İstirahət halında maddələr mübadiləsi sürəti (kkal / kq / g) leben formasında bir bezdir. Bu ifraz hormonları hüceyrələrdə enerji istehsalının sürətini tənzimləyir. "Əgər tiroid bezi həddindən artıq işləyirsə, tez-tez tərləyərsiniz, bol miqdarda yemək yemənizə baxmayaraq çəkiniz artmaz"- deyən İmperial College London endokrinolog və maddələr mübadiləsi mütəxəssisi Steve Bloom, "Bunun tam tərsinə, tiroid az işləsə tez-tez üşüyərsiniz, iştahınız olmadığı halda çəki almağa dəvam edərsiniz "-deyir. Bloom, maddələr mübadiləsi sürətin bədən ağırlığına nəzarət etdiyini deyir. Ancaq bu faktdan yola çıxaraq sürətli maddələr mübadiləsinin zəif, yavaş maddələr mübadiləsinin kök insanlarda olmasını söyləyə bilmərik. Çünki sistem bu qədər sadə deyil. Bir insanın istirahət halında maddələr mübadiləsi sürətinin çəkilməsində kiçik bir otaqdan istifadə edilir. Çəkiləcək insan təqribi olaraq bu otaqda 24 saat saxlanılır.
Bu arada xaricə ifraz olunan istilik, istifadə edilən oksigen, qəbul etdikləri karbon dioksid və çıxardıqları azot diqqətlə ölçülərək ümumi enerji qəbulu hesablanır. Kök və arıq insanları bu üsul ilə qarşılaşdırdığınızda ortaya təəccüblü bir nəticə çıxar. "Kök və arıq iki insanı rahat halda çəkisini çəksəniz, kök insanın daha çox enerji istifadə etdiyini görərsiniz"- deyən Loughborough universitetindən David Stensel, indi bu fərqin səbəblərini axtarır. Əvvəlcə daha iri olan insan normal olaraq daha çox sayda hüceyrəyə malikdir. Ancaq sadəcə hüceyrə sayı deyil, hüceyrənin forması da burda əhəmiyyətlidir.
Əzələ hüceyrələri enerjini, yağ hüceyrələrindən üç qat daha sürətli yandırır. Ancaq əzələ hüceyrələrinin istirahət əsnasında daha çox kaloriyə ehtiyacı olduğunu deyə bilmərik; 1 kq əzələ gündə 13 kalori yandırarkən, yenə sakit halda 1 kq ürək və ya böyrək toxuması 440 kalori yandırar. Kök insanlar daha çox yağa sahib olmaqla bərabər, yağdan təmizlənmiş kütlələri daha çoxdur və orqanları daha böyükdür. Qadınlar eyni yaşda olarkən bənzərliklər olduğu haqda fikirlər var. Təcrübələr əkizlərdə də belə olması fikrini təsdiqlənmişdir. Digər tərəfdən bəzi əkiz cütlərinin, digər əkiz siyahısına nisbətlə üç qatı daha çox çəkili olduğuna şahid olublar. Eyni təcrübə proqramı vasitəsilə çəki itirməyə cəhd göstərən əkizlər də təkrarlanmış və nəticədə oxşar bir vəziyyət ortaya çıxmışdı. Halbuki arıq olanlar enerjini yağdan alırlar. O anda ehtiyacları olmadığı artıq kaloriləri isə kisədə yığılır. Ancaq arıq olanın qanında daha çox qlükoza olduğu üçün qalan qlükoza sonradan istifadə edilməsi üçün yağa çevrilir. Bu prosesdə daha çox enerji itirilir. Bouchard'a görə bu fərqlilik "yanacaq qarışığı"ndakı prosesdən əmələ gəlir. Bu da bəzi insanların bədəninin çox yeməkləri, çəki almayacaq formada daha yaxşı qaldığını göstərir.
Bu fikrə söykənərək işlər görən Denver universitetindən Daniel Bessesen, insanları iki qrupa ayırır: "Köklüyə müqavimətli insanlar", "Köklüyə meyilli insanlar". Yuxu əsnasında kökəlməyə müqavimət göstərən insanlar, həddindən artıq yemək yedikləri vaxt köklüyə meyilli insanlardan daha çox yağ yandırarlar. Yuxunun kökəlmək üzərindəki təsiri mövzusunda hələ qəti bir nəticəyə gəlinməyib. Bessesen bu barədə belə deyir: "Yuxu insanların həyatında çox əhəmiyyətli bir dövrdür. Bu dövrdə beyin, gün içində olub keçənləri bir xatirə formasına salar. Eyni şeyin maddələr mübadiləsi üçün də etibarlı olub-olmadığını yoxlayırlar. Beyin: Bu gün nə qədər yemək yedim? -sualına bir cavab vermək məcburiyyətindədir. Daha sonra bunları yandırar və ya bir gün sonra yediklərini düzəldərək tarazlığı qorumaq məcburiyyətində hiss edər. "Bu iki tip insan mövzusundakı fərqliliyi ortaya çıxartmaq üçün əsasən 24 saatlıq nümunələrdən istifadə edirlər. Halbuki, Bessesenə görə köklük qida həssaslığı sisteminin bütünlüyündə yaşanan bir problemdir. Buna görə sistemi başa düşmək üçün vahid bir yanaşma lazımdır. Bunun üçün də yeməkdə az kaloriylə doymaq lazımdır. Məsələn təqribi 20 yaşlarında olan bir insan 60 yaşındakı bir insana görə 5 kq daha artıq sümüyə sahibdir.
Təbiidir ki, istirahət edərkən maddələr mübadiləsi sürəti hər şeyi aça bilməz. Nə qədər hərəkətli olsanız, o qədər çox kalori yandırarsız. Yenə də bir çox arıq insanın həyatı boyunca heç idman etmədiyi halda kökəlmədiyi halı olur. Bunun sirri nə ola bilər? Hərəkət nizamını bir neçə gün, hətta həftələrlə qorumaq lazımdı. Bu fikri eşitmək istəməyən Bessesen, həddindən artıq yemək yeyildiyindən iki gün sonra köklüyə müqavimət göstərən insanların, enerji baxımından bol olan yeməklərdən uzaq qaldıqlarını və beyinlərinin bu cür yeməklərin görünüşlərinə qarşı reaksiyasız qaldığını söyləyir. Kökəlməyə meyilli olan insanlar həddindən artıq yemək yedikləri günə baxaraq iki və ya üç gün sonra daha yorğun və halsız bir vəziyyətləri ortaya çıxarkən köklüyə müqavimətli insanlar daha aktiv qala bilirlər. Bessesen, "Məncə bu tək bir şey deyil; bütün bədənin bir reaksiyasıdır. Köklüyə müqavimətli insanların bədəni, köklüyə meyilli insanlara görə həddindən artıq qida istifadəsini daha yaxşı manipulyasiya edir"-deyir. Bu arada iştah və maddələr mübadiləsini nəzarət altında saxlayan və göz ardı edilən başqa mexanizmlər da ola bilər. Siçanlar üzərində aparılan təcrübəyə görə kök heyvanlardan götürülən bağırsaq mikrobları nəql edilən heyvanlarda çəki artması görülməyib. Bunun nəticəsində ortaya çıxan iddiaya görə yeməklərdən əldə etdiyimiz qida miqdarı sahib olduğumuz mikroblara bağlıdır. Ancaq başqa axtarışlar bu iddianı rədd edir.