Milli.Az ailem.az-a istinadən xəbər verir ki, siqaretin zərərləri saymaqla bitməz. Belə ki, siqaretin təkcə tüstüsündə 4 mindən çox zərərli maddə vardır. Siqaret tüstüsü tütün bitkisinin yarpaqlarının tam yanmaması nəticəsində meydana gəlir. Tüstü qaz və dənəcik formasında olur. Tütünün tipi, yanma istiliyi, siqaretin uzunluğu, kağızının xüsusiyyətləri, filtr və tütünə əlavə edilən qatqı maddələri tüstünün qaz və dənəcik formasında olmasına təsir edən faktorlardır.
Yanan siqaretin ucundakı istilik 900 selsi dərəcə, ağızdakı istilik isə 30 dərəcəyə bərabərdir. Bu istiliklər səbəbiylə tütün yarpağında olan maddələr dəyişimə uğrayır və yeni kimyəvi maddə yaranır. Bir nəfəs siqaret tüstüsündə 300 milyon dənəcik olduğu müəyyən edilib.
Gündə bir qutu siqaret çəkən insanın minlərlə dəfə içə çəkmə hərəkəti etdiyini nəzərə alsaq, orqanizmə daxil olan zərərli kimyəvi maddələrin miqdarını asanlıqla anlamaq olar. Siqaret tüstüsündə olan əsas maddələr kokain və morfi qədər asılılıq yarada bilir. Nikotin qanda oksigen daşınmasına mane olan və ölümə yol açan maddədir.
Qeyd edək ki, Beynəlxalq Xərçəng Araşdırma Agentliyinin hesablamalarına görə, siqaretin tərkibində xərçəngə səbəb olan 55 maddə tapılıb. Hər il dünyada 4 milyon, hər gün 11 min insan siqaret səbəbli xəstəliklərdən dünyasını dəyişir. ABŞ alimlərinin araşdırmalarına görə, belə davam edərsə, 2020-ci ildə dünyadakı bütün xəstəliklərin 10 faizi siqaretə bağlı olacaq və hər il təxminən 10 milyon insan siqaretdən öləcək. Bu 10 milyon insanın 7 milyonu inkişaf etməkdə olan ölkələrdə olacaq.
Siqaret eyni zamanda bir qadın problemidir. ABŞ-da 1997-ci ildə 165 min qadın siqaretə bağlı xəstəliklərdən dünyasını dəyişib. 1987-ci ildə ağciyər xərçəngi qadınlardakı xərçəng xəstəlikləri arasında birinci sıraya yüksəlmişdi. 2000-ci ildə 68 min qadın ağciyər xərçəngindən ölüb. Halbuki eyni il 41 min döş xərçəngi ölümü reallaşıb. Ölkəmizdə də siqaret çəkən qadınların sayı az deyil və demək olar ki, gündən-günə artır. Kişilər siqaret çəkərkən sakitləşdiklərini, qadınlar isə bədbəxt olduqları zaman siqaret çəkdiklərini deyirlər. Azərbaycanda qadının siqaret çəkməyi birmənalı qarşılanmır. Odur ki, aktuallığını nəzərə alaraq, Ailem.az bu dəfə qadın və siqaret mövzusuna toxunub.Mütəxəsislərin fikrincə, siqaret çəkmək və ya siqareti tərgitmək insan iradəsinə bağlı olduğu qədər, orqanizmin tələbkarlığı da önəm daşıyır.İnkişaf etmiş ölkələrdə ürək-damar xəstəlikləri kişilərdə olduğu kimi, qadınlarda da ən əhəmiyyətli ölüm səbəblərindəndir. İnfarkt riski siqaret çəkən 35-64 yaş arası qadınlarda 3 dəfə artıb. 15 yaşından əvvəl siqaretə başlayan qadınlarda infarkt riski siqaret çəkməyən yaşıdlarına görə 9,3 dəfə çoxdur. İnfarkt çəkilən siqaret miqdarı və müddəti ilə əlaqəlidir.
Həkim-genekoloq Xoşqədəm Məmmədova bildirir ki, hamiləliyə qarşı dərmanlar istifadə edən qadınlar siqaret çəkərsə, bu zaman ürək xəstəliyi riski daha da artır. Siqaret qadın ömrünü 15 il qısaldır.
