Qotur nədir?
Qoturluq necə keçir?
Qoturluq birbaşa və dolayı yolla, insandan insana uzunmüddətli təmas zamanı dəri vasitəsilə keçir. Qoturluğa səbəb olan gənələr asanlıqla ailə üzvlərinə keçə bilər.
Qoturluq insanların çox toplandığı yerlərdə, imsanların bir-biri ilə təmasda olduğu məkanlarda (məsələn, uşaq bağçalarında və müalicə müəssisələrində) sürətlə yayılır. Xəstə bir şəxs geyimi, dəsmalı, yataq ləvazimatları ilə gənələri yaya bilər. Qoturlu insanın əşyalarını istifadə etmək bu baxımdan təhlükəlidir.
İnsan bədənini tərk etdikdən sonra gənə 48-72 saatdan çox yaşamır. İnsanda dişi gənə bir aya qədər yaşaya bilər.
Qoturluğun əlamətləri nədir?
Qoturluğa yoluxmuş insanda simptomlar 4-6 həftədən sonra başlaya bilər. Qoturluqdan qabaq xəstəliyi olanlarda simptomlar bir neçə gün ərzində üzə çıxır. Qoturluğa qarşı immunitet yoxdur.
Simptomlar adətən qaşınmadır, Рѕ da axşamlar intensivləşir. Bədənin istənilən hissəsi qaşına bilər. Sızanağa oxşar səpgilər əl barmaqlarının arasında, büküklərdə, dirsəkdə, bilək nahiyəsində, sağrıda olur.
Qoturluq qaşınması nəticəsində digər bakterialı infeksiyalar da üzə çıxa bilər.
Zəif immun sistemi olanlar və yaşlı şəxslər qoturluğun daha ağır forması olan "Norveç qoturluğu"na (qoturluğun köhnəlmişi) tutula bilərlər.
Qoturluğun diaqnozu necə qoyulur?
Diaqnoz adətən səpgilərə baxmaq ilə qoyulur. Mikroskopik olaraq gənə və yumurtaları və konkrementləri tapılır. Əgər mikroskopik və biopsiyanın nəticəsi mənfidirsə, bu diaqnozu tamamən inkar etmir. Adətən, yoluxmuş orqanizmdə 10 dənədən çox varsa, qızdırma ola bilər. Bu da infeksiyanı üzə çıxarmağı asanlaşdırır.
Qoturluğun müalicəsi varmı?
Qoturluğa yaralı olan bir neçə losyon növü var. İstifadə zamanı həmişə həkimin göstərişlərinə diqqət edin.
Losyonu boyundan aşağı ətrafların barmaqlara qədər sürtün, ən az bir gün qalsın (minimum 8 saat). 7-10 gündən sonra losyon təkrar istifadə oluna bilər. Əgər effektli nəticə alınsa, 24-48 saatdan sonra heç bir yeni səpgi yaranmayacaqdır.
Qeyd etmək lazımdır ki, qaşınma müalicədən sonra dərhal dayanmır. Bu onunla izah olunur ki, bədən hələ də ölü gənələrə, onların yumurtalarına və ifrazatlarına cavab verir. Bu 2-3 həftə davam edə bilər. Əgər qaşınma çox narahatedicidirsə, həkim bununla bağlı təyinat verə bilər.
Bütün paltarlar, yataq dəstləri, dəsmallar qaynar su ilə yuyulmalı, isti quruducuda qurudulmalı, sonra isə istifadə olunmalıdır. Yuyulma qeyri-mumkün olduqda, plastik paketlərdə 5 gün ərzində bağlı saxlanılmalıdırlar.
Hansı halda qoturluqdan şübhələnməliyik?
Qoturluq diaqnozu qoyulan hər bir şəxs müalicə üçün müraciət etməlidir. Bundan başqa seksual partnyorlar, evdə təmasda olar ailə üzvləri müraciət etməlidirlər. Ailə üzvlərinin hamısı müraciət etməlidir ki, bir-birlərini infeksiyadan qorumuş olsunlar.
Heyvanlar da qotur olurmu?
Ev heyvanları qoturluğun digər gənəsi ilə bu xəstəliyə yoluxurlar. Əgər ev heyvanları ilə sıx təmasda olsanız, gənə sizdə qaşınma yarada bilər. Bundan başqa gənələr bir neçə gün ərzində ölür və çoxalmır. Evdəki ev heyvanı tamamilə təmizlənməsə gənələr heyvandan insana keçə bilər.
