təkrarı hər kəsin təlabatı və imkanlarından asılıdır. Çox yaşlılar, səhhəti zəif olanlar və ya yaxında xəstəlik keçirənlər, xüsusi ilə əvvəllər idmanla məşğul olmayanlar təmrinlərə ehtiyatla yanaşmalı və həkimdən mütləq icazə almalıdırlar. İlk vaxtlar təmrinlər üçün elə sürət seçmək lazımdır ki, təngnəfəslik əmələ gəlməsin, idman edərkən kəskin hərəkətlərdən çəkinmək, cəld hərəkətlərə ya tənəffüs gimnastikası ilə, ya da yerişlə ara vermək lazımdır. Təngnəfəslik, avazıma, ya da dərinin qızarması orqanizmin çox yüklənməsinə işarədir, odur ki təmrinlərə ara vermək lazımdır.
Arıqlamaq üçün edilən hərəkətlərin xüsusi əhəmiyyəti vardır. Lakin arıqlamaq üçün hərəkətləri sürətlə etmək lazımdır. Onların tempi iti olmalı, get-gedə daha çox təkrar olunmalıdır. Həm də elə təmrinlər seçmək lazımdır ki, onlar əsasən piy yığılan əzələləri əhatə etsin: bunlara yerində tullanma, kəskin çevrilmələr, qaçmaq və s. aiddir.
Bəs əzələlərin kütləsini artırmaq istəyən arıq adamlar nə etməlidir? Əvvəla təmrinlərin tempi bir qədər asta olmalıdır. İkincisi elə təmrinlər seçmək lazımdır ki, fiziki qüvvə artsın. Onlar çox piyada gəzməli, idmanla, xüsusilə üzgüçülüklə məşğul olmalıdırlar. Normal qədd-qamətli adamlar bütün əzələləri eyni qaydada inkişaf etdirən təmrinlər seçməlidirlər. Təmrinləri açıq hava, ya da açıq pəncərə qarşısında, heç olmasa havası dəyişidirilmiş otaqda etmək məsləhətdir. Təmrinlər zamanı ağ ciyərlərin ventilyasiyası, qan axının sürəti bir neçə dəfə artdığı üçün təmiz hava çox vacibdir. Açıq havada gimnastika etməyin bir üstün cəhəti də, onun bədəni möhkəmləndirməsidir. Hərəkətlərin hava və günəş vannaları, su prosedurları ilə birgə aparılması maddələr mübadiləsinə, qan dövranına yaxşı təsir edir.
Təmrinləri xüsusi geyimdə etmək lazımdır. Bunun üçün trikotaj paltar daha münasibdir.Təmrinləri qış vaxtı açıq havada yerinə yetirərkən əyinə isti paltar geymək lazımdır. Gimnastika üçün ayaqqabı ayağa uyğun və çox rahat olmalıdır. Lakin xalça, ot, qum üstündə edilən hərəkətlər ayaqyalın daha xeyirlidir. Ayaqyalın edilən hərəkətlər ayaq əzələlərinə qüvvətləndirici təsir göstərir.
Elmi tədqiqatlar göstərir ki, müntəzəm edilən hərəkətlər zamanı daha yaxşı təsir göstərir. Hər gün edilən təmrinlər qısa müddətli olsa da, daha xeyirlidir. Ona görə də qəddi-qamətini yaxşı saxlamaq istəyən xanımlar gündə vaxtının bir neçə dəqqəsini gimnastikaya ayırmalıdır. Yatmamışdan əvvəl edilən gimnastikanın xüsusi əhəmiyyəti vardır. Bu gimnastika gərginliyi aradan götürən, ən əvvəl tənəffüs və ümumiyyətlə bütün əzələlərin gərginliyini azaldan təmrinlərə əsaslanmalıdır. Bunlardan əlavə, heç olmasa həftədə bir dəfə təcrübəli məşqçinin nəzarəti altında idman qrupunda gimnastika ilə məşğul olmaq yaxşı nəticə verir.
Səhər gimnastikasının sağlamlıq üçün böyük əhəmiyyəti vardır. Hər gün səhər yerinə yetirilən gimnastikanın bütün gün ərzində fiziki formanın, yaxşı əhval-ruhiyyənin saxlanmasına, iş qabilyətinin yüksəlməsinə imkan yaradır. Səhər gimnastikasını yeməkdən əvvəl, yuxudan oyanandan bir neçə dəqiqə sonra etmək lazımdır. Özlərini pis his edən və yaxud tənbəl adamlar gimnastikanı yataqdada edə bilərlər.
Gecə istirahətindən sonra orqanizmdə gedən bütün prosesslər ləngidiyindən gündüz həyat ritminə tədricən keçmək lazımdı. Ona görə də səhər gimnastikası yüngül hərəkətlərlə olmalıdır. Bunun üçün ən yaxşı tərminlər tənəffüs hərəkətləri, gərnəşmələr və s. olmalıdır. Sonra daha ağır hərəkətlərə keçmək olar.
Gimnastika nəinki zahiri görünüşə, həmçinin iş fəaliyyətinə də böyük təsir göstərir. Buna görə çox böyük idman zalına o qədər də ehtiyac yoxdur. Gərgin vəziyyətin dəyişdirilməsi, əzələlərin boşaldılması, bir necə dəfə əyilib-qalxmaq, əlləri oynatmaq, oynaqları hərəkət etdirmək və əzələ yorğunluğunu aradan götürmək. Gimnastika ələlxüsus da oturaq iş rejimi olanlara xeyirlidir.
Bəs fiziki işdə işləyənlər? Fiziki iş çox vaxt əzələlərin güc və kütləsini bir tərəfli inkişaf etdirir. İşləməyən əzələ qruplarının hərəkətlə cəlb edilməsi bu qeyri-bərabərliyi aradan götürür. Məsələn: bir əllə görülən iş həmin əlin əzələlərinin böyüməsinə imkan verir. Lakin o biri əli oynatmaqla aradan götürmək olar.
Ayaq üstə işləyən xanımlar gimnastikanı oturaraq etməlidirlər, bu da ayaqlara çox ağırlıq verməz.
Bir sözlə- gimnastika hamıya gərəkdir.