Həkimin sözlərinə görə, hamiləlik dövründə siqaret çəkən anaların körpələri normal ortalamadan 200-250 qram az çəkili olur və daha erkən doğulma halları müşahidə edilir.Ölü doğum, doğum sonrası ölüm və ani körpə ölümü sindromu riski siqaret çəkən analarda daha çoxdur. Siqaret çəkən anaların körpələrini kifayət qədər əmizdirə bilmədikləri müəyyən olunub. Çünki əmizdirən ana siqaret çəkdiyi zaman südlə körpəsinə nikotin ötürür: “Hamiləlik dövründə siqaret çəkmək doğulmamış uşaqda bir çox ağır sağlamlıq probleminə yol aça bilər. Hamiləlik zamanı siqaret çəkmək erkən doğuşların 15 faizinin, ölü doğuşların isə 10 faizinin səbəbidir. Ananın siqaret çəkməsi körpə və kiçik uşaqlarda astma xəstəliyinə də səbəb ola bilər”.Uzun müddət siqaret tüstüsünə məruz qalmış uşaqlarda qulaq və tənəffüs infeksiyaları riski daha çoxdur.
Siqaret çəkməyən qadınlarla müqayisədə siqaret çəkən qadınların sonsuzluq riski daha böyük olur və gec hamilə qalırlar. Siqaret çəkən qadınlarda menstruasiya pozuntusu, menstruasiyanın kəsilməsi və erkən klimaks riskləri daha yüksək olur. Belə ki, araşdırmalar zamanı məlum olub ki, siqaret çəkən qadınlarda klimaks dövrü 2-3 il daha tez baş verir.
Bir çox qadın siqaretin o qədər də zərərli olmadığını düşünür. Bir çoxları arıqlamaq, bəziləri müstəqil və ya cazibədar görünmək üçün siqaret çəkməyə başlayır. Əslində isə siqaret potensial ölümdür.Psixoloq Aynur Əlibəylinin fikincə, siqaret böyük asılılıq yaradan bir bəladır ki, buna aludə olan asanlıqla ondan canını qurtara bilmir: “Siqaret əvvəlcə dözümlülük hissi yaradır. Siqaretə alışdıqca, bu hissin qədəri azalır. Arzu edilən təsirlərin ortaya çıxması üçün getdikcə daha yüksək dozalara ehtiyac duyulur. İnsan zamanla istədiyindən daha çox və daha uzun müddət maddə qəbul etməyə başlayır. Azaltma, tərgitmə istəkləri uğursuz alınır. Siqareti tərgitmək üçün zaman və pula ehtiyac duyulur”.
Psixoloq deyir ki, siqaret asılılığının iki istiqaməti var. Fiziki və psixoloji asılılıq. Fiziki asılılığı siqaretdəki "nikotin" maddəsi edir. Psixoloji asılılıq isə adamdan adama fərqlidir. Özünə inanmayan, problemlərdən qaçan insanlar psixoloji asılılığa daha meyllidir. Nikotin asılılığı meydana gəlmiş kəslərdə siqareti buraxdıqdan sonrakı ilk 3 gün ən çətin dövrdür. Bu dövrdə narahatlıq, əsəbilik, konsentrasiya çətinliyi ortaya çıxır. Bu 3 günü siqaretdən uzaq qala bilən insanlar onu tərgitmək iradəsinə malik olan insanlardır.
Psixoloji asılılığı olan insanlar isə bunu bir psixoloqun köməyi ilə tərgidə bilərlər: “Siqareti özünüz tək başına tərgitmək istəyirsinizsə, ilk öncə özünüzü buna hazırlayın. Əvvəlcə siqareti niyə buraxmaq istədiyinizin səbəblərini bir kağıza yazın. Və hər dəfə siqaret çəkmək istədiyiniz zaman bu kağıza baxın. Siqaret sağlamlığınıza və başqalarına olan məsuliyyətlərinizə kölgə salır. Siqareti buraxmaq üçün başqa güclü səbəbləriniz olduğunu da unutmayın. Siqareti buraxmaq üçün xüsusi bir gün təyin edin. Mənalı bir gün olsun, ad günü, evlilik ildönümü bu kimi günlərin önəmli olması siqareti buraxmağa da yardım edəcək. Siqareti buraxacağınız günü ətrafınıza elan edin. O gün sizə əhəmiyyətli bir dəstək gələcəkdir”.
