Yanma sindromu deyəndə insanda emosional, zehni və fiziki yorğunluqla müşahidə olunan psixi proses nəzərdə tutulur. Milli.Az pcc.az-a istinadən bildirir ki, yanma sindromu hansı hallarda baş verə bilər:
1: İş statusunda heç bir dəyişikliyin olmaması (işin monoton olması, əmək haqqının azlığı).
2: Müsbət nəticələri dəyərləndirməmək. İşə çoxlu enerji sərf etmək.
3: Gərək olmayan tənqid. İş yerindəki həmkarlar tərəfindən yetərincə dəstəyin olmaması və yaşanan konflikt, narahatlıqlar, pozulmuş münasibətlər.
4: İşdə özünü ifadə üçün kifayət qədər şəraitin olmaması. Həvəsləndirmə yerinə təzyiqin göstərilməsi.
5: Qarşıda qoyulan məqsədə çatmaq üçün həddindən artıq yüklənmə.
6: Gələcəyə aid perspektivlərin görünməməsi.
7: İş və şəxsi həyat arasında tarazlığın pozulması və s.
Beləliklə, emosional yanma sindromunun yaranma səbəbləri 2 qrupa bölünür: subyektiv (fərdi xüsusiyyətlər), obyektiv (situativ faktor). Subyektiv faktor: insanın şəxsi xüsusiyyətləri, həyatı dəyərlər sistemi, fərdi psixoloji müdafiə mexanizmləri, əqidə, yaş, ailə üzvləri və həmkarları ilə qarşılıqlı münasibətlər və s.
Adətən cavan kadrlar emosional yanma sindromuna daha çox məruz qalırlar. Obyektiv faktor birbaşa xidməti vəzifələrlə bağlıdır: peşəkar yüklənmənin artımı, vəzifə borclarının aydın dərk edilməməsi.
Uzun sürən və həddindən artıq funksional yüklənmə nəticəsində şəxsiyyətlər arasında münasibətlərin gərginləşməsi emosional yanma sindromunun formalaşmasına təkan verir. Emosional yanma sindromu kommunikativ peşələrin nümayəndələri üçün xarakterikdir, "insan-insan" - peşə tipinə aiddir. Bu sindromun formalaşması tədricən baş verir. Əsas üç mərhələdən ibarətdir:
1: Emosional tükənmə - peşəkar yanmanın birinci mərhələsidir. Gərginlik, ümumi emosional fonun zəifləməsi. Qeyri-iradi davranış, boşluq hissi, ətrafdakılara laqeyd münasibət ilk növbədə peşəkar fəaliyyətinə təsir göstərir. İnsan bu dəyişiklərə çox vaxt diqqət yetirmir.
2: İkinci mərhələdə insanda qıcıqlanma, acıq hissləri yaranmağa başlayır. Ünsiyyətə olan tələbat aşağı düşür, insanlar arasında münasibətlərin deformasiyası yaranır. Neqativ fikirlər artır, gündəlik ünsiyyətdə nəinki əməkdaşlara, həm də müştərilərə qarşı sünilik müşahidə olunur.
3: Üçüncü mərhələdə peşəkar motivasiyanın enməsi, məsuliyyətin öz üzərindən atılması müşahidə olunur. İnsan tənhalığa can atır, həyata qarşı marağı azalır. Daim gücsüzlük hiss edir.
Yanma sindromuyla onun birinci əlamətləri aşkar edilən kimi dərhal mübarizə aparmaq lazımdır. Mübarizə aparmadıqda vəziyyət ağırlaşır və onda psixoloqun köməyi olmadan keçinmək çətin olur.
Sizə kiçik bir çalışmanı etməyi təklif edirəm: bir vərəq götürüb iki hissəyə bölün. Birinci hissədə sizə sevinc gətirən amilləri, ikincidə isə bununla bağlı keçirdiyiniz müsbət emosiyaları qeyd edin. Əgər birinci hissədə siz cəmi 3 sevinc gətirən amili yazdınızsa, onda bu, sizin həyata münasibətinizin dəyişdirilməsinə işarədir. Ümidinizi itirməyin, sadəcə monoton həyat tərzinizi dəyişin: kinoya gedin, səyahət edin, öz həvəslərinizə vaxt ayırın. İş prosesinə isə rəngarənglik qatın. Bundan başqa, neqativ emosiyaların öhdəsindən gəlməyi öyrənmək əhəmiyyətlidir. Vərəq götürüb eninə və uzununa (hər tərəfdən) şəkil çəkin, bütün neqativ enerjini tökün, sonra vərəqi cırıb zibil səbətinə atın. Bu, niyə lazımdır? Emosiyalar heç yerə yox olmur. Biz onları ya dərində gizlədirik, ya da bizi əhatə edənlərə sıçradırıq. Yığdığınız neqativ emosiyaları kağızda əks etdirin.
