Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin (ƏMDK) rəsmi məlumatına görə, Azərbaycanda 600 min sənədləşdirilməmiş ev mövcuddur. Bu evlərin 450 mini Bakı və Bakıətrafı qəsəbələrin, yerdə qalan 150 mini bölgələrin payına düşür.
Qadin.Net Milli.Az -a istinadən xəbər verir ki, evlər sənədləşdiriləcək deyilincə sənədsiz evdə yaşayan təxminən bir milyondan çox insan sevindi. Ona görə bir milyon deyirik ki, 650 min evdə orta hesabla ən az 2 nəfər yaşayırsa bu bir milyondan çox insanın taleyi deməkdir. Sənədsiz evlərdən 70 mini xüsusi təhlükəli ərazilərdə tikilib. Bura dövlət əhəmiyyətli neft buruqları, su, qaz, elektrik, dəmir yolu, magistral xətlərinin yaxın çevrəsi, palçıq vulkanı zonaları aiddir. Həmçinin aqrar sektora yararlı ərazilərdə tikilən sənədsiz evlər də mövcuddur. Bu yerlərdə evlərin inşası qanunla qadağandır.Lakin artıq 30 ilə yaxındır insanlar bu evlərdə yaşayır, bir nəsil yetişib. Hətta yaşı 50-60 il olan sənədszi evlər də mövcuddur.
ƏMDK-dan verilən məlumata görə, artıq sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsi üçün yeni konsepsiya hazırlanıb. Problemin tezliklə həll olunacağı deyilsə də dəqiq nə də tam olaraq nə vaxt?
Dövlət başçısının sərəncamı ilə, Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi sənədsiz evlərin uçota alınması ilə bağlı fəaliyyə başlayıb. Lakin, sənədsiz evlərin sayının çoxluğu nəzərə alınarsa bu az müddət təşkil etməyəcək. Bunun üçün işçi qrupılar və komitənin əsas məlumat bazası olan elektron sistem yaradılıb. Bu sistem ilin sonuna qədər tam hazır olacaq. Həmçinin, ƏMDK tərəfindən özbaşına inşa edilmiş evlər barədə məlumatlar elektron sistemə ötürülüb və Prezident Administrasiyasına təqdim edilib.ƏMDK-nın mətbuat xidmətinin rəbəri Qulu Xəlilovun saytımıza verdiyi məlumata görə, artıq gələn ildən sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsinə başlanılacaq.
Sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsi məsələsində Türkiyə və Rusiyanın təcrübəsi öyrəniləcək. Təhlükəli zonada olan və olmayan evlərə fərqli yanaşılacaq. Öncə təhlükəsiz ərazilərdə olan evlər sənədləşdiriləcək.Təhülkəli zonalarda yerləşən evlərə dair isə ola bilsin ki əmlak amnistiyasından istifadə edilsin. Rusiyada olduğu kimi simvolik ödəniş tətbiq ediləcək və bunun müqabilində mülkiyyət çıxarışı veriləcək.Təhülkəli ərazilərdə olan evlərin yanında elektrik xəttinin qaz xəttinin yerini dəyişmək mümkün olsa ev köçürülməyəcək. Çox təhlükəli ərazilərdə neft buruqları arasında yerləşən evlər isə kompensasiya müqabilində köçürüləcək. Aqrar yararlı zonada yerləşə evlərin sayı çox olsa həmin ərazidə aqrar yararlı torpaq statusu ləğv ediləcək.
Sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsi dövlətlə milyon manatlarla xeyir verəcək, büdcə daxilolmalarını artıracaq.Bu günə qədər məmurların cibinə axan qeyri leqal pullar indi vergi şəklində dövlət büdcəsinə daxil olacaq.