Siqaret dərinin də ən böyük düşmənidir. Dəriyə su verən qan damarları siqaret çəkdikdən sonra bir neçə dəqiqə büzülür. Dəridə rəng dəyişikliyi əmələ gəlir və erkən yaşlanır. Diş ətləri çirkli və murdar bir görünüş qazanır, diş əti xəstəlikləri ortaya çıxır. Ağızda dad bilmə qabiliyyəti yoxa çıxır. Dodaq, dil xərçəngi riski artır. Qırtlaq və nəfəs borusunda iltihablanma, xroniki farengit vəziyyəti, səs tellərində xərçəng riski müşahidə edilir. Gözlərdə katarakt və irəli yaşlarda korluq meydana gəlir. Mədə və yemək borusunda xora, qanama, qastrit və xərçəng riski artır. Əllərdə və barmaqlarda saralma, dırnaqlarda zəifləmə müşahidə edilir. Sümük və skelet sistemi pozulur, sümük əriməsi meydana gəlir.
Mənbə: Milli.Az
XƏBƏR LENTİ
Miskinlərin 8 xüsusiyyəti
Ev işləri nə qədər kaloriya yandırır
"Harry Potter"i dilənçi bilib 5 dollar verdilər -FOTO
Şagirdlər dərs ilinə hazırdır, məktəblər necə?
20 rayonda qaz olmayacaq
COVID-19-la mübarizə nə vaxt bitəcək? - Açıqlama
Gülşənə bacısının ölüm xəbərini verdilər
Hikmət Hacıyev: “Ermənistana qarşı tədbir görülməsi üçün Avropa Məhkəməsinə müraciət edəcəyik”
Bu şəxlər 190 manat ala bilməyəcək - Rəsmi
Körpələrin gec yeriməsi
Konfransda Leninin ruhu ilə danışdılar
Tut və ərik haqqında bilmədiklərimiz
"Azərbaycana kiberhücumların 90 faizi xaricdən həyata keçirilir"
Mərc gələrək xırda puldan oyun oynamaq olarmı?
Dəbli geyimlər - 2-ci hissə
Yer kürəsini gözləyən bəla: çox az qalıb
"BakuBus" avtobuslarında "Wi-Fi" sisteminin işə düşəcəyi vaxt açıqlandı
Məsum və məhkum
Kremlə iyunadək vaxt verildi
Necati Şaşmaz Amerikada evlənib?-FOTO
İspanaq salatı (foto resept)
Azərbaycan əsgərləri Əfqanıstanda
Yeni növ canlı alimləri dəhşətə gətirdi-FOTO
Yarpaqları saralan gülləri necə xilas etməli?
Günün ulduz falı - 09.02.2014
Azərbaycan əhalisinin gəlirləri artıb
Şerlok Holms təsvirli pul buraxıldı_FOTO
Kəfən olan gəlinlik
Qanvermənin faydaları
Qozun sağlamlığımıza faydaları
DIQQƏT! Güclü maqnit qasırğası gəlir
Tuba Böyüküstündən ayrıldıqdan sonra aktrisa ilə sevgili oldu
2018-in rəngi - Bənövşəyi
Qarakənd üzərindəki vertolyot faciəsi
Qadınlar haqqında lətifələr
Binalara baxış keçirilir
Puzzle -in 4 faydası
Yaxşı yaddaşa sahib olmaq üçün nə etməliyik
Ermənilər dinc azərbaycanlını atəşə tutdular
Şah yeməyi (foto resept)
Bakının bir hissəsi susuz qalacaq
Arıqlamağa nələr mane olur?
Naxçıvana uçuşların sayı artırılır? - RƏSMİ AÇIQLAMA
“WhatsApp” 2020-ci ildən bu telefonlarda işləməyəcək
Evinə çıxarış almaq istəyənlər üçün mühüm xəbər
Məşhur aktyora 17 illik həbs cəzası
Qənirə Paşayeva Dondar Quşçuda erməni mərmisi düşən evdə - VİDEO
"Səkkizinci qitə"yə dair yeni dəlillər tapıldı
Bakıda mənzillər kəskin ucuzlaşdı
Həkimlə məsləhətləşmədən idmana başlamayın!
- ŞƏRHLƏR