Yanma sindromunu aradan qaldırmaq üçün başqa metodlardan da istifadə etmək olar:
1: Fiziki yüklənmə - autotreninq, gündəlik gimnastika, kimə isə qaçış və ya müasir rəqslər çox gözəl təsir göstərir.
2: İstirahət. İstirahətsiz effektiv iş mümkün deyil.
3: Sağlamlığı qorumaq: yuxu rejimi, düzgün qidalanma və s. bu kimi hallara riayət etmək.
4: Bütün situasiyalarda qalib gəlməyin mümkün olmamağını qəbul etmək. Bu, aqressivliyin və özünəgüvən hissinin aşağı düşməsinin qarşısını alır.
5: Özünü qiymətləndirməni yalnız ətrafın diqqətinə görə aparmamaq. İşdə müsbət nəticələr əldə etmək üçün yetərincə vaxt ayırmağı bacarmaq.
6: Unutmayın ki, sizin işiniz - bütün həyatınız deyil. Onu sizin həyat kinolentinizin kiçik bir fraqmentinə aid edin.
Sizə bütün çətinliklərə baxmayaraq, daxili harmoniyanızı qorumağı arzulayırıq. İş həyatımız hər halda müvəqqəti olur. Sinir sistemimiz isə həmişəlik bizimlədir. Onu qorumağa çalışın.
Milli.Az
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
DİQQƏT! WhatsApp-da yeni problem var
Kəklikotulu toyuq qızartması (foto resept)
Bakı bulvarında əyləncə olacaq
Ataların qızlarına öyrədəcəyi dərslər
Günün ulduz falı
Bakı metrosunda sıxlıq yarandı
Bu gün abituriyentlər imtahan verirlər
Azərbaycanda Müasir Azərbaycan Peşəkarları Layihəsi uğurla həyata keçirilir
Bu addım xərçəngə səbəb ola bilər
Kişilər, ata olmaq üçün bunları edin!
Kosmetikamızı özümüz hazırlayaq (2)
Dünyanın ilk pilotsuz taksi servisi İSTİFADƏYƏ VERİLDİ
Türkiyə ordusu Azərbaycana nə vaxt gəlir? - RƏSMİ AÇIQLAMA + VİDEO
Məşhur aktyordan nümünəvi addım
"Sigara böreyi" (foto-resept)
"Neftçi", “Bakı” və "Sumqayıt" qalib gəldi
Tanış olun: Toyota Aqua Cross
Azərbaycanda koronavirus xəstələrinin görüntüləri yayıldı: Araşdırmalara başlanıldı - VİDEO
Azərbaycan velosipedçilərindən ikiqat çempionluq
Həyatının son anlarında tibb işçilərinin onu necə incitdiyini çəkdi
Bakıda çəmənlikdə səhər yeməyi yemək olar?
“Wi-Fi” siqnalları gizlənən insanları tapa biləcək - VİDEO
Paşinyan: “Mən İrəvandayam”
Provans salatı (foto resept)
Məşhur cüdoçu FOTOları ilə diqqət çəkdi
Koronavirusla bağlı son STATİSTİKA
Yaşlı adamın beynini cavanlaşdırmağın üsulu tapılıb
DİQQƏT: Sabah avtobusların hərəkət sxemi dəyişdiriləcək
Ələ salınan Çağla əsəbiləşdi: “Vecimə deyil”
Baş ağrısı üçün möcüzəvi həll yolu
Sevil Əliyeva yubileyini qeyd edir
Poğaça (foto resept)
Nikol Kidman etirafı ilə təəccübləndirdi-FOTO
İmtahan vermiş abituriyentlərin NƏZƏRİNƏ
Saç boyası seçərkən bunlara diqqət edin
Evdə şokolad sousu (video-resept)
Hadisə reklamdan 5 milyon qazanacaq
Azad söz (6-cı hissə)
Azərbaycan Rusiya və İranla enerji sisteminin sinxronlaşdırılmasına hazırdır
Mehriban Əliyeva Azərbaycan xalqını Milli Qurtuluş Günü münasibətilə təbrik edib - FOTO
Koronavirusa yoluxanların müalicəsi dövlət hesabına aparılır - RƏSMİ
Sabahın HAVAsı
Kənd toyuğu bahalaşdı
Yundan hazırlanmış mikro oyuncaqlar
Maraqlı əşyalar və dekorasiyalar
Gəlinin ətəyini 250 uşaq daşıdı - FOTO
"WhatsApp"da YENİLİK!
Azərbaycan nefti bahalaşmaqda davam edir
Bakıda erməni dili kursunun təşkilinə başlanılır
Atalara 7 aylıq ödənişli "DEKRET" veriləcək
- ŞƏRHLƏR