Döş xərçəngi ölümə səbəb olması baxımından ağciyər xərçəngindən sonra ikinci yerdədir. Ancaq həyat vərdişinizə çevirməniz lazım olan sadə tədbirlərlə döş xərçənginin riskindən böyük nisbətdə qorunmaq mümkündür.
Formanızı qoruyun
İdeal çəkiyə sahib olan qadınların artıq çəkili olanlara görə menopoz dövrü sonrası döş xərçənginə tutulma riskləri daha azdır. Çünki, piylənmə qadınlarda qandakı cinsiyyət hormonları və insulinin artma faktorundan biridir. Bütün bu faktorlar da döş xərçəngi baxımından risk meydana gətirir.
Həftədə ən az 4 gün idman edin
Daimi olaraq edilən idman çəkiyə nəzarəti təmin edir və risk faktoru olan yüksək estrogen səviyyəsini balanslaşdırır. Bundan başqa, immun sistemini də gücləndirir. Tədqiqatlar menopozdan əvvəlki dövrdə həftədə ən az 4 gün nizamlı olaraq idman etməyin döş xərçəngi riskini azaltdığını göstərir. Menopozdan sonrakı dövrdə nizamlı olaraq edilən idman daha da əhəmiyyətli hala gəlir. Çünki, bu dövrdəki çəki artımı estrogen səviyyəsini yüksəldir və döş xərçəngi riskini artırır.
Əti məhdudlaşdırın, tərəvəz və meyvəyə üstünlük verin
Tərkibində yağ miqdarı yüksək olan qidalardan uzun müddət istifadə etdikdə qandakı estrogen səviyyəsi yüksəldiyi üçün döş xərçəngi riski artır. Həftədə 5 dəfə qırmızı ət yeyilməsi zamanı döş xərçəngi riskində artım olduğunu göstərən tədqiqatlar da var. Bu səbəbdən döş xərçəngindən qorunmaq üçün qırmızı ətdən çox istifadə etməyin. Gündə 5-6 porsiya meyvə-tərəvəzdən istifadə edin. Çünki, tərəvəz və meyvələrin tərkibindəki antioksidan sayəsində döş xərçənginin inkişaf riski 25 % azala bilir.
Yağdan istifadəni azaldın
Bədəninizin yağ faizini ideal səviyyədə tutaraq döş xərçəngi riskini azalda bilərsiniz. Aldığınız total enerjinin yalnız 20-25 %-i yağdan gəlməsinə diqqət edin.
Uşağınızı bol-bol əmizdirin
Əmizdirmə həm ananın, həm də körpənin xərçəngə tutulma riskini azaldır. Xüsusilə, körpənizin böyüməsində bir problem yoxdursa və həkiminiz lazim bilmirsə, körpnizi 6 ay yalnız ana südü ilə bəsləyin.
30 yaşından əvvəl ana olun.
Edilən araşdırmalara görə, ilk uşağını 30 yaşından sonra dünyaya gətirmiş qadınlarda döş xərçəngi nisbəti 20 yaşından əvvəl ana olanlara görə 2 qat artır. Bunun səbəbi isə gec yaşda uşaq doğan və ya heç doğmayan qadınların döşlərinin kanserojenik maddələrdən daha çox təsirlənmələridir.
Bu qidalara üstünlük verin!
Yaşıl çay: Tərkibindəki polifenollar sayəsində döş xərçəngindən qoruyucu xüsusiyyəti var. Gündə 1 fincan yaşıl çay içməyinizdə fayda var.
Balıq: Tərkibindəki omeqa-3 yağ turşusu, EPA sayəsində xərçəng risk meydana gəlməsini azaldır. Həftədə 1-2 dəfə balıq yeyin.
Kök, balqabaq, gül kələm: Xüsusilə menopozdan sonrakı dövrdə qadınlarda antiestrogen təsir göstərərək xərçəngin meydana gəlmə riskini azaldır. Tam taxıllı qidalar, küncüt toxumu, sarımsaq, zeytun yağı, ərik, şaftalı, armud, üzüm, balqabaq və albalı da lignan baxımından zəngin digər tərəvəz və meyvələrdir.
Süd və süd məhsulları: Az miqdarda kalsiumlu qidalardan istifadə edən qadınlarda döş xərçəngi riski artır. Süd, qatıq, pendir və süd məhsulları kalsium baxımından zəngin qidalardır. Yağsız və ya az yağlı qidalardan istifadə etmək həm çəkini qoruma, həm də xərçəngdən qorunma baxımından faydalıdır.
Bu qidadan uzaq durun
Kətan toxumu: Əvvəllər estrogen səviyyəsini azaldaraq qadınlarda hormonla əlaqədar xərçəng meydana gəlməsi riskini azaltdığı deyilsə də, son zamanlar şiş əmələ gəlməsini artıra bildiyii barədə tədqiqatlar var.