Heç indiyə qədər çayın axınına diqqət etmisiniz? Bəzən ayağını çayın içinə salırsan, sadəcə yaş olursan. Çünki çayın axını zəifdir. Ancaq bəzən də çayın axını o qədər şiddətli olur ki, səni özü ilə aparmaq istəyir.
Milli.Az deyerler.org-a istinadən bildirir ki, mühitin insan tərbiyəsinə təsiri, çayın axınının zəif və şiddətli olması kimidir. Bəzən o qədər güclüdür ki, yolunun üstündə hər nə varsa, özü ilə aparar və öz rənginə salar.
İnsan tərbiyə qəbul edəndir. Daxili istedadları tərbiyə sayəsində üzə çıxar. Bəzən də irsiyyət, ailə mühiti və cəmiyyət insan tərbiyəsinə təsir qoyur. Gizli istedadlarının üzə çıxmasına yardım edir. Ailə və cəmiyyətin təsiri daha çoxdur.
İnsan tərbiyəsinə təsir edən mühüm amillərdən biri də imandır. Belə ki, insan napak bir mühitdə pak həyat sürə bilər. Necə ki, Asya Fironun yanında yaşamışdı. Napak mühitdə olmasına baxmayaraq, etiqadını qorumuş və Allaha inanmışdı.
Lakin əksinə də ola bilir. O kəslərin ki, Allaha imanları yoxdur, pak mühitdə yaşasalar da napak olmuşdular. Bəzi İlahi peyğəmbərlərin (ə) həyat yoldaşları və övladları kimi. Həzrət Lutun (ə), Həzrəti Nuhun (ə) həyat yoldaşı kimi.
Ətraf mühitin insana təsiri çoxdur. Çünki insan bir çox sifətlərini ətrafında olanlardan alır. Adətən pak mühitlər pak insanlar yetişdirər. Napak mühitlər isə napak.
Quranda oxuyuruq: "Pak torpağın bitkisi öz Rəbbinin (əzəli) izni ilə (firavan və bol) çıxır. Pis olan (torpağın bitkisi isə) yalnız az və xeyirsiz çıxar (pak insanın təbiətindən gözəl əqidələr, adətlər və işlər, pis təbiətdən isə pis əqidə, sifət və əməllər baş qaldırır)". ("Əraf" 58). Bu ayədə insan bitkiyə bənzədilmişdir. Ətraf mühitin ona necə təsir qoyduğundan bəhs etmişdir.
Bəs nə edək?
Çayın içində olan zaman axın hər nə qədər şiddətli olsa da, çəkin ağırdırsa sənə bir şey etməz. Beləcə də, hər nə qədər əqidən ağır olsa, bu tufanda bəlalardan amanda qalarsan. Əgər əqidəni ağırlaşdırmaq istəyirsənsə, iki mühüm şeyə ehtiyacın olar: elmə və əmələ."Hər kim - kişi yaxud qadın - imanı olan halda yaxşı iş görsə, onu şübhəsiz, (dünyada) pak bir həyatla yaşadacaq və (axirətdə)mükafatlarını çox gözəl olan əməllərinin müqabilində verəcəyik". ("Nəhl" 97).
Elm insanın Allaha və tövhidə olan əqidəsini möhkəmləndirər və tutumunu yüksəldər. Onu bəlalar qarşısında mətanətli edər. Əmirəl-möminin (ə) buyurur: "Əgər insanlar bilsəydilər ki, elm öyrənməkdə hansı mənfəətlər vardır, ələ keçirtmək üçün çalışardılar. Baxmayaraq ki, canlarını vermək və dənizə düşmək bahasına olsa belə".
Həzrət Əli (ə) başqa yerdə buyurur: "Ey Quranı həml edənlər! Ona əməl edin. Belə ki, alim o kəsdir ki, bilsin və sonra da bildiyinə əməl etsin. Rəftarı əməlinə uyğun olsun".
Mənbə: Milli.Az